1. resumit lyram quam superiore libro,
a Musa brevis temporis veniam precatus
dum ad graecos auctores se conferret, deposuerat
En vices gratae redeuntis anni
Lege quae divum stabili iuvente
Debitos terris referunt honores
Tempore certo.
5
Concipit vires genialis ardor
Et novis aevi iuvenescit horis,
Quo semel moto exhilaratur omnis
Concitus orbis.
Ocio num tu, fidibus solutis,
10
Deditus fies mihi solus et te
Forsan immundo paries habebit
Pulvere tectum,
Barbite? Haud ista mihi mente clavis
Aereis pendes, licet ipse pura
15
Te manu templi positum sub alta
Parte reliqui,
Cum brevem dulci veniam Camoenae
Interim paucis numeris petivi,
Donec ad dites Danaum recessus
20
Pauper adirem,
Vnde rimanti penitus quod ultro
Se mihi ferret, leviter receptum
Id tibi mecum rediens in usum
Omne referrem.
25
En opes ergo quibus ipse posthac,
Vt voles, uti poteris beatus;
En quibus noles aliis nitenti
Cedere cultu:
Quod nec audacter leviusve dictum
30
Cogites, nam tu nimium nec optas,
Et mea pro, quod satis est, virili
Ipse paravi.
Cumque tu cuncta statuas pudenter
Iure ne credas minimum decere,
35
Quod nec ornatu nimio nec ulla
Sorde laborat.
2. ad Iulium Alexandrum Capellam:
ab amore dehortatio
Siquid rerum, Iule, per usum
Expertus recte coniecto,
Quod vaticinari prudentes
Dixere viri, en ego nunc vates
5
Ab nimio hoc vultus pallore
Deque assiduo pectoris halitu
Et titubantibus adeo verbis
Vesanam auguro forte aliquam tibi
Iam circum praecordia sensim
10
Repentem curam, quae dura
Hac te vivere conditione
Ipsa volens cogit nolentem.
Huic nisi tu principio gnaviter
Et forti animo obstiteris, frustra
15
Post ipse reluctabere cum super
Ingestus turbarum cumulus
Te, quam ut valeas ferre, valentius
Premet, usque adeo largior ingruit
Fons semel haustus sollicitudinum.
20
Sed non ulla tamen magis acriter
Pestis vitanda est tibi, quam trucis
Subigi saeva lege Cupidinis.
Haec penitus defixa medullis
Internis et mordicus haerens,
25
Non nisi primos pascitur artus.
Haec et mentis nititur arcem
Tormento excussam illecebrarum
Perniciosis hostibus ingredi,
Quos validis conatibus alto
30
Deturbes solio est opus et procul
Inde extrema in parte releges.
Atque ipsa dei quotiens improbi
Species observabitur oculis,
Aversus contineas visum, et
35
Ne te fallax illius aura
Falsis teneat blandiciis, cave.
Interea quae verba salubriter
Olim, dum forte anxia devium
Natum quaereret, effata est Venus,
40
Si vacat, audi: "O siquis Amorem
In triviis errantem viderit,
Meus est fugitivus, pretium sibi
Index basiolum Veneris feret.
Verum si ad me huc egeris illum,
45
Sed multo plura habeas, hospes.
Est puer insignis, tu propriis
Hunc cognosce notis: nam corpore
Haud quaquam toto albicat, igni
Assimilis cui lumina flamma
50
Fronte micant acri; mens est mala
Verbulaque olli suavia, nam quod
Loquitur non sentit idem; mellea
Vox quoque, sed cum incenditur ira
Est fera mens, fallax, fraudatorque
55
Et mendax puer acria ludit.
Crinibus intonsis caput ornat
Osque ferum faciemque protervam
Exiguasque manus habet, attamen
Procul eiaculator et in luridum
60
Acheronta ferox usque nec ipsi
Curat Stygio parcere regi.
Membra quidem nudus, sed mentem
Velatus, avisque advolitans modo,
Corde viri gremioque puellae
65
Insidet ut, spretis ita cunctis,
Mente levi curaque ferantur.
