Giovanni Aurelio Augurelli carminum libri 2

Testo base di riferimento: M. Niero, 1986-87

Cura dell'edizione digitale: Ketty Peruch

Altre sezioni


1. resumit lyram quam superiore libro,
a Musa brevis temporis veniam precatus
dum ad graecos auctores se conferret, deposuerat

En vices gratae redeuntis anni

Lege quae divum stabili iuvente

Debitos terris referunt honores

Tempore certo.

5

Concipit vires genialis ardor

Et novis aevi iuvenescit horis,

Quo semel moto exhilaratur omnis

Concitus orbis.

Ocio num tu, fidibus solutis,

10

Deditus fies mihi solus et te

Forsan immundo paries habebit

Pulvere tectum,

Barbite? Haud ista mihi mente clavis

Aereis pendes, licet ipse pura

15

Te manu templi positum sub alta

Parte reliqui,

Cum brevem dulci veniam Camoenae

Interim paucis numeris petivi,

Donec ad dites Danaum recessus

20

Pauper adirem,

Vnde rimanti penitus quod ultro

Se mihi ferret, leviter receptum

Id tibi mecum rediens in usum

Omne referrem.

25

En opes ergo quibus ipse posthac,

Vt voles, uti poteris beatus;

En quibus noles aliis nitenti

Cedere cultu:

Quod nec audacter leviusve dictum

30

Cogites, nam tu nimium nec optas,

Et mea pro, quod satis est, virili

Ipse paravi.

Cumque tu cuncta statuas pudenter

Iure ne credas minimum decere,

35

Quod nec ornatu nimio nec ulla

Sorde laborat.

 

2. ad Iulium Alexandrum Capellam:
ab amore dehortatio

Siquid rerum, Iule, per usum

Expertus recte coniecto,

Quod vaticinari prudentes

Dixere viri, en ego nunc vates

5

Ab nimio hoc vultus pallore

Deque assiduo pectoris halitu

Et titubantibus adeo verbis

Vesanam auguro forte aliquam tibi

Iam circum praecordia sensim

10

Repentem curam, quae dura

Hac te vivere conditione

Ipsa volens cogit nolentem.

Huic nisi tu principio gnaviter

Et forti animo obstiteris, frustra

15

Post ipse reluctabere cum super

Ingestus turbarum cumulus

Te, quam ut valeas ferre, valentius

Premet, usque adeo largior ingruit

Fons semel haustus sollicitudinum.

20

Sed non ulla tamen magis acriter

Pestis vitanda est tibi, quam trucis

Subigi saeva lege Cupidinis.

Haec penitus defixa medullis

Internis et mordicus haerens,

25

Non nisi primos pascitur artus.

Haec et mentis nititur arcem

Tormento excussam illecebrarum

Perniciosis hostibus ingredi,

Quos validis conatibus alto

30

Deturbes solio est opus et procul

Inde extrema in parte releges.

Atque ipsa dei quotiens improbi

Species observabitur oculis,

Aversus contineas visum, et

35

Ne te fallax illius aura

Falsis teneat blandiciis, cave.

Interea quae verba salubriter

Olim, dum forte anxia devium

Natum quaereret, effata est Venus,

40

Si vacat, audi: "O siquis Amorem

In triviis errantem viderit,

Meus est fugitivus, pretium sibi

Index basiolum Veneris feret.

Verum si ad me huc egeris illum,

45

Sed multo plura habeas, hospes.

Est puer insignis, tu propriis

Hunc cognosce notis: nam corpore

Haud quaquam toto albicat, igni

Assimilis cui lumina flamma

50

Fronte micant acri; mens est mala

Verbulaque olli suavia, nam quod

Loquitur non sentit idem; mellea

Vox quoque, sed cum incenditur ira

Est fera mens, fallax, fraudatorque

55

Et mendax puer acria ludit.

Crinibus intonsis caput ornat

Osque ferum faciemque protervam

Exiguasque manus habet, attamen

Procul eiaculator et in luridum

60

Acheronta ferox usque nec ipsi

Curat Stygio parcere regi.

