2. ad Leonem Baptistam

Ne titulum nostri, dulcis Baptista, libelli

      Ignores, legito: disticha prima ferent.

 

3. de inscriptione libri

Xandra dedit quondam nobis in carmine vires;

      Nunc titulum libro candida Xandra dabit.

 

7. ad Xandram

Quem tu, Xandra, cupis, multas amat ille puellas,

      In quibus, ah demens, ultima semper eris!

 

9. ad Thomam Cephium

Legimus in Xandram nuper tua carmina nostram,

      Carmina quae Xandrae sint magis apta tuae.

Non etenim cunni - sapit etsi balsama cunnus -

      Spurcide quod dicis, me trahit ipsus odor;

5

Sed faciles oculi vultuque innata venustas,

      Ingenui mores ingenuusque pudor,

Atque color verus nullique obnoxius arti.

      Sponte sua nimium pulchra puella mea est,

Nec me felicem neque haec fecere beatum.

10

      O liceat tali semper amore frui!

Ergo si sapies, posthac dixisse cavebis,

      Cephi, quae dominae sint minus apta meae.

Aut narrabo, tuae Xandrae quam marcida vulva,

      Marcenti vulvae quam variusque color,

15

Et quam difficiles mores, et onusta quot annis

      Sit vetula, ut multos luserit arte viros.

 

10. ad Bernardum

O mihi praecipuos inter numerande sodales,

      Landinique decus delitiaeque tui!

En ad te mitto nostras, Bernarde, Camenas,

      Quis mandata dedi grata futura tibi.

5

At si non statim veniant paulumque morentur,

      Imbribus attribues difficilique viae;

Neve tamen nostras ex hoc culpare puellas,

      Neve velis Musis iurgia ferre meis.

Nam pedibus teneris durum est transcendere montes,

10

      Qui valeant rigidos laedere saepe viros.

Nec tibi tam multam referent, Bernarde, salutem

      Nomine cum dicent: Vive poeta! meo.

Exhinc scire volent, valeat nunc candida Xandra,

      Extiterit semper num memor illa mei,

15

Et numquid nostras acceperit ipsa tabellas,

      Stet rescribendi reddere velle vices.

Formosae posthaec cupient dinoscere mores

      Franciscae et faciem saepe videre deae;

Et mirabuntur crines et eburnea colla

20

      Artificesque manus et sine fraude decus.

Has tu deduces iter et monstrabis aperte,

      Vt possint dominas visere saepe meas.

Inde domum revoca, tantisque Penatibus infer,

      Ne noceat Musis turba molesta piis.

25

Post ubi tempus erit, subito dimittere cura,

      Et mandata dabis, si qua ferenda voles;

Arretina mihi namque inter moenia prisca

      Nil habeo nymphis dulcius ipse meis.

 

11. ad Iohannem Antonium

Florentina cito pete moenia, parve libelle,

      Antonique mei quaere subinde domum,

Nomine cui multam nostro dabis ipse salutem,

      Vtque valet post haec nostra puella, roga.

5

Dic me mirari quod tam iocundus amicus

      Nil mihi rescribit, cura nec ulla mei est.

 

12. ad Xandram

Ante fores pateris nostras astare tabellas

      Nec tua licterulis limina, Xandra, patent.

Obsecro qui facias: non hic fera cena Thyestae

      Narratur, non hic carmina Colchis agit;

5

Nec tibi mordaci referuntur iurgia lingua,

      Fallere nec temptat lictera nostra dolis.

Sed domini gestit modicas narrare querelas

      Et veniam culpae poscere, Xandra, meae.

Durior ergo petra nisi sis, durissima, dura,

10

      Licterulas cupies, candida Xandra, meas.

 

13. de Gnognia

Arretina suis mihi dum blanditur ocellis

      Cepit, nec mirum: pulchra puella fuit.

Candida nam roseo suffuderat ora colore

      Atque auro similis ipse capillus erat,

5

Et faciles oculi, vultus moresque venusti

      Nec vidi alterius mollius ire pedes.

Sed postquam nomen demens inquirere cepi,

      Illico displicuit: Gnognia nomen erat!

 

15. de Gnognia

Gnognia non fuerat, fuit immo Antonia nomen

      Isti, quae nuper ceperat esse mea.

Ergo infelicem vitam, Di, reddite matri,

      Quae natae nomen vertit iniqua male!

 

16. ad Iohannem Antonium

Sum Landinus ego, non sum Baptista, puellis

      Qui dare formosis nomina pulchra queam.

 

19. ad Xandram

Nunc iuvat usque tuos fastus tolerasse superbos,

      Cum meus accipiat praemia digna labor.

Nostrae felices sunt terque quaterque tabellae,

      Quae dominae tepidos iam tetigere sinus.

5

Forsitan atque illis mille oscula, Xandra, dedisti,

      Oscula vel Phoebo vel Iove digna deo,

Inque tuo niveo fovisti pectore, Xandra:

      Felix pro domino lictera nostra suo est.