Sunt quoque et arma illi exiguoque
Ferit arcu parvaque sagitta.
Parva sagitta quidem, sed et altum
70
Aethera saepe petit, sed et ipsum
Saepe Iovem, proprio qui numine
Summumque polum et sydera torquet.
Parva pharetra humeris dependet
Aurea et intus amari calami,
75
Quibus hic me quoque matrem saepe
Sauciat: omnia sunt saeva, omnia.
Multoque sibi est saevior ipse.
Fax modica est, superat tamen illum,
Quo clarent pene omnia, Phoebum.
80
Ergo hunc si capias, age verbere,
Neque tu miserare; ac si flentem
Aspicias fortasse, caveto
Ne te decipiat; si arriserit,
Magis attrahe; si suavia vellet
85
Ferre tibi, fugito: sunt noxia
Oscula et ipsis sparsa labellis
Toxica; si tandem tibi dixerit:
'Haec cape, nempe tibi haec mea cuncta
Largior arma lubens' nequid tu
90
Contigeris, fallacia munera
Haec speres, nanque omnia Amoris
Sunt ardenti infecta veneno."
Sic dea, quanvis ipsa parens foret,
Multa diu conquesta est quaerens,
95
Donec latitantem illum et multum
Ambustum face propria comperit
Nescioquam complexum Psychen,
Quam, matris praeceptorum immemor,
Ne cui scilicet unquam vellet
100
Se vinclo sociare iugali,
Vxorem optarat sibi iamque
Inde pater natam susceperat
Quae quanquam semper mortalibus
Aegri non nihil afferat, iis tamen
105
Dicitur ampla voce Voluptas.
Haec est quae falsis et levibus
Munita bonis aegritudinum
Cupidis animis insidiatur.
Quam semper veluti dominam pater
110
Assiduus comitatur et illius
Dura stimulos acuit cote,
Quis agitata nequit mens ullo
Fine regi, sed lapsa refertur
In peius nullisque tenetur
115
Virtutum vinclis, quibus ego te
Iule, velim adstrictum leviumque
Immunem sic ducere vitam
Curarum vacuamque laborum.
3. conatur Nicolai Scholam
Patavinum absentem et alias res agentem
domum ac disciplinas, quas callet, reducere
Saepius de te querimur quod absis
Et diu cesses, Schola, vix ut ultra
Iam tui desyderium morantis
Ferre queamus.
5
Hic locus nam quid iuvat, et quid his te
Rebus indignis animum fatigas?
Altius quo non alius profundum
Aethera posset
Scandere et cunctos nitidi subire
10
Orbis amfractus vagus et liquentum
Ignium solers penitus latentis
Quaerere causas.
Nec magis quisquam potis esset oris
Spiritu grato graviter referre
15
Quaeque perpendis pariterque magno
Pectore promis,
Sive terrarum pelagique longos
Ambitus tecum studio recenses,
Sive metiri numero carentis
20
Pergis harenas.
Sordidis ergo cupidisque rerum
Quique victuri satagunt et ullo
Vivere ex voto nequeunt beati,
Ista relinque.
25
Nam satis quondam puero benigne
Et manu larga superi dederunt,
Vnde quo posses sapienter uti
Esset abunde.
Adde quod tempus placidae quietis
30
Instat ac istis inimica curis
Anxiis aetas properata serum
Vergit in aevum.
Quin tibi cursu propiore tandem
Aureae portus petitur salutis,
35
Laetus ut hoc, quod superest, secundo
Tempore vivas?
4. ad Hermolaum Barbarum patritium Venetum:
in Dioscoridis traductionem
Est repens pedibus parvus humi leo,
Quod vernis animal flatibus et levi
Tantum vescitur aura,
Hermolae, coloribus
5
Contectum variis, nam penitus refert
Quoscunque attigerit proxime. At est quoque
Huic cognominis herba
Terrae versicolor suae,
Sive haec cyaneo, seu viridi fore
10
Illam, vel croceo tegmine iusserit.
Haec sed cuncta potentis
Naturae prope ludicra.