Membra quidem nudus, sed mentem

Velatus, avisque advolitans modo,

Corde viri gremioque puellae

65

Insidet ut, spretis ita cunctis,

Mente levi curaque ferantur.

Sunt quoque et arma illi exiguoque

Ferit arcu parvaque sagitta.

Parva sagitta quidem, sed et altum

70

Aethera saepe petit, sed et ipsum

Saepe Iovem, proprio qui numine

Summumque polum et sydera torquet.

Parva pharetra humeris dependet

Aurea et intus amari calami,

75

Quibus hic me quoque matrem saepe

Sauciat: omnia sunt saeva, omnia.

Multoque sibi est saevior ipse.

Fax modica est, superat tamen illum,

Quo clarent pene omnia, Phoebum.

80

Ergo hunc si capias, age verbere,

Neque tu miserare; ac si flentem

Aspicias fortasse, caveto

Ne te decipiat; si arriserit,

Magis attrahe; si suavia vellet

85

Ferre tibi, fugito: sunt noxia

Oscula et ipsis sparsa labellis

Toxica; si tandem tibi dixerit:

'Haec cape, nempe tibi haec mea cuncta

Largior arma lubens' nequid tu

90

Contigeris, fallacia munera

Haec speres, nanque omnia Amoris

Sunt ardenti infecta veneno."

Sic dea, quanvis ipsa parens foret,

Multa diu conquesta est quaerens,

95

Donec latitantem illum et multum

Ambustum face propria comperit

Nescioquam complexum Psychen,

Quam, matris praeceptorum immemor,

Ne cui scilicet unquam vellet

100

Se vinclo sociare iugali,

Vxorem optarat sibi iamque

Inde pater natam susceperat

Quae quanquam semper mortalibus

Aegri non nihil afferat, iis tamen

105

Dicitur ampla voce Voluptas.

Haec est quae falsis et levibus

Munita bonis aegritudinum

Cupidis animis insidiatur.

Quam semper veluti dominam pater

110

Assiduus comitatur et illius

Dura stimulos acuit cote,

Quis agitata nequit mens ullo

Fine regi, sed lapsa refertur

In peius nullisque tenetur

115

Virtutum vinclis, quibus ego te

Iule, velim adstrictum leviumque

Immunem sic ducere vitam

Curarum vacuamque laborum.

 

3. conatur Nicolai Scholam
Patavinum absentem et alias res agentem
domum ac disciplinas, quas callet, reducere

Saepius de te querimur quod absis

Et diu cesses, Schola, vix ut ultra

Iam tui desyderium morantis

Ferre queamus.

5

Hic locus nam quid iuvat, et quid his te

Rebus indignis animum fatigas?

Altius quo non alius profundum

Aethera posset

Scandere et cunctos nitidi subire

10

Orbis amfractus vagus et liquentum

Ignium solers penitus latentis

Quaerere causas.

Nec magis quisquam potis esset oris

Spiritu grato graviter referre

15

Quaeque perpendis pariterque magno

Pectore promis,

Sive terrarum pelagique longos

Ambitus tecum studio recenses,

Sive metiri numero carentis

20

Pergis harenas.

Sordidis ergo cupidisque rerum

Quique victuri satagunt et ullo

Vivere ex voto nequeunt beati,

Ista relinque.

25

Nam satis quondam puero benigne

Et manu larga superi dederunt,

Vnde quo posses sapienter uti

Esset abunde.

Adde quod tempus placidae quietis

30

Instat ac istis inimica curis

Anxiis aetas properata serum

Vergit in aevum.

Quin tibi cursu propiore tandem

Aureae portus petitur salutis,

35

Laetus ut hoc, quod superest, secundo

Tempore vivas?

 

4. ad Hermolaum Barbarum patritium Venetum:
in Dioscoridis traductionem

Est repens pedibus parvus humi leo,

Quod vernis animal flatibus et levi

Tantum vescitur aura,

Hermolae, coloribus

5

Contectum variis, nam penitus refert

Quoscunque attigerit proxime. At est quoque

Huic cognominis herba

Terrae versicolor suae,

Sive haec cyaneo, seu viridi fore

10

Illam, vel croceo tegmine iusserit.

