13, 2
Iam dudum teretes hendecasyllabos
Attrito calamis pollice lusimus,
Quos cantare magis pro choriambicis
Excusso poteras mobilius pede;
5
Sed tu per Calabri tramitis aggerem
Vis ut nostra dehinc cursitet orbita,
Qua Flaccus lyricos Pindaricum ad melos
Frenis flexit equos plectripotentibus,
Dum metro quatitur chorda Glyconio,
10
Nec non Alcaico uel Pherecratio
Iuncto Lesbiaco siue anapaestico,
Vernans per uarii carminis eglogas
Verborum uiolis multicoloribus.
Istud, da ueniam, fingere uatibus
15
Priscis difficile est, difficile et mihi,
Vt diuersa sonans os epigrammata
Nil crebras titubet propter epistulas,
Quas cantu ac modulis luxuriantibus
Lasciuire uetat mascula dictio.
20
Istud uix Leo, rex Castalii chori,
Vix, hunc qui sequitur, Lampridius queat,
Declamans gemini pondere sub stili
Coram discipulis Burdigalensibus.
Hoc me teque decet: parce, precor, iocis;
25
Quaeso, pollicitam seruet ad extimum
Oratoris opus cura modestiam,
Quo nil deterius, si fuerit simul
In primis rigidus, mollis in ultimis.
13, 5
Age, conuocata pubes,
Locus, hora, mensa, causa
Iubet ut uolumen istud,
Quod et aure et ore discis,
5
Studiis in astra tollas.
Petrus est tibi legendus,
In utraque disciplina
Satis institutus auctor.
Celebremus ergo, fratres,
10
Pia festa litterarum.
Peragat diem cadentem
Dape, poculis, choreis
Genialis apparatus.
Rutilum toreuma bysso
15
Rutilasque ferte blattas,
Recoquente quas aeno
Meliboea fucat unda,
Opulentet ut meraco
Bibulum colore uellus.
20
Peregrina det supellex
Ctesiphontis ac Niphatis
Iuga texta beluasque
Rapidas uacante panno,
Acuit quibus furorem
25
Bene ficta plaga cocco
Iaculoque ceu forante
Cruor incruentus exit;
Vbi toruus et per artem
Resupina flexus ora
30
It equo reditque telo
Simulacra bestiarum
Fugiens fugansque Parthus.
Niue pulchriora lina
Gerat orbis atque lauris
35
Hederisque pampinisque
Viridantibus tegatur.
Cytisos, crocos, amellos,
Casias, ligustra, calthas
Calathi ferant capaces,
40
Redolentibusque sertis
Abacum torosque pingant.
Manus uncta suco amomi
Domet hispidos capillos
Arabumque messe pinguis
45
Petat alta tecta fumus.
Veniente nocte nec non
Numerosus erigatur
Laquearibus coruscis
Camerae in superna lychnus:
50
Oleumque nescientes
Adipesque glutinosos
Vtero tumente fundant
Opobalsamum lucernae.
Geruli caput plicantes
55
Anaglyptico metallo
Epulas superbiores
Vmeris ferant onustis.
Paterae, scyphi, lebetes
Socient Falerna nardo
60
Tripodasque cantharosque
Rosa sutilis coronet.
Iuuat ire per corollas
Alabastra uentilantes;
Iuuat et uago rotatu
65
Dare fracta membra ludo,
Simulare uel trementes
Pede, ueste, uoce Bacchas.
Bimari remittat urbe
Thymelen palenque doctas
70
Citharistrias Corinthus,
Digiti quibus canentes
Pariter sonante lingua
Vice pectinis fatigent
75
Animata fila pulsu.
Date et aera fistulata,
Satyris amica nudis;
Date rauulos choraulas,
Quibus antra per palati
80
Crepulis reflanda buccis
Gemit aura tibialis.
Date carminata socco,
Date dicta sub cothurno,
Date quicquid aduocati,
85
Date quicquid et poetae
Vario strepunt in actu:
Petrus haec et illa transit.
Opus editum tenemus,
Bimetra quod arte texens
90
Iter asperum uiasque
Labyrinthicas cucurrit.
Sed in omnibus laborans
Et ab omnibus probatus
Rapit hinc et inde palmam,
95
Per et ora docta fertur.
Procul hinc et Hippocrenen
Aganippicosque fontes
Et Apollinem canorum
Comitantibus Camenis
100
Abigamus et Mineruam
Quasi praesulem canendi;
Remouete ficta fatu:
Deus ista praestat unus.
Stupuit uirum loquentem
105
Diadematis potestas,
Toga, miles, ordo equester
Populusque Romularis;
Et adhuc sophos uolutant
Fora, templa, rura, castra.
110
Super haec fragorem alumno
Padus atque ciuitatum
Dat amor Ligusticarum.
Similis fauor resultat
Rhodanitidas per urbes,
115
Imitabiturque Gallos
Feritas Hibericorum.
Nec in hoc moratus axe
Cito ad arua perget euri
Aquilonibusque et austris
120
Zephyrisque perferetur.
14, 6
Praecipiti modo quod decurrit tramite flumen
Tempore consumptum iam cito deficiet.
Deficiet cito iam consumptum tempore flumen,
Tramite decurrit quod modo praecipiti.
