Nunc Iouis incipiam causas aperire Feretri

      Armaque de ducibus trina recepta tribus.

Magnum iter ascendo, sed dat mihi gloria uires:

      Non iuuat e facili lecta corona iugo.

5

Imbuis exemplum primae tu, Romule, palmae

      Huius, et exuuio plenus ab hoste redis,

Tempore quo portas Caeninum Acrona petentem

      Victor in euersum cuspide fundis equum.

Acron Herculeus Caenina ductor ab arce,

10

      Roma, tuis quondam finibus horror erat!

Hic spolia ex umeris ausus sperare Quirini

      Ipse dedit, sed non sanguine sicca suo.

Hunc uidet ante cauas librantem spicula turris

      Romulus et uotis occupat ante ratis:

15

"Iuppiter, haec hodie tibi uictima corruet Acron."

      Vouerat, et spolium corruit ille Ioui.

Vrbis uirtutisque parens sic uincere sueuit,

      Qui tulit a parco frigida castra lare.

Idem eques et frenis, idem fuit aptus aratris,

20

      Et galea hirsuta compta lupina iuba.

Picta neque inducto fulgebat parma pyropo:

      Praebebant caesi baltea lenta boues.

Cossus at insequitur Veientis caede Tolumni,

      Vincere cum Veios posse laboris erat,

25

Necdum ultra Tiberim belli sonus, ultima praeda

      Nomentum et captae iugera terna Corae.

Heu Vei ueteres! et uos tum regna fuistis

      Et uestro posita est aurea sella foro:

Nunc intra muros pastoris bucina lenti

30

      Cantat, et in uestris ossibus arua metunt.

Forte super portae dux Veiens astitit arcem

      Colloquiumque sua fretus ab urbe dedit:

Dumque aries murum cornu pulsabat aeno,

      Vinea qua ductum longa tegebat opus,

35

Cossus ait: "Forti melius concurrere campo."

      Nec mora fit, plano sistit uterque gradum.

Di Latias iuuere manus, desecta Tolumni

      Ceruix Romanos sanguine lauit equos.

Claudius at Rheno traiectos arcuit hostis,

40

      Belgica cui uasti parma relata ducis:

Virdomari; genus hic Rheno iactabat ab ipso,

      Mobilis e rectis fundere gaesa rotis.

Illi uirgatis iaculanti ante agmina bracis

      Torquis ab incisa decidit unca gula.

45

Nunc spolia in templo tria condita: causa Feretri,

      Omine quod certo dux ferit ense ducem;

Seu quia uicta suis umeris haec arma ferebant,

      Hinc Feretri dicta est ara superba Iouis.