1. ad divum Laurentium Medicem
Nicodemi Folengi Mantuani musarum cultoris
epigrammaton liber

Me mea, Laurenti, stimulat, trahit, inque libellis

      Saepe meis gaudet nomen habere suum,

Vita, salus, uxor, pax, gemma, Serena comesque,

      Flos, hera, lux, genitrix, spes, rosa, alumna, soror.

5

Non hominum titulos nec me sinit illa deorum

      Concinere aut Martem, sed Venus una iuvat.

Vna Dionei solatur barbitos illam

      Carminis et curas sic procul usque fugat,

Sic laetis celebrat Saturni festa cachinnis:

10

      Vincat age, et quae fert cor, ferat illa modos!

 

2. ad eundem

Hinc fluit orator Lygurum, Trinacrius inde

      Nuncius aut Veneta missus ab urbe senex;

Nunc Sixti mandata legis, nunc Herculis aures,

      Laurenti, praestas Minciadumque viris:

5

Improbus ipse tamen tantis in motibus ad te

      Carmina per pluvias, flamina perque tuli.

Da veniam: veniam mereor, cum nil mihi, praeter

      Haec tua quam servet biblioteca, velim.

Gratius, Ausoniae cum cesserit ira, legentur

10

      Forsitan, aut poenae crimina morte luent.

 

3. ad eundem

Vatibus hic semper mos, si nova moenia visunt,

      Extitit, ut secum munera danda ferant.

Bella gerunt alii descripta, tragoedia multos

      Attrahit aut scissis naenia moesta comis;

5

Hos mage prosa iuvat, laudes hic concinit eius

      Quem petit, ille poli signa vel orbis iter:

At me virgineus torquet calor, et mea iussit

      Carmina lascivos ferre Cupido sales.

Sis, precor, his nuper contentus, maxime Tusci

10

      Rector agri: dabimus post meliora tibi!

 

4. ad eundem

Arserat in Tuscos Campania tota penates

      Magnaque iam miseras cinxerat ira domos.

Iam pater in nati pectus, iam matris in alvum

      Filius, inque nepos fata gemebat avi;

5

Nulla senum verbis reverentia, nulla precantum

      Gratia, nullus ibi tinctus in ore pudor;

Quisquis agri innocuas flammis deposcere sedes,

      Partirique sibi praemia certus erat.

Tu, Petrides, nutu pacasti cuncta sub ipso:

10

      O facies telis invidiosa nimis!

 

5. ad librum

Forsan, ut indocti petiture palatia civis,

      Cura tibi ornatus non, liber, ulla fuit.

Falleris: haud censor quisquam praestantior et qui

      Laurigeris melius serta referre sciat;

5

Quin si forte leget, crebro Laurentius aurem

      Vellet, ut esse tibi crimina mille scias.

Tu tamen haud fugies, sed "me claementia" dicas

      "Audacem Medices fecit amorque domus."

 

6. ad divum Laurentium Medicem

Te plebs, arva, patres, et qui florentibus omnis

      Paret agris, vellent semper ubique sequi:

Tu tamen incedis, Laurenti, solus, et illos,

      Quos hominum sequitur longa caterva, regis.

5

Quanto aliis maior tua gloria: solus in illos

      Pace vales, quos non bella domare queunt.

 

7. ad eundem

Omnia cum possis deposcere, cum tua quisquis

      Vota velit, semper vis tamen ipse nihil.

Nititur assidue parere Senatus et orat,

      Laurenti, iubeas, sed magis ipse taces.

5

O Petridae virtus invicta: quod exigit alter

      Non habet, et renuis tu quod habere potes.

 

8. ad eundem

Cuncta sua Caesar tentavit fraude, nec Vrbis

      Horruit excidium, grandis ut inde foret:

At tibi cum cedant omnes sumasque precentur

      Imperium, mavis attamen esse minor.

5

Cedat Iuleae stirpis tibi gloria, cedat:

      Fortis es ingenio, fortis at illa manu.

Illa recusantes populos vi traxit et armis,

      At tua, Laurenti, pax vel ubique iubet.

 

9. ad Serenam

Iam festa ingrediuntur, o Serena,

Saturnalia gratiora cunctis:

Saturnalia nunc senex frequentat,

Saturnalia nunc puer frequentat,

5

Saturnalia nunc pater frequentat,

Saturnalia cum parente nata.

Te duram licet et nimis severam

Praestes continue mihi, necesse est

Istis temporibus dicata saltem

10

Nexis basia des mihi labellis.

