Carmen Philippi Beroaldi de die dominicae passionis

Venit moesta dies, rediit lachrymabile tempus,

Sancta salutiferi celebrantur funera Christi.

Nunc oculi rubeant fletu, nunc pectora planctu

Livida sint, crebris singultibus ilia vellat

5

Quisquis amat Christi nomen et numen adorat.

Haec lugenda dies nigroque notanda lapillo est.

Gaudia, nequitiae, veneres, convivia, lusus,

Scoma, voluptates risusque iocique salesque

Este procul. Veniant cum sollicitudine fletus

10

Cura, dolor, gemitus, meror, suspiria, luctus.

Haec est atra dies atro signanda colore.

Nunc sint pullati proceres pullataque turba.

Atrati pariter veniant iuvenesque senesque,

Omnis vestitu veletur foemina fusco.

15

Moereat omnis ager, mons, silvae, flumina, colles,

Moereat omne genus pecudum, genus omne ferarum

Squamosumque pecus pisces pictaeque volucres.

Aer, vulcanus, tellus, mare, Cynthia, Titan,

Sidera, coelicolae, mundus, sint omnia moesta.

20

Haec est moesta dies moeroris conscia magni.

Nunc Heracleti lachrymas vultusque severos

Crassi et Xenocratis faciem frontemque Catonis

Squalentemque decet barbam usurpare reorum.

Nemo vel infectas cocco vel murice vestes

25

Induat, ostrini nemo Tyriique coloris

Vestimenta gerat; non fulvo splendeat auro

Torquis nec digitos oneret carbunculus ardens

Nec premat articulos adamas viridisque smaragdus

Impexaeque comae sit crinibus aemula barba.

30

Non cerusatis incedat foemina buccis

Nullaque pigmentis linat os aut labra coloret.

Non matrona potens gemmata monilia gestet

Nec segmenta ferant aut lutea flammea sponsae.

Haec est illa dies, qua per tormenta, labores,

35

Mille alapas, mille et colaphos, convicia mille

Mille flagelliferos tortores, verbera mille

Et recutitorum ludibria Iudeorum

Ille opifex rerum Christus mundique capacis

Conditor excellens et inenarrabilis auctor

40

In cruce suffixis manibus pedibusque pependit

Spinea serta gerens myrrataque pocula gustans.

O funesta dies! O lamentabile letum!

O gentis rabies, o mens furibunda prophanae!

O scelerata cohors Libycis truculentior ursis

45

Tigrideque Hircana Siculaque immanior aula!

Siccine sacrilegas vos iuvit sanguine sancto

Commaculare manus, Iudei, et dedere morti

Illum, qui vobis vitam lucemque benignus

Donarat, campos qui lacte et melle fluentes

50

Imperiumque potens dederat sedesque beatas,

Qui Pharium mergens Erythreo in gurgite regem

Asseruit vestros in libertate parentes?

O scelus! O labes! Monstrum portentaque dira

Asportanda procul terrasque agitanda per omnes!

55

Tune, Palestinae soboles nequissima gentis,

Audebas tam grande nephas, ut perdere velles

Qui te servavit per secula plurima Christum,

Qui sacras leges divinaque dogmata Mosi

Tradidit et scriptas Solymorum in monte tabellas,

60

Vt tu palmiferis sancta in regionibus esses?

Heu, quas persolvis grates pro munere tanto!

Heu, quae pro meritis tantis ingrata rependis!

Ecquod Idumeo reperitur crimine maius,

Crimine quod nulli possint aequare nepotes,

65

Crimine quod cunctis sit detestabile seclis?

Nullane vesanum potuit cohibere furorem

Religio? Non cana fides? Non inclyta virtus

Priscorum? Non tanta pii miracula Christi?

Non tot veridicis praedicta oracla prophetis

70

Sacrilegis valuere animos revocare furentes

Consiliis? Tam dira lues precordia pressit?

O mortale genus vecors! O pectora ceca!

O gens infoelix Solymorum et ceca futuri!

Perdere dum Christum affectas, te perfida perdis.

75

Nam vos dira manent tormenta et saeva Gehennae

Supplicia. Excruciant ignes flammaeque perurunt

Sulfureae; luitis meritas semperque luetis

Poenas pro scelere hoc infando ac talibus ausis.