 

20. ad Xandram

Iam quater in girum fulgentia cornua torquens

      Orbem complevit candida luna suum,

Ex quo non licuit tua lumina cernere, Xandra,

      Lumina purpureo splendidiora die.

5

Sed peream lustris ni longior usque duobus

      Quaelibet ex istis nox fuit una mihi.

 

21. ad Bernardum

Ardua virtutis res est superare cacumen,

      Cui tenuis fuerit census, amice, domi-.

En mala paupertas sacras me linquere Musas

      Cogit et invitum discere iura fori.

5

Me miserum! Nostras hem sic, Bernarde, Camenas

      Mittere compellar delitiasque meas!

Sunt coeli testes tamen et bona lumina coeli

      Tangere me nullum crimen avaritiae,

Sed iubet hoc pietas inopum miseranda parentum

10

      Et iubet hoc etiam nubilis ipsa soror.

 

22. ad Bicem

Transibam, memini, tua prope limina, Bice,

      Nescio quid meditans, immemor atque tui;

At tu subridens, vicinam forte locuta,

      Speras me vocis flectere posse sono.

5

Nil, mihi crede, facis: quod si me flectere quaeris,

      Cum dixti: Venias! ne mihi claude fores.

 

24. ad matrem puellae

Iam pudeat nitidae mater deforme puellae

      Nomen, iniqua parens, imposuisse meae,

Et te si qua suae tangit reverentia formae,

      Nomine pro turpi da: Philomena! sibi.

 

25. ad Tubiam

Cum tibi sint crines, mea lux, vel Apolline digni

      Et nitidos oculos cesserit alma Venus,

Cumque genae flavam possint superare Dianam

      Florentes et cum dentibus assit ebur,

5

Cum facies roseo tibi sit perfusa colore,

      Cygnea cum cervix, lactea cumque manus,

Denique cum nulli cedas Tubia puellae,

      Formosum nomen do, Philomena, tibi.

 

26. ad Franciscum Castilionensem

Qui referam, quanta dulcedine nostra libellus

      Pectora complerit, dulcis amice, tuus?

Phoebus enim et Phoebi, Parnasia turba, sorores

      Carmina dictarunt, docte poeta, tibi.

5

Tu modo fata velint longinquam ducere vitam

      Callimaco aequabis nomen ubique tuum.

Lesbia nec tantum debebit amica Catullo,

      Nec Nemesi tantum, docte Tibulle, dabis

Cynthia nec fiet tam carmine nota Properti,

10

      Castilionensis quam Theoplasma sui.

Et nos o utinam cernat Florentia vatem!

      Sic possem laudes dicere, Xandra, tuas.

 

27. ad Leonem Baptistam Albertum

Baptista, Albertos inter celeberrime cunctos,

      Et patriae nomen delitiaeque tuae,

Tu seu bella cupis tumido depingere versu,

      Digna Maronea carmina voce sonas,

5

Grandia seu mavis pedibus dictare solutis,

      Aequas divinum tunc Ciceronis opus;

Seu iuvat historias et facta reponere prisca

      Alter eris Crispus, Livius alter eris.

Tu faciles elegos cithara cantare latina,

10

      Atque potes Tusca ludere docte lyra.

Denique quicquid habet nostri nova temporis aetas,

      Quis neget hoc nobis omne Leonis erit?

 

28. ad Xandram

Qui dicam fieri? Quid nostras, Xandra, tabellas

      Cum capias, nolis mittere, Xandra, tuas?

 

29. de aula

Qua ceno, semper residet rex Aeolus aula;

      Sed non est Veneris coniugis illa capax.

 

30. ad Franciscum tonsorem

Me petis ut nostram tibi dem, Francisce, puellam.

      Efficiam, nobis si dabis ipse tuam.

 

32. ad Gigiam

Dum nimios tremulo saltus pede, Gigia, tollis

      Detexit casus candida crura tibi.

 

33. ad Lucretiam

Nil respondebas quondam mihi multa roganti,

      Nil respondebas, dura puella nimis.

Sed postquam nivibus tecum, Lucretia, cepi

      Ludere, tum primos ora dedere sonos;

5

Tum primum nobis posita feritate locuta es,

      Tum primum nobis vox tua blanda fuit.

Quidnam aliud credam nisi quod, Lucretia, victa est

      Nunc tua frigiditas frigiditate nivis?

Ergo utinam nivibus rigeant tua tempora semper,

10

      Quando aliter nobis reddere verba negas.

 

39. ad pedicatorem

Das vitio nobis teneras ardere puellas.

      At tu pedicas: rectius ergo sapis.

 

40. ad Iohannem Antonium

Qui primus famae pernices addidit alas,

      Ah, nimis egregio polluit ingenio!

Sensit enim primus nil hac velocius esse

      Nec quicquam tanta mobilitate geri.

5

Quisnam Arretinae dulcissima furta puellae

      Rettulit, heu, Xandrae nuntia dira meae?

Non possum assiduas voces tolerare, Iohannes,

      Nec possum dominae iurgia ferre meae.

Nam clamat: "Nostros sic, perfide, ludis amores,

10

      Siccine servatur, perfide, pacta fides?

