Phoebe, faue: nouus ingreditur tua templa sacerdos:
Huc age cum cithara carminibusque ueni.
Nunc te uocales impellere pollice chordas,
Nunc precor ad laudis flectere uerba modos.
5
Ipse triumphali deuinctus tempora lauro,
Dum cumulant aras, ad tua sacra ueni.
Sed nitidus pulcherque ueni: nunc indue uestem
Sepositam, longas nunc bene pecte comas,
Qualem te memorant Saturno rege fugato
10
Victori laudes concinuisse Ioui.
Tu procul euentura uides, tibi deditus augur
Scit bene quid fati prouida cantet auis,
Tuque regis sortes, per te praesentit haruspex,
Lubrica signauit cum deus exta notis,
15
Te duce Romanos numquam frustrata Sibylla est
Abdita quae senis fata canit pedibus.
Phoebe, sacras Messallinum sine tangere chartas
Vatis, et ipse precor quid canat illa doce.
Haec dedit Aeneae sortes, postquam ille parentem
20
Dicitur et raptos sustinuisse Lares.
(Nec fore credebat Romam, cum maestus ab alto
Ilion ardentes respiceretque deos:
Romulus aeternae nondum formauerat urbis
Moenia, consorti non habitanda Remo,
25
Sed tunc pascebant herbosa Palatia uaccae
Et stabant humiles in Iouis arce casae.
Lacte madens illic suberat Pan ilicis umbrae
Et facta agresti lignea falce Pales,
Pendebatque uagi pastoris in arbore uotum,
30
Garrula siluestri fistula sacra deo,
Fistula cui semper decrescit arundinis ordo:
Nam calamus cera iungitur usque minor.
At qua Velabri regio patet, ire solebat
Exiguus pulsa per uada linter aqua.
35
Illac saepe gregis diti placitura magistro
Ad iuuenem festa est uecta puella die,
Cum qua fecundi redierunt munera ruris,
Caseus et niueae candidus agnus ouis.)
"Impiger Aenea, uolitantis frater Amoris,
40
Troica qui profugis sacra uehis ratibus,
Iam tibi Laurentes assignat Iuppiter agros,
Iam uocat errantes hospita terra Lares.
Illic sanctus eris, cum te ueneranda Numici
Vnda deum caelo miserit Indigetem.
45
Ecce super fessas uolitat Victoria puppes;
Tandem ad Troianos diua superba uenit.
Ecce mihi lucent Rutulis incendia castris:
Iam tibi praedico, barbare Turne, necem.
Ante oculos Laurens castrum murusque Lauini est
50
Albaque ab Ascanio condita longa duce.
Te quoque iam uideo, Marti placitura sacerdos
Ilia, Vestales deseruisse focos
Concubitusque tuos furtim uittasque iacentes
Et cupidi ad ripas arma relicta dei.
55
Carpite nunc, tauri, de septem montibus herbas,
Dum licet: hic magnae iam locus urbis erit.
Roma, tuum nomen terris fatale regendis,
Qua sua de caelo prospicit arua Ceres,
Quaque patent ortus et qua fluitantibus undis
60
Solis anhelantes abluit amnis equos.
Troia quidem tunc se mirabitur et sibi dicet
Vos bene tam longa consuluisse uia.
Vera cano: sic usque sacras innoxia laurus
Vescar, et aeternum sit mihi uirginitas."
65
Haec cecinit uates et te sibi, Phoebe, uocauit,
Iactauit fusa sed caput ante coma.
Quicquid Amalthee, quicquid Memmessia dixit
Herophile, Phoeto Graiaque quod monuit,
Quotque Aniena sacras Tiburs per flumina sortes
70
Portarat sicco pertuleratque sinu
(Haec fore dixerunt belli mala signa cometen,
Multus ut in terras deplueretque lapis
Atque tubas atque arma ferunt strepitantia caelo
Audita et lucos praecinuisse fugam:
75
Ipsum etiam Solem defectum lumine uidit
Iungere pallentes nubilus annus equos.)
Et simulacra deum lacrimas fudisse tepentes
Fataque Vocales praemonuisse boues.
Haec fuerant olim: sed tu iam mitis, Apollo,
80
Prodigia indomitis merge sub aequoribus
Et succensa sacris crepitet bene laurea flammis
Omine quo felix et sacer annus erit.
Laurus ubi bona signa dedit (gaudete coloni),
Distendet spicis horrea plena Ceres
85
Oblitus et musto feriet pede rusticus uuas,
Dolia dum magni deficiantque lacus,
Ac madidus Baccho sua festa Parilia pastor
Concinet: a stabulis tunc procul este, lupi.
Ille leuis stipulae sollemnis potus aceruos
90
Accendet, flammas transilietque sacras,
Et fetus matrona dabit, natusque parenti
Oscula comprensis auribus eripiet,
Nec taedebit auum paruo aduigilare nepoti
Balbaque cum puero dicere uerba senem.
95
Tunc operata deo pubes discumbet in herba,
Arboris antiquae qua leuis umbra cadit,
Aut e ueste sua tendent umbracula sertis
Vincta, coronatus stabit et ipse calix,
Aut sibi quisque dapes et festas extruet alte
100
Caespitibus mensas caespitibusque torum.
Ingeret hic potus iuuenis maledicta puellae,
Post modo quae uotis irrita facta uelit:
Nam ferus ille suae plorabit sobrius idem
Et se iurabit mente fuisse mala.
105
Pace tua pereant arcus pereantque sagittae,
Phoebe, modo in terris erret inermis Amor.
Ars bona: sed postquam sumpsit sibi tela Cupido,
Heu heu, quam multis ars dedit ista malum!
Et mihi praecipue: iaceo dum saucius annum
110
Et faueo morbo cum iuuat ipse dolor,
Vsque cano Nemesim, sine qua uersus mihi nullus
Verba potest iustos aut reperire pedes.
At tu (nam diuum seruat tutela poetas)
Praemoneo, uati parce, puella, sacro,
115
Vt Messallinum celebrem cum, praemia belli,
Ante suos currus oppida uicta ferent,
Ipse gerens laurus, lauro deuinctus agresti
Miles "io" magna uoce "triumphe" canam.
Tunc Messalla meus pia det spectacula turbae
120
Et plaudat curru praetereunte pater.
Annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,
Sic tua perpetuo sit tibi casta soror.