Ouidius amores 1, 8

Testo base di riferimento: E. J. Kenney, 1961

Cura dell'edizione digitale: A. Romeo, 2009

Altre sezioni


Est quaedam (quicumque uolet cognoscere lenam,

      Audiat), est quaedam nomine Dipsas anus.

Ex re nomen habet: nigri non illa parentem

      Memnonis in roseis sobria uidit equis.

5

Illa magas artes Aeaeaque carmina nouit,

      Inque caput liquidas arte recuruat aquas;

Scit bene quid gramen, quid torto concita rhombo

      Licia, quid ualeat uirus amantis equae.

Cum uoluit, toto glomerantur nubila caelo;

10

      Cum uoluit, puro fulget in orbe dies.

Sanguine, si qua fides, stillantia sidera uidi;

      Purpureus Lunae sanguine uultus erat.

Hanc ego nocturnas uersam uolitare per umbras

      Suspicor et pluma corpus anile tegi;

15

Suspicor, et fama est; oculis quoque pupula duplex

     Fulminat et gemino lumen ab orbe uenit.

Euocat antiquis proauos atauosque sepulcris

      Et solidam longo carmine findit humum.

Haec sibi proposuit thalamos temerare pudicos;

20

      Nec tamen eloquio lingua nocente caret.

Fors me sermoni testem dedit; illa monebat

      Talia (me duplices occuluere fores):

"Scis here te, mea lux, iuueni placuisse beato?

      Haesit et in uoltu constitit usque tuo.

25

Et cur non placeas? nulli tua forma secunda est;

      Me miseram, dignus corpore cultus abest.

Tam felix esses quam formosissima uellem:

      Non ego te facta diuite pauper ero.

Stella tibi oppositi nocuit contraria Martis;

30

     Mars abiit; signo nunc Venus apta suo.

Prosit ut adueniens, en aspice: diues amator

      Te cupiit: curae, quid tibi desit, habet.

Est etiam facies, qua se tibi conparet, illi:

      Si te non emptam uellet, emendus erat.

35

Erubuit! decet alba quidem pudor ora, sed iste,

      Si simules, prodest; uerus obesse solet.

Cum bene deiectis gremium spectabis ocellis,

      Quantum quisque ferat, respiciendus erit.

Forsitan inmundae Tatio regnante Sabinae

40

     Noluerint habiles pluribus esse uiris;

Nunc Mars externis animos exercet in armis,

     At Venus Aeneae regnat in urbe sui.

Ludunt formosae: casta est quam nemo rogauit;

      Aut, si rusticitas non uetat, ipsa rogat.

45

Has quoque, quae frontis rugas in uertice portant,

      Excute, de rugis crimina multa cadent.

Penelope iuuenum uires temptabat in arcu;

      Qui latus argueret corneus arcus erat.

Labitur occulte fallitque uolatilis aetas,

50

     Et celer admissis labitur annus equis.

Aera nitent usu, uestis bona quaerit haberi,

      Canescunt turpi tecta relicta situ:

Forma, nisi admittas, nullo exercente senescit;

      Nec satis effectus unus et alter habent.

55

Certior e multis nec tam inuidiosa rapina est;

      Plena uenit canis de grege praeda lupis.

Ecce, quid iste tuus praeter noua carmina uates

      Donat? amatoris milia multa leges.

Ipse deus uatum palla spectabilis aurea

60

      Tractat inauratae consona fila lyrae.

Qui dabit, ille tibi magno sit maior Homero;

      Crede mihi, res est ingeniosa dare.

Nec tu, si quis erit capitis mercede redemptus,

      Despice: gypsati crimen inane pedis.

65

Nec te decipiant ueteres circum atria cerae:

      Tolle tuos tecum, pauper amator, auos.

Quin, quia pulcher erit, poscet sine munere noctem;

      Quod det, amatorem flagitet ante suum.

Parcius exigito pretium, dum retia tendis,

70

      Ne fugiant; captos legibus ure tuis.

Nec nocuit simulatus amor: sine credat amari

      Et caue, ne gratis hic tibi constet amor.

Saepe nega noctes: capitis modo finge dolorem;

      Et modo, quae causas praebeat, Isis erit.

75

Mox recipe, ut nullum patiendi colligat usum

      Neue relentescat saepe repulsus amor.

Surda sit oranti tua ianua, laxa ferenti;

     Audiat exclusi uerba receptus amans;

Et quasi laesa prior nonnumquam irascere laeso:

80

     Vanescit culpa culpa repensa tua.

Sed numquam dederis spatiosum tempus in iram:

      Saepe simultates ira morata facit.

Quin etiam discant oculi lacrimare coacti,

     Et faciant udas ille uel ille genas;

85

Nec, si quem falles, tu periurare timeto:

     Commodat in lusus numina surda Venus.

Seruus et ad partes sollers ancilla parentur,

      Qui doceant apte quid tibi possit emi,

Et sibi pauca rogent: multos si pauca rogabunt,

90

      Postmodo de stipula grandis aceruus erit;

Et soror et mater, nutrix quoque carpat amantem:

      Fit cito per multas praeda petita manus.

Cum te deficient poscendi munera causae,

      Natalem libo testificare tuum.

95

Ne securus amet nullo riuale caueto:

      Non bene, si tollas proelia, durat amor.

Ille uiri uideat toto uestigia lecto

      Factaque lasciuis liuida colla notis;

Munera praecipue uideat quae miserit alter:

100

     Si dederit nemo, Sacra roganda uia est.

Cum multa abstuleris, ut non tamen omnia donet,

      Quod numquam reddas, commodet ipsa roga.

Lingua iuuet mentemque tegat: blandire noceque;

      Impia sub dulci melle uenena latent.

105

Haec si praestiteris usu mihi cognita longo

      Nec tulerint uoces uentus et aura meas,

Saepe mihi dices uiuae bene, saepe rogabis

      Vt mea defunctae molliter ossa cubent."

Vox erat in cursu, cum me mea prodidit umbra;

110

      At nostrae uix se continuere manus

Quin albam raramque comam lacrimosaque uino

     Lumina rugosas distraherentque genas.

Di tibi dent nullosque lares inopemque senectam

      Et longas hiemes perpetuamque sitim.

5

Aeaeaque Itali

eaque P

eoaque ω

circeaque ς