 

10. ad eandem

Quod soli forsan bacchemur rere, Serena:

      Vndique nunc summo rixa fragore sonat.

Ille domos iactis contendit quaerere talis,

      Hic equites tuto gaudet habere loco;

5

Dat varium teneris ludorum munus ephoebis

      Astragalus, cessat tessara nulla modo;

Hic chartas densat numerosas, ille triumphos,

      Natorum hic lusus furfure turpis amat;

Nonnullis epulum summa est vicisse voluptas:

10

      Nos certemus uter basia plura dabit.

 

11. ad eandem

Nimirum tetrica es nimis, et nimis aspera formae

      Nimirum oppugnas, vita salusque, tuae.

Parce age temporibus ieiuni, parce decorem,

      Nec tantum hac studeas parte iuvare modo.

5

Ludere iam fas est tibi largius: utere quovis

      Nunc ludo, maneant dum procul usque nates.

 

12. ad eandem

En, mea, iam dulces, uxor, rediere kalendae,

      Nos sua ad arma quibus Celias alma vocat.

Dum favet haec castris subeamus: non iubet illa

      Immunem Astypalen nos domuisse iugi;

5

Non haec Barceos gaudet superare feroces,

      Nec sua in extremos ferre trophea Scythas.

"Cymbia sint enses, crepitus volo vestra sit ignis

      Classica, colluctans vulnera lingua dabit;

Sit thorus aequor" ait, "fuga lintea". Quid, mea, quaeso,

10

      Vita, sedes? Fugias: insequar hostis ego.

 

13. ad eandem

Gaudet amans cantu Prognes, mihi dulcior, o lux,

      Bruma dat haec vati gaudia plura tuo:

Longa tibi nunc est amota vagatio, limen

      Oscula nunc intra figere plura licet.

5

Non choreae, non grande meo simulantia bellum

      Cornua te rapient victor equus ve sinu.

Eia age cervices aestivas abice tandem:

      Frigora sacraunt lusus amorque sibi.

 

14. ad librum

Heu liber, heu dulcis labor, heu solatia, quam te

      In populos vereor tam cito ferre pedes!

Non delatores aberunt, non criticus asper:

      His scaber, his audax, his resupinus eris.

5

Pone metus: quicunque tuos meditabitur annos

      Laudabit, teneris obicietque choris.

 

15. ad Flavium Folengum

Nullam praeter amo meam Serenam,

Nullam concino, nec frico nec ictu

Solo luminis audeo tueri.

Si causam lubet explicem quid illud,

5

Mi Flavi, faciam, docebo: multos

Non est pauperis insequi calores.

 

16. ad Serenam

Concinat Hetruscos alius Mavortis honores

      Infesti et Medices bella repulsa manu,

Concinat Idrontis palmas mortemque tyranni

      Insubrium, prolis Mardferaeque dolos.

5

Tu mea, dum Ianus profluxerit integer, exple

      Lemmata et ingenium, lux, rege, sola, meum.

Da mihi luctantes linguas, da saepe Catulli

      Basia, da tenerum nuda patensque femur;

Non pudor in nostris vigeat, non cura libellis:

10

      Lude, meum dum, lux, fine prematur opus.

 

17. ad eandem

Quos tua non capiant homines lamenta? quibus ve

      Insidias gemitus non struat ille tuus?

Nec tam blandiciae dulces nec basia, quam te

      Cum, mea, crissantem sentio, vita, queri.

 

18. ad Aulum Panniculum

Vulva mihi nimium quereris quod laxior: at me

      Cura premit totum quod minus, Aule, capit.

 

19. ad Serenam

Vita, quis e nobis equitet vis ludere semper,

      Dantque tibi primum numina sorte locum.

Iam vir ut intactam poterit te sumere, cum sic

      Reddiderit cunnus spermata saepe tuus!

 

20. ad eandem

Mollius assueto carpis me, gemma, loquentem

      Ingeniumque putas iura novasse meum.

Quid me Saturni festis vis esse severum?

      Hoc alia potius luce, Serena, petas.

5

Basia nunc liceat, nudo nunc poscere cunnum

      Nomine nec tectum mentula nomen amet.

Largius interdum tetrico vel ludere fas est:

      Saturnalicium non pudor ornet opus.

 

21. ad Aulum Panniculum

Te piger ac teneri tonsor iuvat, Aule, lacerti,

      Vt grato pascas lumen amore diu;

At celeri validaque manu mage gratulor ipse,

      Pectus herae foveam raptus ut inde cito.