Quid tu, qui propriis viribus et gravi
Verborum serie grandia stirpium
15
Sic miracula promis
Gemmarumque valentium
Manes pene cavo demere Tartaro?
His quam perspicuo, nec tenui tamen,
Discrimen facis ore!
20
Illas ut bene frondibus
Et ramo et foliis et floribus explicas!
O foecunda animi copia! Quod tibi
Narratur, simulatque
Doctorum venit auribus
25
Perceptum, hoc adeo non simile est sibi,
Vt se sic oculis protinus indicat.
Talem Protea quondam
Passum vincla tenacia
Pastori species mille putaverim
30
Induxisse novas, horribilem feram
Ignemque fluviumque
Dilapsum in tenues aquas.
5. ad Hieronymum Bononium:
nihil esse pretiosius tempore
Nulla maioris pretii supellex
Temporis parvo fugienti usu
Contigit nobis superum benigno
Munere divum.
5
Qua frui siquis scierit, Bononi,
Ille praecurrens opibus potentis
Divites, solus poterit beatam
Vivere vitam.
Seu diu semet stabilem aut caducum
10
Cogitet, nam quid sapiens putabit
Esse momentis trepidantis horae
Carius unquam,
Temporis prono simulac abuti
Parcius cursu statuet, quod inter
15
Multa, quae nobis aliena, nostrum
Extet id unum?
Cuius immensae penitus rependi
Vlla iacturae nequeat facultas,
Non opum, non, quos popularis aura
20
Iactat, honorum.
Ergo ne cesses sapienter una
Hoc opus plane properare mecum,
Nequis evadat tibi punctus aevi
Segniter ullus.
6. ad Musam:
in Petri Bembi patritii Veneti laudem
Ecquod, diva, corollis
Istis floridulis tuis
Dignum nunc statuis caput?
Cui tantum in tenero sinu
5
Nunc myrti ac aderae foves?
Istis cui manibus sacris
Tantum nectis odorum?
Nunquid forsitan haec meo
Bembo serta virentia,
10
Dulcis Pieri, praeparans,
Nascentem quoque ad ipsa
Incunabula tendis
Exornare poetam?
O quam principio indolem
15
Prae se mirifice tulit
Ille cum, patris optimi
Nuper carmine turbidam
Ausus tangere mentem,
Admovit solidam ori
20
Heroi sonitus tubam,
Vel cum saeva Cupidinis
Longum vulnera pectori
Affixa indoluit suo,
Quod aeternum elegis foret
25
Durae pignus amicae!
7. pro Nicolao Franco ad Alphonsum
rerum hispaniarum scriptorem,
post captam de infidelibus urbem Granatam
ab invictissimis Hispaniae regibus
Est opus dignum pretio minora
Quaeque spernentem nihil haud superbum
Aggredi et magnas nisi res potenter
Sumere agendas;
5
Seque post offert merito secundis
Laudibus qui, iam benefacta puris
Imprimens scriptis, eadem perenni
Dedicat aevo.
Qualis, Alphonse, propriis inisti
10
Gentis Hispanae calamis honores
Nuper et regum merita decoros
Laude triumphos,
Vt viris urbem studiisque belli
Asperam et multis aliunde sumptis
15
Et suis sese decimo tuentem
Viribus anno
Regius tandem vigor atque virtus
Bellica et prudens superarit astus,
Iam quibus sanctae fidei rebellis
20
Quisque pavescit,
Vt tot ex una Hesperia potentum
Principum late populi volentes
Signa diversi sequerentur uno
Nomine regum;
25
Vtque Mendocae duo tum valentis
Roboris summis opibus frequentes
Iuverint, tum consiliis, subinde
Castra secuti;
Denique ut nobis aliquando nomen
30
Perditum tanto retulit trophaeo
Sacra maiestas docuitque victos
Vincere posse.