Haec sed cuncta potentis

Naturae prope ludicra.

Quid tu, qui propriis viribus et gravi

Verborum serie grandia stirpium

15

Sic miracula promis

Gemmarumque valentium

Manes pene cavo demere Tartaro?

His quam perspicuo, nec tenui tamen,

Discrimen facis ore!

20

Illas ut bene frondibus

Et ramo et foliis et floribus explicas!

O foecunda animi copia! Quod tibi

Narratur, simulatque

Doctorum venit auribus

25

Perceptum, hoc adeo non simile est sibi,

Vt se sic oculis protinus indicat.

Talem Protea quondam

Passum vincla tenacia

Pastori species mille putaverim

30

Induxisse novas, horribilem feram

Ignemque fluviumque

Dilapsum in tenues aquas.

 

5. ad Hieronymum Bononium:
nihil esse pretiosius tempore

Nulla maioris pretii supellex

Temporis parvo fugienti usu

Contigit nobis superum benigno

Munere divum.

5

Qua frui siquis scierit, Bononi,

Ille praecurrens opibus potentis

Divites, solus poterit beatam

Vivere vitam.

Seu diu semet stabilem aut caducum

10

Cogitet, nam quid sapiens putabit

Esse momentis trepidantis horae

Carius unquam,

Temporis prono simulac abuti

Parcius cursu statuet, quod inter

15

Multa, quae nobis aliena, nostrum

Extet id unum?

Cuius immensae penitus rependi

Vlla iacturae nequeat facultas,

Non opum, non, quos popularis aura

20

Iactat, honorum.

Ergo ne cesses sapienter una

Hoc opus plane properare mecum,

Nequis evadat tibi punctus aevi

Segniter ullus.

 

6. ad Musam:
in Petri Bembi patritii Veneti laudem

Ecquod, diva, corollis

Istis floridulis tuis

Dignum nunc statuis caput?

Cui tantum in tenero sinu

5

Nunc myrti ac aderae foves?

Istis cui manibus sacris

Tantum nectis odorum?

Nunquid forsitan haec meo

Bembo serta virentia,

10

Dulcis Pieri, praeparans,

Nascentem quoque ad ipsa

Incunabula tendis

Exornare poetam?

O quam principio indolem

15

Prae se mirifice tulit

Ille cum, patris optimi

Nuper carmine turbidam

Ausus tangere mentem,

Admovit solidam ori

20

Heroi sonitus tubam,

Vel cum saeva Cupidinis

Longum vulnera pectori

Affixa indoluit suo,

Quod aeternum elegis foret

25

Durae pignus amicae!

 

7. pro Nicolao Franco ad Alphonsum
rerum hispaniarum scriptorem,
post captam de infidelibus urbem Granatam
ab invictissimis Hispaniae regibus

Est opus dignum pretio minora

Quaeque spernentem nihil haud superbum

Aggredi et magnas nisi res potenter

Sumere agendas;

5

Seque post offert merito secundis

Laudibus qui, iam benefacta puris

Imprimens scriptis, eadem perenni

Dedicat aevo.

Qualis, Alphonse, propriis inisti

10

Gentis Hispanae calamis honores

Nuper et regum merita decoros

Laude triumphos,

Vt viris urbem studiisque belli

Asperam et multis aliunde sumptis

15

Et suis sese decimo tuentem

Viribus anno

Regius tandem vigor atque virtus

Bellica et prudens superarit astus,

Iam quibus sanctae fidei rebellis

20

Quisque pavescit,

Vt tot ex una Hesperia potentum

Principum late populi volentes

Signa diversi sequerentur uno

Nomine regum;

25

Vtque Mendocae duo tum valentis

Roboris summis opibus frequentes

Iuverint, tum consiliis, subinde

Castra secuti;

Denique ut nobis aliquando nomen

30

Perditum tanto retulit trophaeo

Sacra maiestas docuitque victos

Vincere posse.

