Propertius elegiae 4, 11

Altre sezioni


Desine, Paulle, meum lacrimis urgere sepulcrum:

      Panditur ad nullas ianua nigra preces;

Cum semel infernas intrarunt funera leges,

      Non exorato stant adamante uiae.

5

Te licet orantem fuscae deus audiat aulae:

      Nempe tuas lacrimas litora surda bibent.

Vota mouent superos: ubi portitor aera recepit,

      Obserat herbosos lurida porta rogos.

Sic maestae cecinere tubae, cum subdita nostrum

10

      Detraheret lecto fax inimica caput.

Quid mihi coniugium Paulli, quid currus auorum

      Profuit aut famae pignora tanta meae?

Non minus immitis habuit Cornelia Parcas:

      Et sum, quod digitis quinque legatur, onus.

15

Damnatae noctes et uos, uada lenta, paludes,

      Et quaecumque meos implicat unda pedes,

Immatura licet, tamen huc non noxia ueni:

      Det Pater hic umbrae mollia iura meae.

Aut si quis posita iudex sedet Aeacus urna,

20

      In mea sortita iudicet ossa pila:

Assideant fratres, iuxta et Minoida sellam

      Eumenidum intento turba seuera foro.

Sisyphe, mole uaces; taceant Ixionis orbes;

      Fallax Tantaleus corripiare liquor;

25

Cerberus et nullas hodie petat improbus umbras,

      Et iaceat tacita laxa catena sera.

Ipsa loquor pro me: si fallo, poena sororum

      Infelix umeros urgeat urna meos.

Si cui fama fuit per auita tropaea decori,

30

      Afra Numantinos regna loquuntur auos:

Altera maternos exaequat turba Libones

      Et domus est titulis utraque fulta suis.

Mox, ubi iam facibus cessit praetexta maritis,

      Vinxit et acceptas altera uitta comas,

35

Iungor, Paulle, tuo sic discessura cubili:

      In lapide hoc uni nupta fuisse legar.

Testor maiorum cineres tibi, Roma, colendos,

      Sub quorum titulis, Africa, tunsa iaces,

Et Persen proaui simulantem pectus Achilli,

40

      Quique tuas proauo fregit Achille domos,

Me neque censurae legem mollisse neque ulla

      Labe mea uestros erubuisse focos.

Non fuit exuuiis tantis Cornelia damnum:

      Quin et erat magnae pars imitanda domus.

45

Nec mea mutata est aetas, sine crimine tota est:

      Viximus insignes inter utramque facem.

Mi natura dedit leges a sanguine ductas,

      Nec possis melior iudicis esse metu.

Quaelibet austeras de me ferat urna tabellas:

50

      Turpior assessu non erit ulla meo,

Vel tu, quae tardam mouisti fune Cybeben,

      Claudia, turritae rara ministra deae,

Vel cuius cassos cum Vesta reposceret ignis,

      Exhibuit uiuos carbasus alba focos.

55

Nec te, dulce caput, mater Scribonia, laesi:

      In me mutatum quid nisi fata uelis?

Maternis laudor lacrimis urbisque querelis,

      Defensa et gemitu Caesaris ossa mea.

Ille sua nata dignam uixisse sororem

60

      Increpat, et lacrimas uidimus ire deo.

Et tamen emerui generosos uestis honores,

      Nec mea de sterili facta rapina domo.

Tu, Lepide, et tu, Paulle, meum post fata leuamen,

      Condita sunt uestro lumina nostra sinu.

65

Vidimus et fratrem sellam geminasse curulem;

      Consule quo facto tempore rapta soror.

Filia, tu specimen censurae nata paternae,

      Fac teneas unum nos imitata uirum.

Et serie fulcite genus: mihi cumba uolenti

70

      Soluitur aucturis tot mea fata meis.

Haec est feminei merces extrema triumphi,

      Laudat ubi emeritum libera fama rogum.

Nunc tibi commendo communia pignora natos:

      Haec cura et cineri spirat inusta meo.

75

Fungere maternis uicibus pater: illa meorum

      Omnis erit collo turba ferenda tuo.

Oscula cum dederis tua flentibus, adice matris:

      Tota domus coepit nunc onus esse tuum.

Et si quid doliturus eris, sine testibus illis!

80

      Cum uenient, siccis oscula falle genis!

Sat tibi sint noctes, quas de me, Paulle, fatiges,

      Somniaque in faciem credita saepe meam:

Atque ubi secreto nostra ad simulacra loqueris,

      Vt responsurae singula uerba iace.

85

Seu tamen aduersum mutarit ianua lectum,

      Sederit et nostro cauta nouerca toro,

Coniugium, pueri, laudate et ferte paternum:

      Capta dabit uestris moribus illa manus;

Nec matrem laudate nimis: collata priori

90

      Vertet in offensas libera uerba suas.

Seu memor ille mea contentus manserit umbra

      Et tanti cineres duxerit esse meos,

Discite uenturam iam nunc sentire senectam,

      Caelibis ad curas nec uacet ulla uia.

95

Quod mihi detractum est, uestros accedat ad annos:

      Prole mea Paullum sic iuuet esse senem.

Et bene habet: numquam mater lugubria sumpsi;

      Venit in exsequias tota caterua meas.

Causa perorata est. Flentes me surgite, testes,

100

      Dum pretium uitae grata rependit humus.

Moribus et caelum patuit: sim digna merendo,

      Cuius honoratis ossa uehantur auis.