 

22. in Chrestum Patycum

Raro, Chreste, potes sedere, lesum

Sed crebro quereris pedem lapillo,

Nunc crus tubere, nunc latus genu ve;

Scindis nunc soleas honestiusque

5

Cingit fascia tibias, ut aegrum

Te fingas: tamen haud doles, nisi cum

Nummo perula turgitat recenti.

Vrbem desine, note iam cynede,

Per totam simulare, quando morbum

10

Agnoscunt pueri tuum senesque.

 

23. ad divum Laurentium Medicem

Te mea, Laurenti, trepidat, tremit atque perhorret,

      Quod nimis affari vulsa papyrus inest:

Fronte animum placida pavitanti redde, poetas

      Qui nitido pavidos semper amore foves.

5

Non haec pulverea cecini, quae sic fugit aurum,

      Metra cicatriferi classe legenda senis,

Ne ve tibi ut sacra palmarum luce legantur,

      Aut crucis in dominum cum gemiturus adis:

Haec mage Saturni festis Bacchique diebus

10

      Conveniunt, ludos cumque Priapus habet.

 

24. ad Serenam

Strata fugis, laxo gaudes et crure sedentem,

      Chara, magis vatem, lux, equitare tuum.

Nostra rescinduntur sic crimina: perfice, dum me,

      Quod futui totiens, diffutuisse putas.

 

25. ad Aulum Panniculum

Radere me vellet Chrestus: reor attamen inguen,

      Aule, ano potius raderet ille meum.

 

26. de Serena

Gaudeo quod facilem me novit gemma, nec iras

      Tuta meas horret, tuta minas ve timet.

Sic placido me capta, feros expellet amantes,

      Dira nec in pectus audiet ulla meum.

5

Dura nimis semper fragiles odere puellae

      Corda virum: durus sit precor hostis amor.

 

27. de eadem

Tussit et aegrotat quotiens mea vita marito

      Haeret: at hic surgens protinus inde fugit.

Oderit assidue dominae lamenta maritus,

      Vt longum valeat fallere cauta virum!

 

28. de Ermo et Matthaea androgynis

Ermus Matthaeam subigit, sed quisquis utrunque

      Inguen habet: partes quis facit ergo viri?

 

29. ad Serenam

Quod violae in sylva Phoebo redeunte virenti,

      Fusaque per nostros lilia mane thoros,

Prata quod agrestis menthae cumulisque refercta

      Serpylli, zephyro quodque movente crocum,

5

Quod ter coccineo vestis saturata veneno

      Et rosea affractis unda relapsa cadis,

Igne quod admoto storax, quod succus avarae

      Frondis et Assyrio semina missa polo,

Quod variis doctus guttis componit aliptes:

10

      Hoc, mea lux, redolet spiritus usque tuus.

 

30. ad Flavium Folengum

Ne mihi quis vacuus, Flavi iucunde, viator

      Discedat, verpo littera parva data est.

Si quaeris quid agam: laudoque coloque Serenam,

      Fertque mihi curas quasque beatus amor.

 

31. ad Serenam

Aut tu Vertunni proles, aut Protheos uxor,

      Aut forma saltem nunc minor ipsa tua es;

Quippe utero cum me rapuisti iacta supino,

      Os ori, linguae linguaque iuncta fuit,

5

Cum tamen (heu dulcis requies!) morientibus humor

      Efflueret, rursus basia ferre nequis:

Nam nodo contracta brevi, vix pectora summo

      Vertice tangebas, vixque puellus eras.

 

32. ad Flavium Folengum

Non auri nec opum tuis acervos,

Mi Flavi, foribus venire Iani

Prima iussimus in die, sed astra

Res et saecula protegant rogavi.

5

Quod du pauperibus dedere feci,

Sed tu munera versibus poetae

Commutare magis potes beatus.

 

33. ad Serenam

Tres totidem lepores coeperunt: quilibet unum

      Edit; adhuc duo sunt, nullus eratque gravis.

Haec, mea lux, misi tibi frusta, decentior ut sis:

      Inde volo dicas qui superesse queant.

 

34. ad Flavium Folengum

Bis tibi, Flavi, hodie, dulcis, mea carmina verpus

      Danda habuit, bisque hoc cursor ademit iter:

Dii faciant, quotiens teneras expecto puellas,

      Sic mea praeveniat quasque Serena diu!