Heu pudet quantas tulimus referre

Iandiu clades miseri et quod ignis

35

Ille Turcarum opprobrium perenne

Dirus inussit,

Cum pias quondam violentus urbes

Abstulit cunctas Danais et ultra

Impius flammas Italas ad usque

40

Protulit oras,

Quem neque extinctum neque se moventem,

Perfidi sed iam vomitum furoris

Forte spectantem cohibebit unus

Victor Hiberus.

45

Nam simul sanctos superum favores

Hausit, ut gentis adeo feroci

Praeditas cultu domitare tanta

Quiverit arte,

Hunc quis ad cunctos dubitet furentum

50

Impetus ire oppositum mereri,

Summa cui rerum bene cedat omnis

Imperiumque?

 

8. ad Nicolaum Passerum patavinum:
eum recte beatum dici, qui vita fungitur quieta

Nolis, Passere, mollibus

Quenquam deliciis aut opibus levem,

Vel quod credulior sibi

Insanis inhiet semper honoribus,

5

Iam felicibus hunc, velut

Immunem miseris sortibus, inseri.

Nam, sive undique sordibus

Angustis premimur seu nitidi sumus

Reges, nescioqua tamen

10

Vrgemur pariter sollicitudine.

Quod si in propatulum suis

Quicunque explicitis conditionibus

Optandi dederit vicem

Cuicunque, ut libeat, summaque et infima,

15

Cunctorum simulac bonis

Immixta exiguis tot mala senserint

Et purum penitus nihil,

Mox omnes videas sorte domum sua

Contentos petere, et graves

20

Quoscunque ingenita peste relinquere.

Felix qui, solida potens

Quamprimum requie, nec caput anxiis

In rebus posuit neque

Plus aequo placidis arduus extulit.

 

9. ad semet adhortatio

Perge, quid cessas? Patet hoc aperte

Protinus cunctis iter, ut volentes

Imus et nosmet properamus aequo

Sistere campo.

5

Atque si moles prius obstet ulla

Quominus iam tum videaris apte

Ingredi, ne tu tamen abstineto

Promptius ire.

Hanc enim mox cum superaris, illhuc

10

Veneris quo non alius patescit

Planior nobis locus atque callis

Latior ullus,

Qua per apricum nemorum vireta

Perque florentum medios odores

15

Laetus ad sedes superum beatas

Leniter ibis.

Nam semel pressis et humi relictis

Noxiis curis, erit aequa posthac,

Quae tibi forsan poterat videri

20

Ardua, virtus:

Vna quae cunctos aditus recludit

Asperos nobis facilesque reddit,

Quaeve mortales super astra prorsus

Vna reponit.

 

10. puer pro civitate Tarvisina
ad cardinalem Grimanum

Divae, quae lavitis comam

Puro Castaliae rore nec alteri

Quam Phoebo sinitis sacrum

Contingi laticem, ducit amabiles

5

Dum vestros medius choros,

Vel cum fastidicis plena volens suis

Miscet pocula vatibus,

Nunc primum teneris ingredior puer,

Si fas est, pedibus nemus

10

Vestrisque admoveo fontibus oscula,

Fretus quo valeam meas

Tanto primitias edere principi,

Isti, qui licet omnium

Splendens Pontificum praeniteat decus,

15

Vtcunque has tenues tamen

Nunquam (quae gravis est ipsius aequitas)

Aspernabitur insolens.

Ergo cui pariter, maxime principum,

Virtus unanimi gradu

20

Fortunae subit et fertur, et omnia

Aequali vice temperat,

Salve, nam prius hoc Aonidum chorus

In tanta tibi deditae

Vrbis laetitia dicere postulat,

25

Dehinc ut quam stabili tibi

Intexant serie stamina virgines

Quae fata at superos neunt.

Nam tu cum vario multa peregeris

Doctrinae studio, diu

30

Sublimi ingenio functus, et hac gravi

Mortales ope iuveris,

Hinc vitae ingrediens mox iter alterum,

Humanum ut foveas genus,

Patrum consilio et munere Maximus

35

Fies perpetuo Pater,

Omnis cui merito pareat et libens

Omnis quem veneretur et

Quem vere solidas continuo vices

Illius gerere autumet

40

Qui coelo ut superis singula prospicit

Sic mortalibus omnia

Aequa pro meritis lance reponderat.