Heu pudet quantas tulimus referre
Iandiu clades miseri et quod ignis
35
Ille Turcarum opprobrium perenne
Dirus inussit,
Cum pias quondam violentus urbes
Abstulit cunctas Danais et ultra
Impius flammas Italas ad usque
40
Protulit oras,
Quem neque extinctum neque se moventem,
Perfidi sed iam vomitum furoris
Forte spectantem cohibebit unus
Victor Hiberus.
45
Nam simul sanctos superum favores
Hausit, ut gentis adeo feroci
Praeditas cultu domitare tanta
Quiverit arte,
Hunc quis ad cunctos dubitet furentum
50
Impetus ire oppositum mereri,
Summa cui rerum bene cedat omnis
Imperiumque?
8. ad Nicolaum Passerum patavinum:
eum recte beatum dici, qui vita fungitur quieta
Nolis, Passere, mollibus
Quenquam deliciis aut opibus levem,
Vel quod credulior sibi
Insanis inhiet semper honoribus,
5
Iam felicibus hunc, velut
Immunem miseris sortibus, inseri.
Nam, sive undique sordibus
Angustis premimur seu nitidi sumus
Reges, nescioqua tamen
10
Vrgemur pariter sollicitudine.
Quod si in propatulum suis
Quicunque explicitis conditionibus
Optandi dederit vicem
Cuicunque, ut libeat, summaque et infima,
15
Cunctorum simulac bonis
Immixta exiguis tot mala senserint
Et purum penitus nihil,
Mox omnes videas sorte domum sua
Contentos petere, et graves
20
Quoscunque ingenita peste relinquere.
Felix qui, solida potens
Quamprimum requie, nec caput anxiis
In rebus posuit neque
Plus aequo placidis arduus extulit.
9. ad semet adhortatio
Perge, quid cessas? Patet hoc aperte
Protinus cunctis iter, ut volentes
Imus et nosmet properamus aequo
Sistere campo.
5
Atque si moles prius obstet ulla
Quominus iam tum videaris apte
Ingredi, ne tu tamen abstineto
Promptius ire.
Hanc enim mox cum superaris, illhuc
10
Veneris quo non alius patescit
Planior nobis locus atque callis
Latior ullus,
Qua per apricum nemorum vireta
Perque florentum medios odores
15
Laetus ad sedes superum beatas
Leniter ibis.
Nam semel pressis et humi relictis
Noxiis curis, erit aequa posthac,
Quae tibi forsan poterat videri
20
Ardua, virtus:
Vna quae cunctos aditus recludit
Asperos nobis facilesque reddit,
Quaeve mortales super astra prorsus
Vna reponit.
10. puer pro civitate Tarvisina
ad cardinalem Grimanum
Divae, quae lavitis comam
Puro Castaliae rore nec alteri
Quam Phoebo sinitis sacrum
Contingi laticem, ducit amabiles
5
Dum vestros medius choros,
Vel cum fastidicis plena volens suis
Miscet pocula vatibus,
Nunc primum teneris ingredior puer,
Si fas est, pedibus nemus
10
Vestrisque admoveo fontibus oscula,
Fretus quo valeam meas
Tanto primitias edere principi,
Isti, qui licet omnium
Splendens Pontificum praeniteat decus,
15
Vtcunque has tenues tamen
Nunquam (quae gravis est ipsius aequitas)
Aspernabitur insolens.
Ergo cui pariter, maxime principum,
Virtus unanimi gradu
20
Fortunae subit et fertur, et omnia
Aequali vice temperat,
Salve, nam prius hoc Aonidum chorus
In tanta tibi deditae
Vrbis laetitia dicere postulat,
25
Dehinc ut quam stabili tibi
Intexant serie stamina virgines
Quae fata at superos neunt.
Nam tu cum vario multa peregeris
Doctrinae studio, diu
30
Sublimi ingenio functus, et hac gravi
Mortales ope iuveris,
Hinc vitae ingrediens mox iter alterum,
Humanum ut foveas genus,
Patrum consilio et munere Maximus
35
Fies perpetuo Pater,
Omnis cui merito pareat et libens
Omnis quem veneretur et
Quem vere solidas continuo vices
Illius gerere autumet
40
Qui coelo ut superis singula prospicit
Sic mortalibus omnia
Aequa pro meritis lance reponderat.