 

35. de Serenam

Blanditur mea coniugi Serena:

Vim fert pellicis et vagos amores,

Simplex et proba moribus decensque est,

Cultrix coelicolum domusque amatrix.

5

Quis non hanc adamet? quis aestimaret

Hanc imponere posse diligenti?

 

36. ad Marioticum Vicecomitem

Gnossia das omni, patribus peiora ministras

      Pocula: quid confert sumptus hic ergo tibi?

Dum tituli in populo quaeris, Mariotice, pompam,

      Ebrius hinc nimium diceris, inde tenax.

 

37. de Scardua Barbato

"Seu Socratis mores, seu tristis iura Catonis,

      Seu Flacci numeros sive Maronis opus,

Seu rus sive cibos, seu principis atria sive

      Rem socii laudas invidia ve premis,

5

Ore fluant quaecunque lubet"; rudis annuit atque

      "Verum est agrestis Scardua semper" ait.

 

38. de tono rustico

Munera consuluit Tonus qui posset amicum

      Vicinis caesi detinuisse suis.

"Cras refer in triviis" ait "omnibus" ille "casisque

      Hunc fore subtractum": sed rapit ipse suem.

5

Praedicat hoc, Tonusque frui sue se putat unum,

      Sed vacuam reperit mane inopinus haram.

 

39. ad Marinum Pecorinum

Dicis quod male concoquis, Marine,

Quod tres vel duo prandio vitelli

Quoquo sufficiunt: tibi videtur

Potu uno esse duos parum vitellos?

 

40. ad Iollam Floranum

Hydropicus quotiens mihi nomine diceris, ira

      Rumperis et mixtum semper, Iolla, bibis.

 

41. de Nigra vinosa

Omnia Franchinus madidae vir pocula Nigrae

      Surripuit, vegetis subsecuitque cubos.

Illa merum scabra sartagine protinus hausit,

      Demersa in vegetem terque quaterque plaga.

5

Pluribus addicit vir mulsa, nec invenit usquam:

      O gula, quam crebro callida corda facis!

 

42. ad Marioticum Vicecomitem

Laxare assidue ventrem, Mariotice, quaeris,

      Et laxo Tityi iuggera ventre premis.

 

43. ad Chrestum Patycum

Qui tecum tibi solus ante, Chreste,

Dormiret, sat erat mutoniatus;

At nunc coniuge ducta erunt vocandi

Bini: si taceas, voles ut illa.

 

44. de Alcynoo Sasseta

Non erat Alcynoo discintior Ilia cincto:

      Quod nimis hic premeret, fertur obisse tamen.

 

45. de Lyco servo

Oculum capillis contegit semper Lycus.

Cur hoc? an altero videt nunc rectius?

 

46. de Luchina paupere

Ovorum calathos dum fert Luchina gemellos

      Ad fora, sic coepit coniubilasse sibi:

"Centenos ex hac referam mercede trientes,

      His iterum pullos ovaque multa feram;

5

Deinde favos et oves foecundi faenoris, ex quo

      Fructibus atque haerbis fertile iugger emam;

Redditus hic fundum, dabit ille palatia, moxque

      Ancillas, pueros, sirmata, chryson, agros:

Iam cito adorabit me patria tota", genuque

10

      Dum flectit, calathos fregit et ova cadens.

 

47. ad Aeglen

Turpis es, et pulcher tibi vir: iam rarius, Aegle,

      Te futuet, siquis viderit ante virum.

 

48. de Scardua Barbato

Barbatus quoscunque rogat lepores ne loquantur,

      Vicino quoniam sustulit ipse duos.

 

49. de Hieronymo Manfredo mathematico

Viderat in coelis animalia parva magistro

      Manfredus lucrum grande datura suo.

Nec mora, gallorum complevit foetibus omnem

      Aere domum: at meles quanque voravit avem.

 

50. de Lyco servo

Cum caenant alii, domino Lycus astat, et inquit

      "Ieiuno", trepidus sed quater ante bibit.

 

51. ad Serenam

Desine marmoreos ungues mordere, superbis

      Emaceres ne me, lux mea paxque, minis;

Desine me, quaeso, contracta perdere fronte:

      Sat perii, potius quod petis ore nota.

5

Vt levis evolitem, ne coniunx audiat, oras,

      Sistere me subitus, si venit ille, iubes:

Aut unum quod sit nobis dic tutius, aut hic

      Cum veniet figam basia mille tibi.