 

11. ad Cassandram Fidelem Venetam,
ut se ad hispaniarum reginam
libenter conferat adhortatio

Vna nimirum series, Fidelis,

Rebus est concors superis et imis,

Qua simul cunctus variat simulque

Convenit orbis.

5

Quae licet paucis soleat patere,

Hanc potest plene tamen intueri,

Quisquis attente propiora nobis

Pensitat aequus:

Saepe nonnullos adeo sub uno

10

Dispares tecto videas, ut illos

Inter immensi mediam putaris

Aequoris undam;

Alteros forsan simili propinquos

More, sed toto penitus remotos

15

Orbe, vis fati parilis volentes

Coget in unum.

Hincque tu nusquam Hesperiae potenti

Visa reginae cupide vocaris,

Summa nam virtus utriusque summo

20

Consonat astro;

Illa regalis specimen decoris,

Omnium quot sunt simul et fuere

Ac erunt unquam aetherei sub amplo

Culmine tecti;

25

Grata tu divis et amica Musis,

Virginum splendens decus eminentum

Perditum longo revocans ab aevo

Vna reducis.

Ergo quod felix tibi sors benigne

30

Regiis offert manibus verenter

Sume et in tanto superis habeto

Munere grates.

Nanque vix illhuc venies et almam

Senties terrae speciem beatae,

35

Mille cum laetum tacite subibunt

Gaudia pectus.

Nec tibi speres brevibus referri

Quae mihi in mentem veniunt notata,

Multa dum Franchus memoranda dulci

40

Ore recenset:

Qui semel Summi venerandus illhic

Patris orator, meliora quaeque

Mente scrutatus, memori referre

Singula gaudet.

45

Sed nihil felix reputes benigno

Et gravi regum magis et beatae

Stirpis aspectu referentis omni

Indole reges.

Quo tibi quondam dabit ut fruare

50

Nobilis virtus tua cum patebit

In dies maior, peragente certo

Ordine rerum.

 

12. ad Marsilium Ficinum florentinum:
in livorem

Ibam forte salubribus

Qua lymphis Aponus perfurit, anxius

Quae tantum liquido ignium

Nais concipiat pectore, Marsili,

5

Aeternum sophiae decus,

Seu vivo tumeat sulphure, seu nitro,

Nigrantisve bituminis

Interfusa graves aestuet halitus,

Sive hinc semita deferat

10

Vndas Tartarei fontis ad igneas

Diris pervia sontibus,

Heu tristis mihi cum belva devio

Horrenti subito specu

Visa est se celerem tollere, cui manus

15

Et frons et caput et pedes

Humani, reliquo corpore squallidus

Serpens inseritur vagis

Instratus leviter tergora pinnulis.

Huic dextra geminae faces,

20

Quarum mox ubi me contigit altera,

Infesto sibi pectori

Grassantem subigit saevius alteram,

Atque: "Istis" ait "ignibus

Hic me perpetuis ardeo, viderim

25

Siquando meritis bene,

Nunquam laeta nisi nobilium malis".

His sic attonito mihi

Ambustoque hominum tunc genus excidit

Qui monstro huic penitus dati

30

Despectant oculis omnia lividis,

Vt iam nil cupiam magis

Quam tecum miseros effugere invidos.

 

13. ad Hieronymum Bononium,
petens ut quae ruri composuerit edat

Rure quid nobis tot agens diebus

Quod diu spiret referes, Bononi?

Quos legis, quorum tibi summa semper

Copia, flores?

5

Arte cui doctis manibus magistra

Nectis haesuram capiti coronam?

Quae tibi halantes Pieris per herbas

Laeta ministrat?

Mollibus num te violis moratur

10

Haec, an incumbit rubidis rosetis

Et levi veprem folio latenter

Iungit acutum?

Quicquid intexis vacuus petenti

Dulcis imperti socio benigne,

15

Omnium tantos tibi qui recessus

Invidet unus.