Quo valuit pellex mihi te mutare veneno,

      Qua potuit sensus arte fugare tuos?

Hic ego dum pro te cunctis celeberrima templis

      Vota fero, nostras altera carpit opes.

15

Namque Reparatae nunc candida limina divae,

      Nunc peto Baptistae splendida templa dei.

Quaeque auro fulgent aras et imagine cerae,

      Accessi curis sollicitata tuis.

Nec Marci piguit miseram delubra beati

20

      Et petere et donis multa rogare datis.

Denique iam cunctis in templis omnibus aris

      Effudi iustas et pia vota preces.

Interea niveo pellex te amplexa lacerto

      Detinet et nostris utitur usque bonis.

25

Nimirum sapio, magna et prudentia nostra est,

      Quam bene flexerunt ah mea vota deos!

Scilicet ut nostris frueretur adultera sacris,

      Omnibus in templis anxia dona tuli.

Cecropidem iuvenem servavit Gnosia virgo,

30

      Passibus et dubiis fila sequenda dedit:

Et quem iam monstro subduxerat ita biformi,

      Germanae vidit se refovere sinu.

Atque auri custos serpens et dentibus atris

      Iasona fregisset terrigenaeque viri,

35

Ni maga Thessalico consurgat Pontia suco,

      Artibus et doceat vincere posse suis.

Quid tamen, ah, pretium tanto pro munere, Colchis,

      Quod meritum rebus, praemia quanta capis?

Ah demens, demens, auro quid nobile vellus

40

      Surripis antiquo munera cara patri?

Matrem crudelis patriam dulcemque sororem

      Deseris unius ducta furore viri.

Sed nescis quantos mox sis subitura dolores,

      Quamque brevem teneat vir tuus iste fidem.

45

En meritum, victi tauri victique draconis,

      En veteris furti gratia quanta manet!

Nempe Creontea ducta te pellice pellit:

      Quid iuvat, heu, natos nunc peperisse duos?

Parcite, formosae, nimium vos credere verbis:

50

      Nam solet haec levitas omnibus esse viris."

Has ego non possum tantas perferre querelas,

      Namque nimis doleo cum mea Xandra dolet.

 

41. ad Bernardum

Humanae sortis vitio sic cuncta feruntur,

      Vt post candidulam stet nigra saepe dies.

Nil here me fuerat, Bernarde, beatius usquam,

      Nil hodie infelix me magis esse puto.

5

Quaeris tam subiti causas fortasse doloris?

      Quae promisit heri, tunc mihi Xandra negat.

 

42. epitaphium Lisae Tedaldae

Lisa pudicitiam formae quae iunxerat olim,

      Hoc sua nunc tumulo frigida membra tegit.

Et Venus hanc pulchram ploret castamque Minerva;

      Namque ambas coluit sancta puella deas.

5

Heu, Tedalda domus, quanta privaris alumna,

      Coniuge vel quali, moeste marite, cares

Quatuor addiderat ter quinis Messibus annos,

      Quinta nec, ah, licuit cernere lustra sibi.

 

48. ad Franciscum Albertum Altobianci filium

Magnanime Alberta clara de stirpe create,

Per quem pauperiem quondam vitare molestam

Curarumque acres licuit depellere morsus,

Quando ego condignas potero tibi reddere laudes

5

Pro meritis tantis? Quae praemia iusta rependam?

Namque domo primus, cum nos nec debilis aetas

Nec tenues nostri possent nutrire parentes,

Accipis et multo laetus me munere donas.

Tu primus nostrum generoso pectus honesto

10

Imbuis et teneros sensus primamque iuventam

Moribus ingenuis fingis, Francisce, tuoque

Exemplo nostram tentas componere vitam.

Quaeque sequenda forent, quae sint vitanda vicissim

Ostendis, nigros doctus defingere mores.

15

Nec Maecenati tantum debere fatetur

Flaccus et egregii facundia tota Maronis,

Quantum ego Francisco. Sed me contingere laurum

Pulcher Apollo vetat, Parnasia turba sororum

Ora Meduseo prohibet me tangere fonte,

20

Vnde fit ut dignas nequeam tibi reddere laudes.

At mihi si faciles Musas mea fata dedissent

Pigra nec a gelido torperent sanguine corda,

Non ego magnanimi cantarem Caesaris arma,

Proelia nec Magni laudatave facta Catonis,

25

Nec canerem praedas referentem ex hoste Camillum,

Nec victum Hasdrubalem properataque castra Neronis.

Est quod pace queam de te memorare, tibique

Quam sit firma fides, quam sit pia vita referrem,

Et quibus egregiam mentem virtutibus ornes,

30

Vtque bonis faveas, ut sis adversus iniquis.

Nec te sollicitat magnorum tristis honorum

Ambitio, nummi non inflammaris amore,

Sed miseros opibusque tuis et mente benigna

Protegis, et patriae caris et natus amicis.

35

Det modo Parca tuae longissima fila senectae,

Et vivas casta semper cum coniuge felix,

Illaque natorum faciat te prole beatum.