1.

Carmina qui quondam studio florente peregi,

      Flebilis heu maestos cogor inire modos.

Ecce mihi lacerae dictant scribenda Camenae

      Et ueris elegi fletibus ora rigant.

5

Has saltem nullus potuit peruincere terror

      Ne nostrum comites prosequerentur iter.

Gloria felicis olim uiridisque iuuentae,

      Solantur maesti nunc mea fata senis.

Venit enim properata malis inopina senectus

10

      Et dolor aetatem iussit inesse suam.

Intempestiui funduntur uertice cani

      Et tremit effeto corpore laxa cutis.

Mors hominum felix quae se nec dulcibus annis

      Inserit et maestis saepe uocata uenit.

15

Eheu, quam surda miseros auertitur aure

      Et flentes oculos claudere saeua negat!

Dum leuibus male fida bonis fortuna faueret

      Paene caput tristis merserat hora meum;

Nunc quia fallacem mutauit nubila uultum

20

      Protrahit ingratas impia uita moras.

Quid me felicem totiens iactastis, amici?

      Qui cecidit, stabili non erat ille gradu.

 

 

2.

Heu quam praecipiti mersa profundo

Mens hebet et propria luce relicta

Tendit in externas ire tenebras

Terrenis quotiens flatibus aucta

5

Crescit in immensum noxia cura!

Hic quondam caelo liber aperto

Suetus in aetherios ire meatus

Cernebat rosei lumina solis,

Visebat gelidae sidera lunae

10

Et quaecumque uagos stella recursus

Exercet uarios flexa per orbes,

Comprensam numeris uictor habebat;

Quin etiam causas, unde sonora

Flamina sollicitant aequora ponti,

15

Quis uoluat stabilem spiritus orbem

Vel cur Hesperias sidus in undas

Casurum rutilo surgat ab ortu,

Quid ueris placidas temperet horas

Vt terram roseis floribus ornet,

20

Quis dedit, ut pleno fertilis anno

Autumnus grauidis influat uuis

Rimari solitus atque latentis

Naturae uarias reddere causas:

Nunc iacet effeto lumine mentis

25

Et pressus grauibus colla catenis

Decliuemque gerens pondere uultum

Cogitur, heu, stolidam cernere terram.

 

 

3.

Tunc me discussa liquerunt nocte tenebrae

Luminibusque prior rediit uigor,

Vt cum praecipiti glomerantur sidera Coro

Nimbosisque polus stetit imbribus

5

Sol latet ac nondum caelo uenientibus astris

Desuper in terram nox funditur;

Hanc si Threicio Boreas emissus ab antro

Verberet et clausum reseret diem

Emicat et subito uibratus lumine Phoebus

10

Mirantes oculos radiis ferit.

 

 

4.

Quisquis composito serenus aeuo

Fatum sub pedibus egit superbum

Fortunamque tuens utramque rectus

Inuictum potuit tenere uultum,

5

Non illum rabies minaeque ponti

Versum funditus exagitantis aestum

Nec ruptis quotiens uagus caminis

Torquet fumificos Veseuus ignes

Aut celsas soliti ferire turres

10

Ardentis uia fulminis mouebit.

Quid tantum miseri saeuos tyrannos

Mirantur sine uiribus furentes?

Nec speres aliquid nec extimescas,

Exarmaueris impotentis iram;

15

At quisquis trepidus pauet uel optat,

Quod non sit stabilis suique iuris,

Abiecit clipeum locoque motus

Nectit, quia ualeat trahi, catenam.

 

 

5.

O stelliferi conditor orbis,

Qui perpetuo nixus solio

Rapido caelum turbine uersas

Legemque pati sidera cogis,

5

Vt nunc pleno lucida cornu

Totis fratris obuia flammis

Condat stellas luna minores,

Nunc obscuro pallida cornu

Phoebo propior lumina perdat

10

Et, qui primae tempore noctis

Agit algentes Hesperos ortus

Solitas iterum mutet habenas

Phoebi pallens Lucifer ortu:

Tu frondifluae frigore brumae

15

Stringis lucem breuiore mora,

Tu cum feruida uenerit aestas

Agiles nocti diuidis horas.

Tua uis uarium temperat annum,

Vt quas Boreae spiritus aufert

20

Reuehat mites Zephyrus frondes,

Quaeque Arcturus semina uidit

Sirius altas urat segetes:

Nihil antiqua lege solutum

Linquit propriae stationis opus.

25

Omnia certo fine gubernans

Hominum solos respuis actus

Merito rector cohibere modo.

Nam cur tantas lubrica uersat

Fortuna uices? Premit insontes

30

Debita sceleri noxia poena,

At peruersi resident celso

Mores solio sanctaque calcant

Iniusta uice colla nocentes.

Latet obscuris condita uirtus

35

Clara tenebris iustusque tulit

Crimen iniqui.

Nil periuria, nil nocet ipsis

Fraus mendaci compta colore.

Sed cum libuit uiribus uti,

40

Quos innumeri metuunt populi

Summos gaudent subdere reges.

O iam miseras respice terras,

Quisquis rerum foedera nectis!

Operis tanti pars non uilis

45

Homines quatimur fortunae salo.

Rapidos, rector, comprime fluctus

Et, quo caelum regis immensum,

Firma stabiles foedere terras.

 

 

6.

Cum Phoebi radiis graue

Cancri sidus inaestuat,

Tum qui larga negantibus

Sulcis semina credidit

5

Elusus Cereris fide

Quernas pergat ad arbores.

Numquam purpureum nemus

Lecturus uiolas petas

Cum saeuis Aquilonibus

10

Stridens campus inhorruit;

Nec quaeras auida manu

Vernos stringere palmites

Vuis si libeat frui;

Autumno potius sua

15

Bacchus munera contulit.

Signat tempora propriis

Aptans officiis deus

Nec, quas ipse cohercuit

Misceri patitur uices.

20

Sic quod praecipiti uia

Ceterum deserit ordinem

Laetos non habet exitus.

7.

Nubibus atris

Condita nullum

Fundere possunt

Sidera lumen.

5

Si mare uoluens

Turbidus Auster

Misceat aestum,

Vitrea dudum

Parque serenis

10

Vnda diebus

Mox resoluto

Sordida caeno

Visibus obstat,

Quique uagatur

15

Montibus altis

Defluus amnis

Saepe resistit

Rupe soluti

Obice saxi.

20

Tu quoque si uis

Lumine claro

Cernere uerum,

Tramite recto

Carpere callem:

25

Gaudia pelle,

Pelle timorem

Spemque fugato

Nec dolor adsit.

Nubila mens est

30

Vinctaque frenis

Haec ubi regnant.