Mundus origo mea est, animam de sidere traxi.

      Intactum corpus concutit omne deus.

<>

      Si bene deuotum senserit ampla fides.

5

Multum mea mecum dixerunt carmina carmen;

      Carmina, quae scribo, nouerit illa deus.

<>

      <>

<>

10

Principio sine fine deus, deus omnibus auctor

Remotumque chaos noctis discreuit amicae

Et iussit stare diem noctemque diemque

Luminibus mutare uices astrisque moueri

Et rerum quibus reparentur saecula gyro.

15

Diluuium terris fudit donumque supernum.

Ast deus postquam ripis compescuit aquas,

Primus ab aetherio proprio de nomine natus

Ad terras descendit homo intactae uirginis infans

Purpurea ceruice gestans sine fine coronam

20

Et pater ipse sibi proprius accessit in ortu

Et unus animus et nati spiritus unus,

Diuisum nomen, non potestas diuisa.

Quem magus natum astrorum nomine dixit,

Descenditque agnus, mundi quem uix ceperat orbis.

25

Assumere uoluit humani corporis artus,

Sed animi uirtute uigens et corpore casto

Semper aetate uigens ipse senescere nescit.

Vnus ubique potens ipse decriminat orbem

Et proles ipse pater; duobus spiritus unus,

30

Posse unum, uoluisse unum nec uelle diuisum.

Pacatumque reget patriis uirtutibus orbem

Postea caelos repetens et patris aurea tecta.

Laudate animis magna cum uoce potentem.

Dicere me sinit, totum qui continet aequor.

35

Summe deus, pater † spesque tuorum.

Summe patris fili, uerbi cui semen origo est.

Qui uestros nutus animis confertis amici,

† In mortale iecur uobis secreta loquuntur.

Nos scire uetat maiora sunt scientia summi

40

Quae sint, quae fuerint et quae futura canantur,

Quae corda quis metus agat, animum quis spiritus arguat,

Quae fortuna reges regat uel digna potestas

Et animae regum † uestra dicione feruntur,

Vt populi gentesque cadant nec pacis tempora surgant,

45

Vt lues, ut febris, ut caeli noxius ardor,

Vt labor lunae similis solisque defectus,

Vt mare porrectum alternis motibus inflet.

Qui nomina stellis et astris signa dedisti,

Qui calidos latices feruere iubes in uiscera terrae.

50

Ignea † parata feruentia flumina currunt;

Ignis uobis notus † es soles, qui scire potestis

Immortales sensus et cogitata crimina nostis.

Dic, quid agis, mortalis homo, qui partem de corpore perdis?

Summe deus, tantum me non sinas sanguini et igni

55

Dum seruas animam, quo corpore perdes,

Cognoscoque meam in me redire figuram

Speroque ignem et ignis non sufficit igni;

Bis arsura fero minas irasque potentes.

Surgentem time, cui summus seruiet aer.

60

Veniet ille dies, altus cuius nouerit horam,

Qui nos scire uetuit filioque negauit.

Nec tantum dicam, nam scit et ipse diem;

Qui pater ipse sibi nec a patre discrepat ipse,

Idem nosse potest, quia est † scita potestas.

65

Tunc uarias poenas meritis expendimus omnes.

Tunc metuet summum gemitus lacrimasque ciebit,

Cum uiderit † gemitus torqueri uertice flammae,

Viris dare ignem et finem non ponere poene.

Tunc nec regna ualent nec possunt omnia regum

70

Purpura nec tincta nec gemmis picta corona

Nec sceptra manibus commissa, † saecula regni.

Nil possunt artes, nullus succurrit haruspex.

Cuncta fessa claudunt, honor, potentia, regnum,

Ipse pater niuei latens in limine mundi

75

Ipse dabit nitorem suis consistere sanctis.

Supplices exorant, ut ira desinat, omnes.

Concurrunt pauci probato pectore sancti,

Recto corde deum qui semper coluere potentem,

In quorum mentes spiritus habitauit alumnus

80

Sinceroque animo uoluerant implere praecepta.

Te semper dixere deum humilesque rogauere

Vocibus et gemitum noctes diesque dedere.

Sic uos alloquitur mollito pectore sanctos:

En ego sum, qui machinam caeli, qui sidera feci,

85

Qui gemino mundum nitere lumine iussi

Qui terras mariaque fundi animasque profundi,

Qui meis manibus artus per membra deduxi,

Ossibus adieci corpus et in ossa medullas

Et neruos stabiliui et uenas sanguine plenas,

90

Qui cutem nitidam limo glutinante formaui

Inseruique animas et sensus mentibus auxi,

Qui uictum animis tribui et corporis escam

Diuitiasque dedi fluuiis aruaque metalla

Et puros fontes et aquas fontibus aptas

95

Armentumque, genus pecudum auiumque naturas,

Qui lac uberibus separato sanguine clausi,

Arida qui uolui sulcis uiridescere gramen,

Qui culmos fragiles spicato semine clausi,

Qui floribus terram uariato germine pinxi,

100

Qui dulces animas apium domusque prouidi,

Qui globos pomis umore grandescere iussi,

Qui uineta dedi uenasque in corpore feci.

Haec homini prouisa dedi nec inuenta negaui.

Ingratus ego sum, has gratias accipit alter.

105

Hoc meritis confertur opus et praemia factis.

Montes, saxa colunt, arietes, tauros et antra,

Statuas, fontes, aras et inane sepulchrum.

Auguriant uolucres, solem lunamque fatentur,

Auctorem operum temnunt magnumque relinquunt.

110

En ego, cur meo redemi sanguine cunctos,

Si de sede regnum hominum terrena mutarunt?

Cupiditas maior quam de tenebris horror erat.

Vt mea sit anima, ipse me non tempore quaeret.

Accipite praecepta iusto animo de corpore casto;

115

Qui datis fletus, digna mercede probate.

Vrgentur anni, ad finem saecula currunt,

Quem deus nouit et mihi scire negauit;

Res tantum scio, quae sint et quae futura canantur.

Omnia † nam minuuntur, astra fatiscunt,

120

Soluuntur terrae et pauper uertitur aer.

Sanguine subtracto displicit omne genus.

Facta grauant homines, perdunt cogitata nocentem;

Sed perit exsultans, ut fides crimina purget.

Tunc genus omne reparabit, quod reddet ex se.

125

Purum in aeternum iubebit manere nitorem

Et castis palma meritis habitacula praestat.

Sub tali domino locum nec diues habebit;

Pauper diues erit, corde qui credidit alto.

Peccata † gratarum nec praemia quaerunt.

130

Bene fecisse nimis, haec sunt compendia uitae,

Dicere, quod carum est, quod maior collegit auctor,

Ponere quoque simplex habet natura nutritum.

En ego mortalis, quae sciui, carmina dixi.

Quae nec sacra dies nec ultrix † colla cecidi,

135

Digna si sum, rapiat animamque in sidere condat.

Vita breuis hominis finita soluitur annis.