Egressum magna me accepit Aricia Roma
Hospitio modico; rhetor comes Heliodorus,
Graecorum longe doctissimus; inde Forum Appi
Differtum nautis cauponibus atque malignis.
5
Hoc iter ignaui diuisimus, altius ac nos
Praecinctis unum: minus est grauis Appia tardis.
Hic ego propter aquam, quod erat deterrima, uentri
Indico bellum, cenantis haud animo aequo
Exspectans comites. iam nox inducere terris
10
Vmbras et caelo diffundere signa parabat:
Tum pueri nautis, pueris conuicia nautae
Ingerere: "huc adpelle!" "trecentos inseris"; "ohe,
Iam satis est!" dum aes exigitur, dum mula ligatur,
Tota abit hora. mali culices ranaeque palustres
15
Auertunt somnos; absentem cantat amicam
Multa prolutus uappa nauta atque uiator
Certatim; tandem fessus dormire uiator
Incipit, ac missae pastum retinacula mulae
Nauta piger saxo religat stertitque supinus.
20
Iamque dies aderat, nil cum procedere lintrem
Sentimus, donec cerebrosus prosilit unus
Ac mulae nautaeque caput lumbosque saligno
Fuste dolat: quarta uix demum exponimur hora.
Ora manusque tua lauimus, Feronia, lympha.
25
Milia tum pransi tria repimus atque subimus
Inpositum saxis late candentibus Anxur.
Huc uenturus erat Maecenas optimus atque
Cocceius, missi magnis de rebus uterque
Legati, auersos soliti conponere amicos.
30
Hic oculis ego nigra meis collyria lippus
Inlinere. interea Maecenas aduenit atque
Cocceius Capitoque simul Fonteius, ad unguem
Factus homo, Antoni, non ut magis alter, amicus.
Fundos Aufidio Lusco praetore libenter
35
Linquimus, insani ridentes praemia scribae,
Praetextam et latum clauum prunaeque uatillum.
In Mamurrarum lassi deinde urbe manemus,
Murena praebente domum, Capitone culinam.
Postera lux oritur multo gratissima; namque
40
Plotius et Varius Sinuessae Vergiliusque
Occurrunt, animae, qualis neque candidiores
Terra tulit neque quis me sit deuinctior alter.
O qui conplexus et gaudia quanta fuerunt.
Nil ego contulerim iucundo sanus amico.
45
Proxima Campano ponti quae uillula, tectum
Praebuit, et parochi, quae debent, ligna salemque.
Hinc muli Capuae clitellas tempore ponunt.
Lusum it Maecenas, dormitum ego Vergiliusque;
Namque pila lippis inimicum et ludere crudis.
50
Hinc nos Coccei recipit plenissima uilla,
Quae super est Caudi cauponas. nunc mihi paucis
Sarmenti scurrae pugnam Messique Cicirri,
Musa, uelim memores et quo patre natus uterque
Contulerit litis. Messi clarum genus Osci;
55
Sarmenti domina exstat: ab his maioribus orti
Ad pugnam uenere. prior Sarmentus: "equi te
Esse feri similem dico." ridemus, et ipse
Messius "accipio," caput et mouet. "o tua cornu
Ni foret exsecto frons" inquit, "quid faceres, cum
60
Sic mutilus minitaris?" at illi foeda cicatrix
Saetosam laeui frontem turpauerat oris.
Campanum in morbum, in faciem permulta iocatus,
Pastorem saltaret uti Cyclopa rogabat:
Nil illi larua aut tragicis opus esse cothurnis.
65
Multa Cicirrus ad haec: donasset iamne catenam
Ex uoto Laribus, quaerebat; scriba quod esset,
Nilo deterius dominae ius esse; rogabat
Denique, cur umquam fugisset, cui satis una
Farris libra foret, gracili sic tamque pusillo.
70
Prorsus iucunde cenam producimus illam.
Tendimus hinc recta Beneuentum, ubi sedulus hospes
Paene macros arsit dum turdos uersat in igni.
Nam uaga per ueterem dilapso flamma culinam
Volcano summum properabat lambere tectum.
75
Conuiuas auidos cenam seruosque timentis
Tum rapere atque omnis restinguere uelle uideres.
Incipit ex illo montis Apulia notos
Ostentare mihi, quos torret Atabulus et quos
Numquam erepsemus, nisi nos uicina Triuici
80
Villa recepisset, lacrimoso non sine fumo,
Vdos cum foliis ramos urente camino.
Hic ego mendacem stultissimus usque puellam
Ad mediam noctem exspecto; somnus tamen aufert
Intentum ueneri; tum inmundo somnia uisu
85
Nocturnam uestem maculant uentremque supinum.
Quattuor hinc rapimur uiginti et milia raedis,
Mansuri oppidulo, quod uersu dicere non est,
Signis perfacile est: uenit uilissima rerum
Hic aqua, sed panis longe pulcherrimus, ultra
90
Callidus ut soleat umeris portare uiator.
Nam Canusi lapidosus, aquae non ditior urna:
Qui locus a forti Diomede est conditus olim.
Flentibus hinc Varius discedit maestus amicis.
Inde Rubos fessi peruenimus, utpote longum
95
Carpentes iter et factum corruptius imbri.
Postera tempestas melior, uia peior adusque
Bari moenia piscosi; dein Gnatia Lymphis
Iratis exstructa dedit risusque iocosque,
Dum flamma sine tura liquescere limine sacro
100
Persuadere cupit. credat Iudaeus Apella,
Non ego; namque deos didici securum agere aeuom
Nec, siquid miri faciat natura, deos id
Tristis ex alto caeli demittere tecto.
Brundisium longae finis chartaeque uiaeque est.