Sors natos eadem insequitur seriemque nepotum

80

Cunctaque posteritas huic est obnoxia culpae

Et purgare datur nulli commissa parentum,

Quin vos dira coquant mortis tormenta secundae.

Sic circuncisae mulctantur crimina gentis

Sicque patres, nati, sic qui nascentur ab illis.

85

Nullus habet stabiles sedes Iudeus Apella,

Nulli certa domus, nulli sua rura coluntur

Vtque procelloso iactatur in aequore cimba,

Quam velis et remigio ac rectore carentem

Sudificus Boreas rapit huc, Notus humidus illuc,

90

Hinc Euri versat rabies at Circius illinc

Afflictamque rotant infesto turbine venti:

Haud aliam degens vitam fugitivus et erro

Errabunda trahit vestigia, fertur et illinc,

Huc redit et nusquam figit patrimonia verpus,

95

Lucifuga, infamis, viciato foedus odore.

Vtque aquilam cignus, cornicem noctua, milvum

Corvus, murem elephas, gallum germanicus odit,

Vt congrum murena, lupum canis atque camelum

Odit equus, sic cuncti homines odere nephandam

100

Progeniem diraeque cavent commertia gentis.

Ite igitur, vesana manus recutitaque proles,

Ite, Palestini generis mutilata propago,

Figite praeclarum de servatore tropheum,

Sacrilegas armate manus linguasque procaces

105

Exercete odiis et Christi poscite mortem,

Mortem, quae vobis flagrantia Tartara pandit,

Mortem, quae nobis patefecit limina coeli,

Quae mortis vires et formidabile virus

Insidiatoris fracta cervice draconis

110

Extinxit, rupit pedicas nodosque resolvit.

O mors, tu nobis vitai lumina prebes,

Nectar et ambrosiae succos tu, sancta, propinas;

Per te Tartareos manes, immane barathrum

Infernosque lacus Stygios, Plutonia regna,

115

Effugimus; per te sublimia tecta petuntur,

Panditur Elysium per te sedesque beatae,

Per te syderei penetramus limen Olympi,

Per te parta salus, per te celestia regna.

Hec nobis optanda dies venerandaque cultu

120

Precipuo, niveis hec est signanda lapillis.

Quare, o cultores Christi fideique probatae,

Quos habitu modo squallenti lugere iubebam,

Mutato cultu pro mestis summite laetas,

Pro nigris Tyriasque togas infectaque cocco

125

Pallia. Sint gemme digitis, cervicibus aurum,

Pro lachrymis risus, pro planctu gaudia sunto,

Pro merore ioci, pro sollicitudine lusus.

Hec celebranda pio semper venerandaque cultu

Hec nobis est festa dies, qua sanguine fuso

130

Christus tormentis et funere functus acerbo

Faucibus eripuit Sathanae eternisque Gehenne

Suppliciis mortale genus ac morte secunda.

Christe, patris summi non enarrabile verbum,

Christe, dei virtus, sapientia summa parentis,

135

Aeterne aeterno mundum cum patre gubernans,

Christe, potens rerum, Maria de Virgine nate,

Quae genitrix sine patre fuit sinceraque virgo

Sola salutiferam peperit sine coniuge prolem,

Omnipotens, te, Christe precor: miserere Philippi,

140

Si puro te corde colo, si numen adoro,

Christe, tuum legesque tuas, si dogmata sector,

Christe, tua et trinum veneror te nomine et unum.

Da veniam erranti, parcas peccasse fatenti

Succurrasque meis, rex clementissime, rebus,

145

Vt vivam felix et mente et corpore sanus

Eternique fruar post mortem luminis aura.

Christe, piam matrem fratres charosque propinquos

Et mihi iocundos per tempora longa sodales

Custodire velis quaeso, o rex maxime regum.

150

Hoc precor in primis, hec sint rara vota precantis.

Bentivolum Pylia nobis etate parentem

Bentivolamque domum serves, ut prospera felix

Floreat utque diu patriae moderetur habenas

Fortunata bonis cunctis et Perside gaza,

155

Auxiliumque feras miseris mortalibus. Amen.