Tityre, tu patulae recubans sub tegmine fagi,

Nescio qua praeter solitum dulcedine laetus,

Fortunate senex! hic inter flumina nota

Et fontis sacros deductos dicere uersus

5

Et cantare paras diuino carmine, pastor,

Formonsi pecoris custos, formonsior ipse.

Non incerta cano uatum praedicta priorum.

An quicquam nobis tali sit munere maius?

O Meliboee, deus haec nobis otia fecit.

10

Namque erit ille mihi semper deus atque hominum rex,

Omnipotens genitor, rerum cui summa potestas;

Quem qui scire uelit, diuinum aspiret amorem.

Haut ignota loquor, totum quae sparsa per orbem.

Ipsi laetitia uoces ad sidera iactant

15

Intonsi montes, ipsae iam carmina rupes,

Ipsa sonant arbusta. deum namque ire per omnes

Terrasque tractusque maris caelumque profundum

Ne dubita (nam uera uides) qui foedere certo

Aeternis regit imperiis et temperat iras.

20

Ni faciat, maria ac terras nox incubat atra.

Felix, qui potuit rerum cognoscere causas.

Namque (fatebor enim) genus a quo principe nostrum,

Audierat Stimicon; laudauit carmina nobis.

Sis felix! nam te maioribus ire per altum

25

Auspiciis manifesta fides pro laudibus istis.

Accipe daque fidem: neque est ignobile carmen.

Maior agit deus atque opera ad maiora remittit.

Vnus qui nobis cunctando restituit rem,

Ille operum custos, hominum rerumque repertor,

30

Quo sine nil altum mens inchoat, ipse uolutat

Quae sint, quae fuerint, quae mox uentura trahantur.

His etenim signis atque haec exempla secuti

Esse animas partem diuinae mentis et haustus

Aetherios dixere, quia sit diuinitus illis

35

Ingenium. Quamuis angusti terminus aeui

Terrenique hebetant artus moribundaque membra,

At genus inmortale manet: ne quaere doceri.

Igneus est ollis uigor et caelestis origo,

Et cum frigida mors anima seduxerit artus,

40

Has omnis, ubi mille rotam uoluere per annos,

Tempora dinumerans deus euocat agmine magno.

Reddunt se totidem facies terraeque dehiscunt;

Sed reuocare gradum superasque euadere ad auras,

Hoc uirtutis opus, terras temptare repostas

45

Sideream in sedem atque alto succedere caelo.

Tityre, tamne aliquas ad caelum hinc ire putandum est

Sublimis animas iterumque ad tarda reuerti

Corpora? nos alia ex aliis in fata uocamur?

Inmortalis ego? pertemptant gaudia pectus,

50

Si modo quod memoras factum contingere possit.

Ne dubita, nulla fati quod lege tenetur:

Crede deo (nam uera fides); sine posse parentem,

Quod minime reris! fato prudentia maior.

Credo equidem, nec uana fides. Quis talia demens

55

Abnuat et me uictusque uolensque remitto.

Stultus ego paruis componere magna solebam;

Nec mea iam mutata loco sententia cedit.

Vnum oro: doceas iter et sacra ostia pandas,

Quidue sequens tantos possim superare labores.

60

Dicam equidem nec te suspensum, nate, tenebo,

Et quo quemque modo fugiasque ferasque laborem.

Aude, hospes, contemnere opes. uia prima salutis.

Intemerata fides et mens sibi conscia recti

Praemia digna ferunt; freti pietate per ignem

65

Inuenere uiam: requies ea certa laborum.

Inuitant croceis halantes floribus horti

Fortunatorum nemorum sedesque beatae

Semper erunt, quorum melior sententia menti:

His locus urbis erit, diuini gloria ruris.

70

Nam qui diuitiis soli incubuere repertis,

Distulit in seram commissa piacula mortem.

Ausi omnes immane nefas ausoque potiti

Vrgentur poenis. Quam uellent aethere in alto

Omnia et superas caeli uenisse sub auras!

75

Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona?

Non opis est nostrae, nomen tollemus ad astra,

Tityre. Discussae umbrae et lux reddita menti.

Non haec humanis opibus, non arte magistra

Proueniunt: quae sit poteris cognoscere uirtus.

80

Ni refugis, prima repetens ab origine pergam.

Immo age et a prima dic, hospes, origine nobis:

Accipio agnoscoque libens ut uerba parentis.

Accipe: prisca fides facto, sed fama perennis.

Nunc canere incipiam, quoniam conuenimus ambo

85

Montibus in nostris: referunt ad sidera ualles.

Magnus ab integro saeclorum nascitur ordo.

Maius opus moueo: laudes et facta parentis.

Nam neque erant astrorum ignes nec lucidus aethra

Siderea polus, et nox obscura tenebat.

90

Tum pater omnipotens, rebus iam luce retectis,

Aera dimouit tenebrosum et dispulit umbras.

Principio caelum et terras solemque cadentem

Lucentemque globum lunae camposque liquentes,

Noctis iter, stellis numeros et nomina fecit,

95

Vnde hominum pecudumque genus uitaeque uolantum

Et quae marmoreo fert monstra sub aequore pontus.

Et medium luci atque umbris iam diuidit orbem

Temporibusque parem diuersis quattuor annum.

Nec torpere graui passus sua regna ueterno

100

Mouit agros, curis acuens mortalia corda,

Vt uarias usus meditando extunderet artes.

Hic genus indocile ac dispersum montibus altis

Composuit legemque dedit. dicione tenebat.

Hinc populum late regem aeuoque superbum

105

Venturum excidio docuit post exitus ingens

Victor ab Aurorae populis et litore rubro.

Tunc uictu reuocant uires, caelestia dona,

Deterior donec paulatim ac decolor aetas

Et belli rabies et amor successit habendi.

110

Regnorum inmemores turpique cupidine capti!

Tunc uariae illudunt pestes: malus abstulit error

Aegyptum uiresque Orientis: miranda uidentur

Omnigenumque deum monstra et latrator Anubis.

Quid delubra iuuant simulacraque luce carentum?

115

Non tali auxilio nec defensoribus istis

Tempus eget: cum uestra dies uoluentibus annis

Verba redarguerit, poena commissa luetis.

Quin potius pacem aeternam †et tanti muneris

Cuncti obtestemur? Haec ara tuebitur omnis.

120

His actis aliud genitor secum ipse uolutat.

Quo uitam dedit aeternam, quo mortis adempta est

Condicio, et caelo tandem miseratus ab alto est.

Respicit humanos pietas antiqua labores

Exitiis positura modum, responsa dabantur

125

Fida satis: manifesta fides secreta parentis.

Ipse haec ferre iubet celeris mandata per auras

Interpres diuum; spirantemque adfore uerbis

Seraque terrifici cecinerunt omina uates;

Namque fore inlustrem dictis factisque canebant.

130

O quam te memorem, uirgo? cui mentem animumque

Semine ab aetherio superis concessit ab oris

Omnipotens."