Diuitias alius fuluo sibi congerat auro

      Et teneat culti iugera multa soli,

Quem labor assiduus uicino terreat hoste

      Martia cui somnos classica pulsa fugent:

5

Mi mea paupertas uitam traducat inerti,

      Dum meus assiduo luceat igne focus.

Ipse seram teneras maturo tempore uites

      Rusticus et facili grandia poma manu:

Nec Spes destituat, sed frugum semper aceruos

10

      Praebeat et pleno pinguia musta lacu.

Nam ueneror, seu stipes habet desertus in agris

      Seu uetus in triuio florida serta lapis,

Et quodcumque mihi pomum nouus educat annus,

      Libatum agricolae ponitur ante deo.

15

Flaua Ceres, tibi fit nostro de rure corona

      Spicea quae templi pendeat ante fores:

Pomosisque ruber custos ponatur in hortis,

      Terreat ut saeua falce, Priapus, aues.

Vos quoque, felicis quondam, nunc pauperis agri

20

      Custodes, fertis munera uestra, Lares.

Tunc uitula innumeros lustrabat caesa iuuencos,

      Nunc agna exigui est hostia magna soli.

Agna cadet uobis, quam circum rustica pubes

      Clamet "io messes et bona uina date."

25

Iam mihi, iam possim contentus uiuere paruo

      Nec semper longae deditus esse uiae,

Sed Canis aestiuos ortus uitare sub umbra

      Arboris ad riuos praetereuntis aquae.

Nec tamen interdum pudeat tenuisse bidentem

30

      Aut stimulo tardos increpuisse boues,

Non agnamue sinu pigeat fetumue capellae

      Desertum oblita matre referre domum.

At uos exiguo pecori, furesque lupique,

      Parcite: de magno est praeda petenda grege.

35

Hinc ego pastoremque meum lustrare quotannis

      Et placidam soleo spargere lacte Palem.

Adsitis, diui, neu uos e paupere mensa

      Dona nec e puris spernite fictilibus.

Fictilia antiquus primum sibi fecit agrestis

40

      Pocula, de facili composuitque luto.

Non ego diuitias patrum fructusque requiro

      Quos tulit antiquo condita messis auo:

Parua seges satis est, satis est requiescere lecto,

      Si licet, et solito membra leuare toro.

45

Quam iuuat immites uentos audire cubantem

      Et dominam tenero continuisse sinu,

Aut, gelidas hibernus aquas cum fuderit Auster,

      Securum somnos imbre iuuante sequi!

Hoc mihi contingat: sit diues iure, furorem

50

      Qui maris et tristes ferre potest pluuias.

O quantum est auri potius pereatque smaragdi

      Quam fleat ob nostras ulla puella uias.

Te bellare decet terra, Messalla, marique,

      Vt domus hostiles praeferat exuuias:

55

Me retinent uinctum formosae uincla puellae,

      Et sedeo duras ianitor ante fores.

Non ego laudari curo: mea Delia, tecum

      Dum modo sim, quaeso segnis inersque uocer.

Te spectem, suprema mihi cum uenerit hora,

60

      Te teneam moriens deficiente manu.

Flebis et arsuro positum me, Delia, lecto,

      Tristibus et lacrimis oscula mixta dabis.

Flebis: non tua sunt duro praecordia ferro

      Vincta, neque in tenero stat tibi corde silex.

65

Illo non iuuenis poterit de funere quisquam

      Lumina, non uirgo, sicca referre domum.

Tu Manes ne laede meos, sed parce solutis

      Crinibus et teneris, Delia, parce genis.

Interea, dum fata sinunt, iungamus amores:

70

      Iam ueniet tenebris Mors adoperta caput,

Iam subrepet iners aetas, nec amare decebit,

      Dicere nec cano blanditias capite.

Nunc leuis est tractanda Venus, dum frangere postes

      Non pudet et rixas inseruisse iuuat.

75

Hic ego dux milesque bonus: uos, signa tubaeque,

      Ite procul, cupidis uulnera ferte uiris.

Ferte et opes: ego composito securus aceruo

      Despiciam dites despiciamque famem.