11. ad Cassandram Fidelem Venetam,
ut se ad hispaniarum reginam
libenter conferat adhortatio
Vna nimirum series, Fidelis,
Rebus est concors superis et imis,
Qua simul cunctus variat simulque
Convenit orbis.
5
Quae licet paucis soleat patere,
Hanc potest plene tamen intueri,
Quisquis attente propiora nobis
Pensitat aequus:
Saepe nonnullos adeo sub uno
10
Dispares tecto videas, ut illos
Inter immensi mediam putaris
Aequoris undam;
Alteros forsan simili propinquos
More, sed toto penitus remotos
15
Orbe, vis fati parilis volentes
Coget in unum.
Hincque tu nusquam Hesperiae potenti
Visa reginae cupide vocaris,
Summa nam virtus utriusque summo
20
Consonat astro;
Illa regalis specimen decoris,
Omnium quot sunt simul et fuere
Ac erunt unquam aetherei sub amplo
Culmine tecti;
25
Grata tu divis et amica Musis,
Virginum splendens decus eminentum
Perditum longo revocans ab aevo
Vna reducis.
Ergo quod felix tibi sors benigne
30
Regiis offert manibus verenter
Sume et in tanto superis habeto
Munere grates.
Nanque vix illhuc venies et almam
Senties terrae speciem beatae,
35
Mille cum laetum tacite subibunt
Gaudia pectus.
Nec tibi speres brevibus referri
Quae mihi in mentem veniunt notata,
Multa dum Franchus memoranda dulci
40
Ore recenset:
Qui semel Summi venerandus illhic
Patris orator, meliora quaeque
Mente scrutatus, memori referre
Singula gaudet.
45
Sed nihil felix reputes benigno
Et gravi regum magis et beatae
Stirpis aspectu referentis omni
Indole reges.
Quo tibi quondam dabit ut fruare
50
Nobilis virtus tua cum patebit
In dies maior, peragente certo
Ordine rerum.
12. ad Marsilium Ficinum florentinum:
in livorem
Ibam forte salubribus
Qua lymphis Aponus perfurit, anxius
Quae tantum liquido ignium
Nais concipiat pectore, Marsili,
5
Aeternum sophiae decus,
Seu vivo tumeat sulphure, seu nitro,
Nigrantisve bituminis
Interfusa graves aestuet halitus,
Sive hinc semita deferat
10
Vndas Tartarei fontis ad igneas
Diris pervia sontibus,
Heu tristis mihi cum belva devio
Horrenti subito specu
Visa est se celerem tollere, cui manus
15
Et frons et caput et pedes
Humani, reliquo corpore squallidus
Serpens inseritur vagis
Instratus leviter tergora pinnulis.
Huic dextra geminae faces,
20
Quarum mox ubi me contigit altera,
Infesto sibi pectori
Grassantem subigit saevius alteram,
Atque: "Istis" ait "ignibus
Hic me perpetuis ardeo, viderim
25
Siquando meritis bene,
Nunquam laeta nisi nobilium malis".
His sic attonito mihi
Ambustoque hominum tunc genus excidit
Qui monstro huic penitus dati
30
Despectant oculis omnia lividis,
Vt iam nil cupiam magis
Quam tecum miseros effugere invidos.
13. ad Hieronymum Bononium,
petens ut quae ruri composuerit edat
Rure quid nobis tot agens diebus
Quod diu spiret referes, Bononi?
Quos legis, quorum tibi summa semper
Copia, flores?
5
Arte cui doctis manibus magistra
Nectis haesuram capiti coronam?
Quae tibi halantes Pieris per herbas
Laeta ministrat?
Mollibus num te violis moratur
10
Haec, an incumbit rubidis rosetis
Et levi veprem folio latenter
Iungit acutum?
Quicquid intexis vacuus petenti
Dulcis imperti socio benigne,
15
Omnium tantos tibi qui recessus
Invidet unus.