 

14. ad Fuscium Thomeum de Ioanne Laurentio Veneto

Sunt vera, Fusci, quae mihi de tuo

Laurente narras saepius? Vt graves

Virumque curas et deorum

Consilio meditetur aequo.

5

Interque summos, implacidum decus,

Aestus honorum mobilius iocis

Deducat interdum morantem

Collibus Euganeis Camoenam,

Quae laetus olim scandit in Aonas

10

Montis, et illhic virgineos choros

Invisit audax, et soluto

Castalium bibit ore nectar.

Ergo aut ferenti grandia dextera

Tractat potentum munera principum

15

Dulcesque opum fructus honestae

Consequitur segetis beatus,

Aut, atra fronti nubila differens,

Perfundit alto carmineis et lyrae

Ardore mentem, dein recepta

20

Pyndaricum movet arte plectrum.

Tum vero ceu cum nubibus arduis

Coactus imber constiterit Noto,

Mox ingruit terris ruitque

Crebrior innumeris harenis,

25

Sic ille grandi turbine concitus

Vivacis aurae fertur in abditas

Regumque laudes et deorum

Plurimus, atque virum per ora

Diffundit illos, et graviter situ

30

Premente denso carmine vendicat.

Quid? Cum patenti alvo fluente

Leniter et vitreo liquore

Descendit acris per medias faces

Saevae puelli matris et igneos

35

Dulcis iuventae secum amores

Praeteritos vacuus recenset,

Tunc omnis illi molliculus iocis

Ridet venustis in labiis decor,

Et gratiae ludis, et omni

40

Implicitae veneres lepore.

O quanta puri pectoris est fides!

Quam non medelae vulnificum patet

Telum, quod insedit medullis

Iam penitus teneris ab annis!

45

Sic quondam Erichthei filia coniugis

Haerebat ardor pectoribus sui

Semper, nec unquam corde Procrin

Aeolides Cephalus movebat,

Quanvis, Himeti vertice dum feros

50

Sectatur apros, hunc male cognitum

Aurora quadrigisque raptum

In gremio roseo foveret.

 

15. ad Ioannem Regium

Saepius, Regi, veneratus aequa

Mente coelestes precor, ut benignum

Hunc diu vobis dominum secundo

Sydere servent,

5

Mox ut illius meritis honores

Debitos spectent semel, et fideli

Lancis aequatae trutina laborum

Praemia librent.

Nam quis, ut nosti, melius tot annos

10

Res piae tantas fidei peregit,

Dum Patris Summi venetas ad oras

Nomine degit?

Mitto quot Romae varia negocii

Sorte distractus tulerit referre,

15

Sive quae quondam residens Hiberis

Vrbibus egit.

Et tamen cessant homines benigne

Quae satis nunquam valeant merenti

Reddere, ingratum genus atque iniqua

20

Mente ferendum.

Auguror sed iam prope tempus esse,

Si movet veris mihi Phoebus ora,

Quo morae hos tantae pudeat iuvetque

Damna rependi.

25

Nanque iam pastor sapiens propinquat

Qui, sacro longe removens ovili

Desides, large pecus omne pascet

Frugiferentum.

 

16. ad ingenuos et dociles adolescentes suos

Quam virtus nihil ardui

Praestet, veridico discite carmine,

Quod nunc Pieridum sacris

Vates ex adytis profero virginum.

5

Haec Fati horribilem metum

Instantis minuit, sternitur huic dolor,

Hac vincit labor omnia,

Nec fervens refugit tundere vividum

Hydrae multiplicis caput,

10

Sed qua se innumeris anguibus impeti

Sentit, qui prope pullulant,

Hac instat penitus parte ferocior,

Donec iam fera saepius

Victrix herculeis concidat ictibus.

15

Sic vos, o iuvenes, mihi

Intentis operam nunc date viribus,

Et gratam sibi singuli

Partem viperei verticis amputent.

Hic vatis subeat vicem,

20

Primas syderei muneris occupans;

Alter rhetoris impleat

Humano officium quolibet altius;

Nec qui lucida sydera

Solers inspiciat desit, at huc quoque,

25

Causas cum speculabitur,

Haec ad perveniat munera particeps.