 

52. ad Galassium Fabam

Terquinis saturas tuum, Galassi,

Gallum coniugibus, sed uxor ut te

Vis tantum tua pasta sit: quid illam,

Crudelis, minus aestimas volucre?

 

53. ad Furianum Lupum

Cum nothus a nobis turges, Furiane, vocaris:

      Nec mihi te in tota notior urbe vir est.

 

54. ad Serenam

Nunc stomachum, modo, gemma, caput, nunc ilia, renes

      Moesta doles, quotiens mentula nostra riget.

Falleris excusis: etenim tam nulla supino

      Aegrota est, ut non ventre iacere queat.

 

55. ad Aulum Panniculum

Qui modo Panniculus, melius nunc diceris, Aule,

      Penniculus: culos nam mage pennis amat.

 

56. ad eundem

Me puer, Aule, rogat, stultus sequor ipse puellas:

      Lenior hic semper, difficilesque nurus.

Vaeh mihi, mortales quam ridet Nursia semper!

      Odi qui sequitur, quae fugit ipse sequor.

 

57. de Franchino

Semper iit trita sapiens Franchinus abolla:

      Possidet ingentes morio factus opes.

 

58. ad Serenam

Si cubo, si tecum caeno, si dormio, siquid

      Alloquor, eloquium vir tuus omne subit.

Desine iam nostri meminisse perenniter hostis,

      Vita, vel hunc unum, si placet unus, ama.

 

59. ad Antonium Pelotum

Hoc est, quod tibi debeo, Pelote,

Carmen: non ibi laudibus potis sum

Vllis tollere te: vacare ludo

Nulla est gloria, sed tamen vocari

5

Noster gloria ludus iste gaudet.

Non nos pocula, res, agros nec aurum,

Sed sors lusimus ipsa cui iuberet

Carmen solvere; nec triformis ortu

Nos vidit Venus occidensque: nobis

10

Sat millesima pars fuit diei.

 

60. epitaphium Malacisii Florentini

Insertor salium facetus olim

Et mordax Malacisius sepulchro

(Heu mors!) hoc tegor. Haud praeibat alter

Me, convivia cantibus iocisque

5

Seu vellet decorare, sive mille

Maternos numeros modo redactos

Ad mentem recitare, dedecebat

Nec nostrum lyra pollicem: paratus

Cunctis deliciis eram iocisque

10

Semper, praecipue iubente Turco.

 

61. ad Furianum Lupum

Dum nimis Agnetem pavidus, Furiane, relinquis

      Affigique times cornua longa tibi,

Cursorem quencunque iubes hanc visere: quid iam

      Stulte, diu insanis? sic facis ipse procos.

 

62. de Nigro

Nemo Nigro improbior fulvique tenacior auri.

      Innumeris contra fastibus ille tumet.

Vellet inauratas structasque tapetibus aedes,

      Vase abacumque omni: sed nimis aera iuvant,

5

Stat toga purpureo decies sibi mersa colore,

      Stant iura et vates: sed nimis aera iuvant;

Vellet agros, vellet pallatia condere, servos

      Exornare togis: sed nimis aera iuvant.

Solvit, emit, gemit inde, hylaris videt empta, sed aurum

10

      Flet cum non reperit: sic Niger usque dolet.

 

63. ad divum Laurentium Medicem

Parce, precor, Cosmae stirps inclyta, parce dolenti,

      Si quandoque meus fert maledicta liber:

Nec mihi lingua nigra est, nec dens rubigine tinctus,

      Publica sed ledunt me malefacta nimis.

5

Insequor haec igitur, ne vana sequatur agatque

      Plebs ea: clam peragat qui mala semper agit.

 

64. ad Flavium Folengum

Multa ioco narras, Flavi, mala, sed Niger illa

      Credit: sic fiunt crimina vera ioci.

 

65. de Brotheo

Omnibus arridet Brotheus, maledicit et omni

      Palpat, et innocuum rodere callet herum.

Non hic amicorum natas dominique nepotes,

      Nec famulas Christi contemerare timet;

5

Ecclesias odit divinaque verba refellit,

      Plusque sibi ingenua classe culina placet;

Non veteres Nigri gannitibus usque sodales

      Cessat ab ingrato poste movere suis.

Gaudeat hic ergo solus: qui solus ubique

10

      Esse velit, solum vel sua poena trahet.

 

66. de Nigro

Non famuli parent sibi, nec Niger increpat illos.

      Cur id? Avaricia conticet ipse sua.