14. ad Fuscium Thomeum de Ioanne Laurentio Veneto
Sunt vera, Fusci, quae mihi de tuo
Laurente narras saepius? Vt graves
Virumque curas et deorum
Consilio meditetur aequo.
5
Interque summos, implacidum decus,
Aestus honorum mobilius iocis
Deducat interdum morantem
Collibus Euganeis Camoenam,
Quae laetus olim scandit in Aonas
10
Montis, et illhic virgineos choros
Invisit audax, et soluto
Castalium bibit ore nectar.
Ergo aut ferenti grandia dextera
Tractat potentum munera principum
15
Dulcesque opum fructus honestae
Consequitur segetis beatus,
Aut, atra fronti nubila differens,
Perfundit alto carmineis et lyrae
Ardore mentem, dein recepta
20
Pyndaricum movet arte plectrum.
Tum vero ceu cum nubibus arduis
Coactus imber constiterit Noto,
Mox ingruit terris ruitque
Crebrior innumeris harenis,
25
Sic ille grandi turbine concitus
Vivacis aurae fertur in abditas
Regumque laudes et deorum
Plurimus, atque virum per ora
Diffundit illos, et graviter situ
30
Premente denso carmine vendicat.
Quid? Cum patenti alvo fluente
Leniter et vitreo liquore
Descendit acris per medias faces
Saevae puelli matris et igneos
35
Dulcis iuventae secum amores
Praeteritos vacuus recenset,
Tunc omnis illi molliculus iocis
Ridet venustis in labiis decor,
Et gratiae ludis, et omni
40
Implicitae veneres lepore.
O quanta puri pectoris est fides!
Quam non medelae vulnificum patet
Telum, quod insedit medullis
Iam penitus teneris ab annis!
45
Sic quondam Erichthei filia coniugis
Haerebat ardor pectoribus sui
Semper, nec unquam corde Procrin
Aeolides Cephalus movebat,
Quanvis, Himeti vertice dum feros
50
Sectatur apros, hunc male cognitum
Aurora quadrigisque raptum
In gremio roseo foveret.
15. ad Ioannem Regium
Saepius, Regi, veneratus aequa
Mente coelestes precor, ut benignum
Hunc diu vobis dominum secundo
Sydere servent,
5
Mox ut illius meritis honores
Debitos spectent semel, et fideli
Lancis aequatae trutina laborum
Praemia librent.
Nam quis, ut nosti, melius tot annos
10
Res piae tantas fidei peregit,
Dum Patris Summi venetas ad oras
Nomine degit?
Mitto quot Romae varia negocii
Sorte distractus tulerit referre,
15
Sive quae quondam residens Hiberis
Vrbibus egit.
Et tamen cessant homines benigne
Quae satis nunquam valeant merenti
Reddere, ingratum genus atque iniqua
20
Mente ferendum.
Auguror sed iam prope tempus esse,
Si movet veris mihi Phoebus ora,
Quo morae hos tantae pudeat iuvetque
Damna rependi.
25
Nanque iam pastor sapiens propinquat
Qui, sacro longe removens ovili
Desides, large pecus omne pascet
Frugiferentum.
16. ad ingenuos et dociles adolescentes suos
Quam virtus nihil ardui
Praestet, veridico discite carmine,
Quod nunc Pieridum sacris
Vates ex adytis profero virginum.
5
Haec Fati horribilem metum
Instantis minuit, sternitur huic dolor,
Hac vincit labor omnia,
Nec fervens refugit tundere vividum
Hydrae multiplicis caput,
10
Sed qua se innumeris anguibus impeti
Sentit, qui prope pullulant,
Hac instat penitus parte ferocior,
Donec iam fera saepius
Victrix herculeis concidat ictibus.
15
Sic vos, o iuvenes, mihi
Intentis operam nunc date viribus,
Et gratam sibi singuli
Partem viperei verticis amputent.
Hic vatis subeat vicem,
20
Primas syderei muneris occupans;
Alter rhetoris impleat
Humano officium quolibet altius;
Nec qui lucida sydera
Solers inspiciat desit, at huc quoque,
25
Causas cum speculabitur,
Haec ad perveniat munera particeps.
