Ouidius tristia 4, 10

Altre sezioni


Ille ego qui fuerim, tenerorum lusor amorum,

      Quem legis, ut noris, accipe posteritas.

Sulmo mihi patria est, gelidis uberrimus undis,

      Milia qui nouiens distat ab urbe decem.

5

Editus hic ego sum, nec non, ut tempora noris,

      Cum cecidit fato consul uterque pari:

Si quid id est, usque a proauis uetus ordinis heres

      Non modo fortunae munere factus eques.

Nec stirps prima fui; genito sum fratre creatus,

10

      Qui tribus ante quater mensibus ortus erat.

Lucifer amborum natalibus affuit idem:

      Vna celebrata est per duo liba dies.

Haec est armiferae festis de quinque Mineruae,

      Quae fieri pugna prima cruenta solet.

15

Protinus excolimur teneri curaque parentis

      Imus ad insignes urbis ab arte uiros.

Frater ad eloquium uiridi tendebat ab aeuo,

      Fortia uerbosi natus ad arma fori;

At mihi iam puero caelestia sacra placebant,

20

      Inque suum furtim Musa trahebat opus.

Saepe pater dixit "studium quid inutile temptas?

      Maeonides nullas ipse reliquit opes."

Motus eram dictis, totoque Helicone relicto

      Scribere temptabam uerba soluta modis.

25

Sponte sua carmen numeros ueniebat ad aptos,

      Et quod temptabam dicere uersus erat.

Interea tacito passu labentibus annis

      Liberior fratri sumpta mihique toga est,

Induiturque umeris cum lato purpura clauo,

30

      Et studium nobis, quod fuit ante, manet.

Iamque decem uitae frater geminauerat annos,

      Cum perit, et coepi parte carere mei.

Cepimus et tenerae primos aetatis honores,

      Eque uiris quondam pars tribus una fui.

35

Curia restabat: claui mensura coacta est;

      Maius erat nostris uiribus illud onus.

Nec patiens corpus, nec mens fuit apta labori,

      Sollicitaeque fugax ambitionis eram,

Et petere Aoniae suadebant tuta sorores

40

      Otia, iudicio semper amata meo.

Temporis illius colui fouique poetas,

      Quotque aderant uates, rebar adesse deos.

Saepe suas uolucres legit mihi grandior aeuo,

      Quaeque nocet serpens, quae iuuat herba, Macer,

45

Saepe suos solitus recitare Propertius ignes,

      Iure sodalicii, quo mihi iunctus erat.

Ponticus heroo, Bassus quoque clarus iambis

      Dulcia conuictus membra fuere mei.

Et tenuit nostras numerosus Horatius aures,

50

      Dum ferit Ausonia carmina culta lyra.

Vergilium uidi tantum: nec auara Tibullo

      Tempus amicitiae fata dedere meae.

Successor fuit hic tibi, Galle, Propertius illi;

      Quartus ab his serie temporis ipse fui.

55

Vtque ego maiores, sic me coluere minores,

      Notaque non tarde facta Thalia mea est.

Carmina cum primum populo iuuenalia legi,

      Barba resecta mihi bisue semelue fuit.

Mouerat ingenium totam cantata per urbem

60

      Nomine non uero dicta Corinna mihi.

Multa quidem scripsi, sed, quae uitiosa putaui,

      Emendaturis ignibus ipse dedi.

Tunc quoque, cum fugerem, quaedam placitura cremaui,

      Iratus studio carminibusque meis.

65

Molle Cupidineis nec inexpugnabile telis

      Cor mihi, quodque leuis causa moueret, erat.

Cum tamen hic essem minimoque accenderer igni,

      Nomine sub nostro fabula nulla fuit.

Paene mihi puero nec digna nec utilis uxor

70

      Est data, quae tempus per breue nupta fuit.

Illi successit, quamuis sine crimine coniunx,

      Non tamen in nostro firma futura toro.

Vltima, quae mecum seros permansit in annos,

      Sustinuit coniunx exulis esse uiri.

75

Filia me mea bis prima fecunda iuuenta,

      Sed non ex uno coniuge, fecit auum.

Et iam complerat genitor sua fata nouemque

      Addiderat lustris altera lustra nouem.

Non aliter fleui, quam me fleturus ademptum

80

      Ille suit. matris proxima busta tuli.

Felices ambo tempestiueque sepulti,

      Ante diem poenae quod periere meae!

Me quoque felicem, quod non uiuentibus illis

      Sum miser, et de me quod doluere nihil!

85

Si tamen exstinctis aliquid nisi nomina restant,

      Et gracilis structos effugit umbra rogos:

Fama, parentales, si uos mea contigit, umbrae,

      Et sunt in Stygio crimina nostra foro,

Scite, precor, causam (nec uos mihi fallere fas est)

90

      Errorem iussae, non scelus, esse fugae.

Manibus hoc satis est: ad uos, studiosa, reuertor,

      Pectora, quae uitae quaeritis acta meae.

Iam mihi canities pulsis melioribus annis

      Venerat, antiquas miscueratque comas,

95

Postque meos ortus Pisaea uinctus oliua

      Abstulerat deciens praemia uictor eques,

Cum maris Euxini positos ad laeua Tomitas

      Quaerere me laesi principis ira iubet.

Causa meae cunctis nimium quoque nota ruinae

100

      Indicio non est testificanda meo.

Quid referam comitumque nefas famulosque nocentes?

      Ipsa multa tuli non leuiora fuga.

Indignata malis mens est succumbere seque

      Praestitit inuictam uiribus usa suis;

105

Oblitusque mei ductaeque per otia uitae

      Insolita cepi temporis arma manu.

Totque tuli terra casus pelagoque quot inter

      Occultum stellae conspicuumque polum.

Tacta mihi tandem longis erroribus acto

110

      Iuncta pharetratis Sarmatis ora Getis.

Hic ego, finitimis quamuis circumsoner armis,

      Tristia, quo possum, carmine fata leuo.

Quod quamuis nemo est, cuius referatur ad aures,

      Sic tamen absumo decipioque diem.

115

Ergo quod uiuo durisque laboribus obsto,

      Nec me sollicitae taedia lucis habent,

Gratia, Musa, tibi: nam tu solacia praebes,

      Tu curae requies, tu medicina uenis.

Tu dux et comes es, tu nos abducis ab Histro,

120

      In medioque mihi das Helicone locum;

Tu mihi, quod rarum est, uiuo sublime dedisti

      Nomen, ab exequiis quod dare fama solet.

Nec, qui detractat praesentia, Liuor iniquo

      Vllum de nostris dente momordit opus.

125

Nam tulerint magnos cum saecula nostra poetas,

      Non fuit ingenio fama maligna meo,

Cumque ego praeponam multos mihi, non minor illis

      Dicor et in toto plurimus orbe legor.

Si quid habent igitur uatum praesagia ueri,

130

      Protinus ut moriar, non ero, terra, tuus.

Siue fauore tuli, siue hanc ego carmine famam,

      Iure tibi grates, candide lector ago.