Troiani belli scriptorem, Maxime Lolli,

Dum tu declamas Romae, Praeneste relegi;

Qui, quid sit pulcrum, quid turpe, quid utile, quid non,

Planius ac melius Chrysippo et Crantore dicit.

5

Cur ita crediderim, nisi quid te detinet, audi.

Fabula qua Paridis propter narratur amorem

Graecia barbariae lento conlisa duello,

Stultorum regum et populorum continet aestus.

Antenor censet belli praecidere causam:

10

Quid Paris? ut saluus regnet uiuatque beatus,

Cogi posse negat. Nestor componere litis

Inter Peliden festinat et inter Atriden:

Hunc amor, ira quidem communiter urit utrumque.

Quidquid delirant reges, plectuntur Achiui.

15

Seditione, dolis, scelere atque libidine et ira

Iliacos intra muros peccatur et extra.

Rursus, quid uirtus et quid sapientia possit,

Vtile proposuit nobis exemplar Vlixen,

Qui domitor Troiae multorum prouidus urbes

20

Et mores hominum inspexit latumque per aequor,

Dum sibi, dum sociis reditum parat, aspera multa

Pertulit, aduersis rerum inmersabilis undis.

Sirenum uoces et Circae pocula nosti;

Quae si cum sociis stultus cupidusque bibisset,

25

Sub domina meretrice fuisset turpis et excors;

Vixisset canis inmundus uel amica luto sus.

Nos numerus sumus et fruges consumere nati,

Sponsi Penelopae nebulones Alcinoique

In cute curanda plus aequo operata iuuentus,

30

Cui pulchrum fuit in medios dormire dies et

Ad strepitum citharae cessatum ducere somnum.

Vt iugulent hominem, surgunt de nocte latrones:

Vt te ipsum serues, non expergisceris? atqui

Si noles sanus, curres hydropicus; et ni

35

Posces ante diem librum cum lumine, si non

Intendes animum studiis et rebus honestis,

Inuidia uel amore uigil torquebere. nam cur

Quae laedunt oculum, festinas demere: siquid

Est animum, differs curandi tempus in annum?

40

Dimidium facti, qui coepit, habet: sapere aude,

Incipe. uiuendi qui recte prorogat horam,

Rusticus exspectat, dum defluat amnis; at ille

Labitur et labetur in omne uolubilis aeuum.

Quaeritur argentum puerisque beata creandis

45

Vxor et incultae pacantur uomere siluae:

Quod satis est cui contingit, nihil amplius optet.

Non domus et fundus, non aeris aceruus et auri

Aegroto domini deduxit corpore febris,

Non animo curas; ualeat possessor oportet,

50

Si conportatis rebus bene cogitat uti.

Qui cupit aut metuit, iuuat illum sic domus et res

Vt lippum pictae tabulae, fomenta podagram,

Auriculas citharae collecta sorde dolentis.

Sincerum est nisi uas, quodcumque infundis acescit.

55

Sperne uoluptates: nocet empta dolore uoluptas.

Semper auarus eget: certum uoto pete finem.

Inuidus alterius macrescit rebus opimis;

Inuidia Siculi non inuenere tyranni

Maius tormentum. qui non moderabitur irae,

60

Infectum uolet esse, dolor quod suaserit et mens,

Dum poenas odio per uim festinat inulto.

Ira furor breuis est: animum rege; qui nisi paret,

Imperat; hunc frenis, hunc tu conpesce catena.

Fingit equum tenera docilem ceruice magister

65

Ire, uiam qua monstret eques; uenaticus, ex quo

Tempore ceruinam pellem latrauit in aula,

Militat in siluis catulus. nunc adbibe puro

Pectore uerba, puer, nunc te melioribus offer.

Quo semel est inbuta recens seruabit odorem

70

Testa diu. quodsi cessas aut strenuos anteis,

Nec tardum opperior nec praecedentibus insto.