 

67. de Serena

Ridet et irato blanditur gemma minasque

      Fert omnes: quis non hanc adamare queat?

 

68. ad eandem

Nil inquis flagrare magis te quam mihi grata

      Efficere, actura es quo petis idque modo.

Difficilis facilisque nimis rogo ne mihi fias:

      Gaudia nulla dat haec, illa, Serena, necat.

 

69. de Scutella

Aure patet maiusque habet os Scutella leonis:

      Si quoque non miror garrulitate valet.

 

70. de Matthaea et Ermo Androgynis

Matthaeam fricat Ermus, atque utrunque

      Inguen quisque gerit: quis ergo crissat?

 

71. ad Flavium Folengum

Quem Niger haud fallat, cum prodiga tecta Solonis

      Laudat et integrum cum Tuberone Numam?

Cum Macedum recitat Paulum legesque Lycurgi,

      Fabricium et Curii Puplicolaeque domos?

5

Protinus aut tellus dicas, aut Elia pubes

      Hunc tulit, aut spretor Coriolanus opum;

Ne tamen haec fallant, Flavi, te verbula, sic hos

      Laudat, ut occultas nesciat ullus opes.

 

72. de Brotheo

Brotheus excolitur, nec faustior ullus amore est:

      Vix tamen amplecti Thaida nocte potest.

 

73. ad Serenam

Cras Bromii colimus festum, dapibusque vocata es,

      Lux mea: frons totam lustrat odora domum;

Scanna tibi nitidam palum semota paravi

      Mensam extra: nobis aptior ille locus.

5

Pocula dum cyatis, dum iungam obsonia quadris,

      Multa tui tangam, tu quoque multa mei;

Gaudia deceptis capiemus plurima cunctis

      Convivis: tecum colloquar, ibo simul,

Ducemus choreas una, potabimus una:

10

      O felix, o lux crastina certa mihi!

 

74. ad servos

Surgite iam, pueri: iam vasa abstergere tempus,

      Iam verrenda domus, iam decorandus abax,

Iam crepitent flammae, iam deserat omnis Arachne

      Tecta luisque omnis angulus omne vomat,

5

Ianua iam pateat: nostra ad convivia, et una

      Foeminei coetus, ecce Serena venit.

Segnior, Arctophylax, solito quid plaustra moraris?

      Stes, sit et aeternum sors eademque tibi.

Non tua plaustra moram facient tamen: illa, licebit

10

      Sint tenebrae reliquis, clarificabit iter.

 

75. ad Serenam

Rumpitur atque furit Brotheus, quod, gemma, prehendi,

      Cui longum posuit raetia solus, avem;

Rumpitur, irarum solitum quod ponis acervum,

      Participemque tuo me facis igne frui.

5

Rumpatur doleatque magis maledictaque fingat:

      Non aliter nobis dulcis inundat amor.

 

76. de Teutonico aegrotante

Aeger aquam hausturum sumpto promisit Hiaco

      Teutonicus, nec vult nectare plenus aquam.

 

77. ad Aulum Panniculum

Vrit et extorquet pueri me vultus amati,

      Blandiciis superat hunc mea gemma suis.

Quid tandem faciam? quid consulis, Aule, petenti?

      Gratus inest oculis ille, sed illa iuvat.

 

78. ad Segniciem Scortum

Iurasti decies redituram solis in ortu,

      Cumque epulis plena est mensa parata, venis.

Vnde diem, quaeso, numeras? an prandia lucis

      Dant tibi principium luciferosque vocas?

5

Iam mihi, iam quotiens summo te mane videndam

      Promittes, lassae vina paranda sciam;

Sed tibi principium fuerant nunc plena diei

      Pocula, Segnicies, at mihi finis: abi!

 

79. ad Aulum Panniculum

Plus mihi blandicias laudasti semper ephoebi:

      At me plus cunnus laxior, Aule, iuvat.

Cedant merdifodae: mihi gratius ora tueri

      Quam scapulas: cedant quis liquor alter abest.

 

80. ad Lidam

Iam miserum variis potuisti, Lida, furorem

      Nosse modis, Paphii duraque vincla iugi.

Fidus amans nulla, me iudice, destitit in re,

      Vreret ut pariter mutua flamma duos;

5

Tu mihi, scaeva, tuos vel adhuc tamen occulis ignes:

      Ah fateare, precor, siquid amoris habes!