Recta pergite semita
Hac omnes igitur, dux ego sedulus
Vobis non abero uspiam
30
Quo virtus hilares unica duxerit.
17. Creticum Camertem hortatur,
ut in patriam redeat post perpessos multos labores
dum utranque linguam ac disciplinas perdiscit
Rebus haerendo propius, quid ipsae
Polleant intus sapiens futurus
Discat et vires utriusque linguae
Calleat, optas.
5
Quae tibi quondam ratio ut suborta est,
Tum truces audes pelagi procellas
Temnere et Graias sitibundus urbes
Pergis adire,
Atque iam dulci patria remotus
10
Hic volens septem remoraris annos,
Vnde quaesitum meritis reportas,
Cretice, nomen.
Inde sermonum rediens honustus
Dotibus, doctos Patavi recessus
15
Et penum rerum cupido beatam
Pectore quaeris,
Cuius ut fias satur, ecce rursus
Hic tibi externa est domus, inque cursus
Alteros septem melioris aevi
20
Ducitur aetas.
Ergo iam plenus patriae ne curam
Forsan induces animo? Et subibit
Iam tibi grato locus unde primos
Sumpseris ortus?
25
Hic suo nam te sibi iure sancta
Asserens dextra revocat: quid ultra
Tendis? Incassum properas, et isthic
Terminus haeret.
Dulcibus sic dum teneor potentum
30
Ipse Musarum studiis et ocii
Debitus dudum patriae duo bis
Lustra reposcor,
Hic ubi, levum latus urbis urgens,
Fertur amoenae prope littus orae
35
Caesarum subter monumenta leni
Ariminus unda.
18. ad Nicolaum Passerum de Theodoro Gaza
Hoc quodcunque vides, undique si caput
Flectas, sydereo vertice contegi
Parcarum tenet arcto
Nodo serva necessitas.
5
Nam qua Romulidas Albula perfluit,
Illum, quem totiens laudibus omnium
Miramur, Theodorum
Audire hic memini senem.
Is rerum mihi tum perpetuis pares
10
Causas principiis dicere, sic nihil
Fati sorte potentis
Immune esse, sed omnia
Aeternis superum obnoxia legibus.
Hinc Solis varios et Triviae graves
15
Defectus, et olympo
Certas syderibus vias;
Hinc quae terribili saeva Iovis manu
Mittantur pluvia grandine fulmina
Terrarumque tremorem et,
20
Nautis exitium insciis,
Incertis tumidum temporibus mare.
Haec nanque aetherio mentis ab halitu
Divinae intus habere
Infusum, atque per arduam
25
Molem sese agitantem undique spiritum
Aiebat, tenues unde animantibus
Vitae, quaeque sub altum
Marmor, quaeque vel aetheris
Vel terrae vario munere vescimur.
30
Quin inde ingenio, qua sapimus, Deum
Ipsorum quoque puram
Nobis particulam dari,
Quae quondam in numerum syderis, artubus
Terrenis resoluta, evolet et sua
35
Coeli parte residat
Simplex, nec tenebris neque
Iam tunc corporea subdita carceri.
Sic nobis liquido, Passere, flumine
Verborum ille solebat
40
Qui, iam coelicola ante quam
Humanum et male mortalibus additum
Torporem exueret, continue tamen
Versabatur in ipsis
Terris, sydereum decus.
19. Clyciae ad solem, sed metaphorice ad Musam
Vertimur quo tu, sacra lux, perenni
Duceris cursu sequimurque cunctis
Pene momentis, tua dum renident
Lumina terris.
5
Et tuos, donec superis aberras,
Nocte, quam longa est, reditus moratae,
Mane mox omnes iterum ad beatos
Flectimur ortus.
Vnde quod passis foliis viremus,
10
Quod comam grate violae rubentis
Aemulam passim gerimus, quod ipsae
Vivimus abs te
Provenit, quae nos radiis superne
Suscitas tantis, et humo refotas
15
Quantulas parva prohibes iacentis
Vna perire.