Disce quid Esquilias hac nocte fugarit aquosas,

      Cum uicina nouis turba cucurrit agris.

Lanuuium annosi uetus est tutela draconis,

      Hic ubi tam rarae non perit hora morae,

5

Qua sacer abripitur caeco descensus hiatu,

      Qua penetrat uirgo (tale iter omne caue!)

Ieiuni serpentis honos, cum pabula poscit

      Annua et ex ima sibila torquet humo.

Talia demissae pallent ad sacra puellae,

10

      Cum temere anguino creditur ore manus.

Ille sibi admotas a uirgine corripit escas:

      Virginis in palmis ipsa canistra tremunt.

Si fuerint castae, redeunt in colla parentum,

      Clamantque agricolae: "Fertilis annus erit."

15

Huc mea detonsis auecta est Cynthia mannis:

      Causa fuit Iuno, sed mage causa Venus.

Appia, dic quaeso, quantum te teste triumphum

      Egerit effusis per tua saxa rotis,

Turpis in arcana sonuit cum rixa taberna,

20

      Si sine me, famae non sine labe meae!

Spectaclum ipsa sedens primo temone pependit,

      Ausa per impuros frena mouere locos.

Serica nam taceo uulsi carpenta nepotis

      Atque armillatos colla Molossa canis,

25

Qui dabit immundae uenalia fata saginae,

      Vincet ubi erasas barba pudenda genas.

Cum fieret nostro totiens iniuria lecto,

      Mutato uolui castra mouere toro.

Phyllis Auentinae quaedam est uicina Dianae,

30

      Sobria grata parum: cum bibit, omne decet.

Altera Tarpeios est inter Teia lucos,

      Candida, sed potae non satis unus erit.

His ego constitui noctem lenire uocatis

      Et Venere ignota furta nouare mea.

35

Vnus erat tribus in secreta lectulus herba.

      Quaeris concubitus? inter utramque fui.

Lygdamus ad cyathos, uitrique aestiua supellex

      Et Methymnaei Graeca saliua meri.

Nile, tuus tibicen erat, crotalistria Phyllis,

40

      Et facilis spargi munda sine arte rosa;

Magnus et ipse suos breuiter concretus in artus

      Iactabat truncas ad caua buxa manus.

Sed neque suppletis constabat flamma lucernis,

      Reccidit inque suos mensa supina pedes.

45

Me quoque per talos Venerem quaerente secundos

      Semper damnosi subsiluere canes.

Cantabant surdo, nudabant pectora caeco:

      Lanuuii ad portas, ei mihi, totus eram.

Cum subito rauci sonuerunt cardine postes

50

      Et leuia ad primos murmura facta Laris;

Nec mora, cum totas resupinat Cynthia ualuas,

      Non operosa comis, sed furibunda decens.

Pocula mi digitos inter cecidere remissos,

      Palluerantque ipso labra soluta mero.

55

Fulminat illa oculis et quantum femina saeuit,

      Spectaclum capta nec minus urbe fuit.

Phyllidos iratos in uultum conicit unguis:

      Territa uicinas Teia clamat aquas.

Lumina sopitos turbant elata Quiritis,

60

      Omnis et insana semita nocte sonat.

Illas direptisque comis tunicisque solutis

      Excipit obscurae prima taberna uiae.

Cynthia gaudet in exuuiis uictrixque recurrit

      Et mea peruersa sauciat ora manu,

65

Imponitque notam collo morsuque cruentat,

      Praecipueque oculos, qui meruere, ferit.

Atque ubi iam nostris lassauit bracchia plagis,

      Lygdamus ad plutei fulcra sinistra latens

Eruitur, geniumque meum protractus adorat.

70

      Lygdame, nil potui: tecum ego captus eram.

Supplicibus palmis tum demum ad foedera ueni,

      Cum uix tangendos praebuit illa pedes,

Atque ait: "Admissae si uis me ignoscere culpae,

      Accipe, quae nostrae formula legis erit.

75

Tu neque Pompeia spatiabere cultus in umbra,

      Nec cum lasciuum sternet harena Forum.

Colla caue inflectas ad summum obliqua theatrum,

      Aut lectica tuae se det aperta morae.

Lygdamus in primis, omnis mihi causa querelae,

80

      Veneat et pedibus uincula bina trahat."

Indixit leges; respondi ego: "Legibus utar."

      Riserat imperio facta superba dato.

Dein, quemcumque locum externae tetigere puellae,

      Suffiit, at pura limina tergit aqua,

85

Imperat et totas iterum mutare lacernas,

      Terque meum tetigit sulpuris igne caput.

Atque ita mutato per singula pallia lecto

      Respondi, et toto soluimus arma toro.