Gratia sin etiam misero exoptata negatur,

      Me iubeat scripti parvus abire tenor;

Dulcius hoc fuerit, quam tot mala commoda ferre,

10

      Nam pacis vivet spes mihi certa: vale!

 

81. ad divum Laurentium Medicem

Quod colo nunc aliam, prisco magis hanc modo, rides,

      Laurenti, variam forsan amore sitim.

Da veniam: nunquam Veneris gula pascitur ardens,

      Sed domina quaeque est pulchrior usque sua.

5

Formosas quot amans videt, has velit usque puellas:

      Cedendum est, in me dum nova saecla virent.

 

82. ad Flavium Folengum

Aegle moecha tibi videtur, astant

Quod semper foribus suis amantes,

Flavi, mille. Virum morantur: erras.

 

83. de Aulo

Vxor parte iacet, medius puer, altera lecti

      Aulum sponda gerit: cui favet ergo puer?

Aulus enim sapiens, qui se puerumque thorique

      Contentos sociam tres facit esse simul.

 

84. de Nigro

Parcus erat Tubero, parcus Niger: ille sed aurum

      Sprevit, at hic auri plus dape pondus amat.

 

85. ad Claram

Iam mihi blandicias speciemque decusque Serenae

      Dulcibus abstuleras, Clara dolosa, iocis.

Vt tamen argentum novi te poscere, coepit

      Protinus illa oculis gratior esse meis.

 

86. de Scutella

Reclusum Scutella puer qui semper ab imo

      Os habuit, summum nunc cohibere nequit;

Sed studio legum eiecto maledicere coepit,

      Spemque sui in lingua faenoris esse putat.

 

87. ad Marioticum Vicecomitem

Aestibus afficeris, cum sis, Mariotice, flammis

      Proximus: unde aestus ledere, quaeso, potest?

 

88. ad Lauram

Me quotiens, mea Laura, foves, cadis igne tremisque:

      Quam timet ardorem nostra crumena tuum!

 

89. de Zenone praesbytero

Pastorem ecclesiae dapibus don Zeno vocarat.

      "Ni modice impendis, non ero" presul ait.

Nominis hic noti modice prosternit asellum:

      O nodi interpres Sphingos acute rei!

 

90. de absolutione praesbyteri

Dum confessori narrat delicta colonus,

      "Saepe Venus digitis" inquit "abacta meis;

Mox tibi surripui cumeras de messe gemellas".

      "Dum mea" ait "reddas" praesbyter, "illa nihil".

 

91. ad Flavium Folengum

Quaeris an insanit, Flavi, Franchinus: at ille

      Vafer, qui stulti scit trahere aera iocis.

 

92. ad Claram

Innuis et coram domina me, Clara, salutas,

      Aut puero fallax me vocet inde iubes

Omnia dum quaeris committere, nos rea tentas;

      Sed iam parce: tuo est iustior eius amor.

 

93. de Nigro

Fabriciique Numaeque sequi vestigia vellet,

      Argentum sed iam coepit amare nimis.

Hos igitur laudat paupertatemque, sed illud

      Ipse tamen non vult destituisse Niger.

 

94. ad librum

Iam satis errasti, lascive libellule: gressus

      Iam trahe, nec perdi semper amore velis;

Iam choreae lususque iacent, ariesque superstans

      Ieiuni macerum tempus adesse monet.

5

Pone sales aestusque simul, maledicere parce,

      Si sacra vis puro tempora corde sequi;

Poscenda interdum venia est, iam deice culpas:

      Indulgere parat praesbyter ecce malis.

 

95. ad Bernardinum Marmitam

"Martis" forsitan inquies "kalendae

Venerunt tetricae, tuasque semper

Vis me luxurias videre". Castis

Bis ter ne timeas, rogo, in diebus,

5

Bernardine, iocos salatiores

Audire: haud bene quis potest, prius ni

Crebro crimina legerit, fateri?

 

96. in Ioannem Franciscum Hippolytum
Pisauri locumtenentem

Iura sui Hippolyto tribuit Constantius agri:

      Vrbs, gaude, si fas iusque piumque colis!

Si tibi perfidia est, depone; superbia si te

      Angit, eat; tollas quod feritatis habes.

5

Vnus adest, a quo sanabitur ulcus Iapyx:

      Vrbs, gaude, si fas iusque piumque colis!

 

97. ad Nigrum

Nos sumus et fugimus nutu sub luminis: ergo

      Quid cumulas? quid opes attrahis usque, Niger?

Nulli tuta quies nec iter neque mensa, sed omni

      Mortali semper vita citata fugit.