Recta pergite semita

Hac omnes igitur, dux ego sedulus

Vobis non abero uspiam

30

Quo virtus hilares unica duxerit.

 

17. Creticum Camertem hortatur,
ut in patriam redeat post perpessos multos labores
dum utranque linguam ac disciplinas perdiscit

Rebus haerendo propius, quid ipsae

Polleant intus sapiens futurus

Discat et vires utriusque linguae

Calleat, optas.

5

Quae tibi quondam ratio ut suborta est,

Tum truces audes pelagi procellas

Temnere et Graias sitibundus urbes

Pergis adire,

Atque iam dulci patria remotus

10

Hic volens septem remoraris annos,

Vnde quaesitum meritis reportas,

Cretice, nomen.

Inde sermonum rediens honustus

Dotibus, doctos Patavi recessus

15

Et penum rerum cupido beatam

Pectore quaeris,

Cuius ut fias satur, ecce rursus

Hic tibi externa est domus, inque cursus

Alteros septem melioris aevi

20

Ducitur aetas.

Ergo iam plenus patriae ne curam

Forsan induces animo? Et subibit

Iam tibi grato locus unde primos

Sumpseris ortus?

25

Hic suo nam te sibi iure sancta

Asserens dextra revocat: quid ultra

Tendis? Incassum properas, et isthic

Terminus haeret.

Dulcibus sic dum teneor potentum

30

Ipse Musarum studiis et ocii

Debitus dudum patriae duo bis

Lustra reposcor,

Hic ubi, levum latus urbis urgens,

Fertur amoenae prope littus orae

35

Caesarum subter monumenta leni

Ariminus unda.

 

18. ad Nicolaum Passerum de Theodoro Gaza

Hoc quodcunque vides, undique si caput

Flectas, sydereo vertice contegi

Parcarum tenet arcto

Nodo serva necessitas.

5

Nam qua Romulidas Albula perfluit,

Illum, quem totiens laudibus omnium

Miramur, Theodorum

Audire hic memini senem.

Is rerum mihi tum perpetuis pares

10

Causas principiis dicere, sic nihil

Fati sorte potentis

Immune esse, sed omnia

Aeternis superum obnoxia legibus.

Hinc Solis varios et Triviae graves

15

Defectus, et olympo

Certas syderibus vias;

Hinc quae terribili saeva Iovis manu

Mittantur pluvia grandine fulmina

Terrarumque tremorem et,

20

Nautis exitium insciis,

Incertis tumidum temporibus mare.

Haec nanque aetherio mentis ab halitu

Divinae intus habere

Infusum, atque per arduam

25

Molem sese agitantem undique spiritum

Aiebat, tenues unde animantibus

Vitae, quaeque sub altum

Marmor, quaeque vel aetheris

Vel terrae vario munere vescimur.

30

Quin inde ingenio, qua sapimus, Deum

Ipsorum quoque puram

Nobis particulam dari,

Quae quondam in numerum syderis, artubus

Terrenis resoluta, evolet et sua

35

Coeli parte residat

Simplex, nec tenebris neque

Iam tunc corporea subdita carceri.

Sic nobis liquido, Passere, flumine

Verborum ille solebat

40

Qui, iam coelicola ante quam

Humanum et male mortalibus additum

Torporem exueret, continue tamen

Versabatur in ipsis

Terris, sydereum decus.

 

19. Clyciae ad solem, sed metaphorice ad Musam

Vertimur quo tu, sacra lux, perenni

Duceris cursu sequimurque cunctis

Pene momentis, tua dum renident

Lumina terris.

5

Et tuos, donec superis aberras,

Nocte, quam longa est, reditus moratae,

Mane mox omnes iterum ad beatos

Flectimur ortus.

Vnde quod passis foliis viremus,

10

Quod comam grate violae rubentis

Aemulam passim gerimus, quod ipsae

Vivimus abs te

Provenit, quae nos radiis superne

Suscitas tantis, et humo refotas

15

Quantulas parva prohibes iacentis

Vna perire.