Calpurnius Siculus eclogae 7

Testo base di riferimento: J. Amat, 1991

Cura dell'edizione digitale: L. Di Simone, 2023

Altre sezioni


Lentus ab Vrbe uenis, Corydon; uicesima certe

Nox fuit, ut nostrae cupiunt te cernere siluae,

Vt tua maerentes exspectant iubila tauri.

O piger, o duro iam durior axe, Lycota,

5

Qui ueteres fagos noua quam spectacula mauis

Cernere, quae patula iuuenis deus edit harena.

Mirabar quae tanta foret tibi causa morandi,

Cur tua cessaret taciturnis fistula siluis

Et solus Stimicon caneret pallente corymbo:

10

Quem sine te maesti tenero donauimus haedo.

Nam, dum lentus abes, lustrauit ouilia Thyrsis,

Iussit et arguta iuuenes certare cicuta.

Sit licet inuictus Stimicon et praemia diues

Auferat, accepto nec solum gaudeat haedo,

15

Verum tota ferat quae lustrat ouilia Thyrsis.

Non tamen aequabit mea gaudia, nec mihi, si quis

Omnia Lucanae donet pecuaria siluae,

Grata magis fuerint quam quae spectauimus Vrbe.

Dic age dic, Corydon, nec nostras inuidus aures

20

Despice: non aliter certe mihi dulce loquere,

Quam cantare soles, quotiens ad sacra uocatur

Aut fecunda Pales aut pastoralis Apollo.

Vidimus in caelum trabibus spectacula textis

Surgere, Tarpeium prope despectantia culmen

25

Immensoque gradus et cliuos lene iacentes.

Venimus ad sedes, ubi pulla sordida ueste

Inter femineas spectabat turba cathedras.

Nam quaecumque patent sub aperto libera caelo,

Aut eques aut niuei loca densauere tribuni.

30

Qualiter haec patulum concedit uallis in orbem

Et sinuata latus resupinis undique siluis

Inter continuos curuatur concaua montes,

Sic ibi planitiem curuae sinus ambit harenae

Et geminis medium se molibus alligat ouum.

35

Quid tibi nunc referam, quae uix suffecimus ipsi

Per partes spectare suas? Sic undique fulgor

Percussit. Stabam defixus et ore patenti

Cunctaque mirabar necdum bona singula noram,

Cum mihi tum senior, lateri qui forte sinistro

40

Iunctus erat: "quid te stupefactum, rustice," dixit,

"Ad tantas miraris opes, qui nescius auri

Sordida tecta, casas et sola mapalia nosti?

En ego iam tremulus et uertice canus et ista

Factus in Vrbe senex, stupeo tamen omnia: certe

45

Vilia sunt nobis quaecumque prioribus annis

Vidimus, et sordet quidquid spectauimus olim."

Balteus en gemmis, en illita porticus auro

Certatim radiant; nec non, ubi finis harenae

Proxima marmoreo peragit spectacula muro,

50

Sternitur adiunctis ebur admirabile truncis

Et coit in rotulum, tereti qui lubricus axe

Impositos subita uertigine falleret ungues

Excuteretque feras. Auro quoque torta refulgent

Retia, quae totis in harenam dentibus exstant,

55

Dentibus aequatis; et erat - mihi crede, Lycota,

Si qua fides - nostro dens longior omnis aratro.

Ordine quid referam? Vidi genus omne ferarum,

Hic niueos lepores et non sine cornibus apros,

Hic raram siluis etiam quibus editur alcen.

60

Vidimus et tauros, quibus aut ceruice leuata

Deformis scapulis torus eminet aut quibus hirtae

Iactantur per colla iubae, quibus aspera mento

Barba iacet tremulisque rigent palearia setis.

Nec solum nobis siluestria cernere monstra

65

Contigit: aequoreos ego cum certantibus ursis

Spectaui uitulos et equorum nomine dictum,

Sed deforme pecus, quod in illo nascitur amne,

Qui sata riparum uernantibus irrigat undis.

Ah! trepidi quotiens sola discedentis harenae

70

Vidimus in partes, ruptaque uoragine terrae

Emersisse feras! Et in isdem saepe cauernis

Aurea cum croceo creuerunt arbuta nimbo.

O felix Corydon, quem non tremebunda senectus

Impedit! O felix, quod in haec tibi saecula primos

75

Indulgente deo dimittere contigit annos!

Nunc, tibi si propius uenerandum cernere numen

Fors dedit et praesens uultumque habitumque notasti,

Dic age dic, Corydon, quae sit mihi forma deorum.

O utinam nobis non rustica uestis inesset!

80

Vidissem propius mea numina! Sed mihi sordes

Pullaque paupertas et adunco fibula morsu

Obfuerunt, utcumque tamen conspeximus ipsum

Longius; ac nisi me uisus decepit, in uno

Et Martis uultus et Apollinis esse putaui.

3

ut N G

et V