5

Parce age damnosos semper devolvere nummos,

      Et senio curas his generare tuo;

Non risus, non fama sequi, non gaudia grandes

      Gaudet opes, quin mors scaevius inde furit.

Vtere, nec titulos virtutibus addere cesses:

10

      Haec duo continue stant, moriuntur opes.

 

98. effigies Victorini Feltrensis

Cliniades dicens, monitis Cato, lusibus Hermes,

      Munere Gillias, stans Socratesque sedens.

Parvus eram, parvo Feltro satus: horruit iram

      Sed nova Mantoi principis aula meam.

 

99. effigies Columbini Veronensis

Si numerare velim iuvenes quot ad ardua vexi

      Pallados, obrueret Tethyos unda diem.

Mantua grammatico debet mihi tota, Catulli

      Verona annumerat carmina nostra iocis.

 

100. frons laurea super pluteo posita

Non hic me posuit virentis huius

Possessor plutei, poeta quod sit;

Quod gliscit tamen innuit: videns me

Musas credit Apollinemque adesse.

5

Toto corde hylaris repente fratres

Pendet somnia ceu sibi coronas

Causis omnibus omnibusque amicis

Spretas reddere laureas volentes.

Pean unicus imperat, magisque

10

Quo fratres prohibent vocat Camoenas.

 

101. epitaphium Sicconis polentoni

Qui patriae leges, vitam lusoribus, aegris

      Vivendi et studiis paedia recta dedit,

Fama fori Euganei, Riciorum gloria avorum,

      Vrbis honos: hoc sub marmore Sicco iacet.

 

102. ad Paulum Rambaldonem

Victorinus erat iunctus mihi sanguine, Paule;

      Tu minus, et genuit vos tamen una domus.

Est ne, quod agnatum dedigner dicere te? Non.

      Semovere genus saecla ne longa? Minus.

5

Cur ergo? Solum Lucina Munda favente

      Henselmina dedit diripuitque genus.

Rambaldona domus clara est, sed clarior illo

      Facta: sit ille mihi gloria sola volo.

 

103. in Massicum

Themata cum primum, memini, dictare magister

      Coepit et altrici verba negata loqui,

Te consultabat nostrum quicunque: docere

      Quenque soloecismum, Massice, doctus eras.

5

At postquam patycos sequerisque lupasque frequentas,

      E puero indocilis principe factus homo es.

I nunc, et doleas: odio nunc accipe quanto

      Discipulum incoestum casta Minerva premat.

 

104. ad Aulum Panniculum

Pauperibus quotiens das, Aule, numismata, misces

      Illa diu, et vulgus viderit omne cupis;

Templa voras etiam multo cum murmure flexus,

      In thalamo mutus stasque subinde tuo.

5

Nolo bonus coram populo videaris inani:

      Conscia sint acti numina sola boni.

 

105. ad Linum Sforciam

Quem misit tibi Clara passerinum

Non nosti, Line; si sapis, monemus,

Vita blandicias suas: vorabit

Hic noctesque diesque. Non profundum

5

Explebunt baratrum Tagi, Luculli

Chrisporumque domus, sed usque donec

Potus exiget hauserit cruorem.

 

106. ad Marioticum Vicecomitem

Quid tua tam iactas, Mariotice, dona petenti,

      Si nisi bis praestas terque rogatus opem?

Sponte ligant homines data munera, sed fluit omnis

      Gratia, cum spectas vota precesque diu.

 

107. ad Ladinum Franchum

Cur animus nulli toto contentus in orbe

      Vivat, me semper, chare Ladine, rogas.

Nemo est contentus, quoniam sibi nemo minorem

      Comparat: hoc fiat, tutus et omnis erit.

 

108. ad Bartholomeum Gatellam

Diceris Idaliis ictus, Gatella, sagittis:

      Fer, moneo, crescat ne leve vulnus, opem.

Parcus ama, ne te suspectus, praelia, rixae,

      Indutiae, offensae dissidiumque premant.

 

109.

Mille videbis in hoc, vatum pater alme, lituras

      Punctaque nunc illic, nunc ibi secta libro;

Semotam aut iunctam dipthongon hyphenque, recisum

      Hypsilon interdum verbaque rasa leges;

5

Acha modo occurret, modo dices "hic erat acha":

      Quamcunque aspicies, nostra litura fuit.

Haec rudis auctographo risit librarius, etsi

      Doctus: in his insons, chartula saepe rea est.