15, 1
Iubes, amice, nostra per uolumina
Modis resultet incitatioribus
Ferox iambus, ut trochaeus hactenus,
Pigrasque bigas et quaterna tempora
5
Spondeus addat, ut moram uolucripes
Habeat parumper insitam trimetria,
Resonetque mixtus ille pes celerrimus,
Bene nuncupatus quondam ab arte pyrricha,
Loco locandus undecumque in ultimo;
10
Spondam daturus et subinde uersui,
Modo in priore parte, nunc in extima
Anapaestus, ipse quamquam et absolutius
Pronuntietur, cum secuta tertia
Geminae breuique longa adhaeret syllaba.
15
Quae temperare uix ualet gregarius
Poeta, ut ipse cernis esse Sollium;
Mihi pecten errat nec per ora concaua
Vaga lingua flexum competenter explicat
Epos. Sed istud aptius parauerit
20
Leo Leonis aut secutus orbitas
Cantu in Latino, cum prior sit Attico
Consentiorum qui superstes est patri,
Fide, uoce, metris ad fluenta Pegasi
Cecinisse dictus omniforme canticum,
25
Quotiensque uerba Graia carminauerit,
Tenuisse celsa iunctus astra Pindaro
Montemque uictor isse per biuerticem
Nullis secundus inter antra Delphica.
At uterque uatum si lyrae poeticae
30
Latiare carmen aptet absque Dorico,
Venusina, Flacce, plectra ineptus exeras
Iapygisque uerna cygnus Aufidi
Atacem tonare cum suis oloribus
Cana et canora colla uictus ingemas.
35
Nec ista sola sunt perita pectora,
Licet et peritis haec peritiora sint:
Seuerianus ista rhetor altius,
Afer uaferque Domnulus politius,
Scholasticusque sub rotundioribus
40
Petrus Camenis dictitasset acrius,
Epistularis usquequaque nec stilus
Virum uetaret, ut stupenda pangeret.
Potuisset ista semper efficacius
Humo atque gente cretus in Ligustide
45
Proculus melodis insonare pulsibus
Limans faceta quaeque sic poemata,
Venetam lacessat ut fauore Mantuam
Homericaeque par et ipse gloriae,
Rotas Maronis arte sectans compari.
50
Ego corde et ore iure despicabilis
Quid inter hosce te rogante garriam,
Loquacitatis impudentiam probans
Animique uota destituta litteris?
Sed quid negabo nec pudore territus?
55
Amor timere nescit: inde parui.
16, 3
Iam per alternum pelagus loquendi
Egit audacem mea cymba cursum
Nec bipertito timuit fluento
Flectere clauum.
5
Soluit antemnas, legit alta uela,
Palmulam punit manus, atque transtris
Litori iunctis petit osculandam
Saltus harenam.
Mussitans quamquam chorus inuidorum
10
Prodat hirritu rabiem canino,
Nil palam sane loquitur pauetque
Publica puncta.
Verberant puppim, quatiunt carinam,
Ventilant spondas laterum rotundas,
15
Arborem circa uolitant sinistrae
Sibila linguae.
Nos tamen rectam comite arte proram,
Nil tumescentes ueriti procellas,
Sistimus portu, geminae potiti
20
Fronde coronae,
Quam mihi indulsit populus Quirini,
Blattifer uel quam tribuit senatus,
Quam peritorum dedit ordo consors
Iudiciorum,
25
Cum meis poni statuam perennem
Nerua Traianus titulis uideret,
Inter auctores utriusque fixam
Bybliothecae;
Quamque post uisus prope, post bilustre
30
Tempus, accepi, capiens honorem,
Qui patrum ac plebis simul unus olim
Iura gubernat.
Praeter heroos ioca multa multis
Texui pannis; elegos frequenter
35
Subditos senis pedibus rotaui
Commate bino.
Nunc per undenas equitare suetus
Syllabas lusi celer atque metro
Sapphico creber cecini, citato
40
Rarus iambo.
Nec recordari queo, quanta quondam
Scripserim primo iuuenis calore;
Vnde pars maior utinam taceri
Possit et abdi!
45
Nam senectutis propiore meta
Quicquid extremis sociamur annis,
Plus pudet, si quid leue lusit aetas,
Nunc reminisci.
Quod perhorrescens ad epistularum
50
Transtuli cultum genus omne curae,
Ne reus cantu petulantiore
Sim reus actu;
Neu puter solui per amoena dicta,
Schema si chartis phalerasque iungam,
55
Clerici ne quid maculet rigorem
Fama poetae.
Denique ad quoduis epigramma posthac
Non ferar pronus, teneroque metro
Vel graui nullum cito cogat exhinc
60
Promere carmen:
Persecutorum nisi quaestiones
Forsitan dicam meritosque caelum
Martyras mortis pretio parasse
Praemia uitae.
65
E quibus primum mihi psallat hymnus
Qui Tolosatem tenuit cathedram,
De gradu summo Capitoliorum
Praecipitatum;
Quem negatorem Iouis ac Mineruae
70
Et crucis Christi bona confitentem
Vinxit ad tauri latus iniugati
Plebs furibunda,
Vt per abruptum boue concitato
Spargeret cursus lacerum cadauer
75
Cautibus tinctis calida soluti
Pulte cerebri.
Post Saturninum uolo plectra cantent,
Quos patronorum reliquos probaui
Anxio duros mihi per labores
80
Auxiliatos.
Singulos quos nunc pia nuncupatim
Non ualent uersu cohibere uerba;
Quos tamen chordae nequeunt sonare,
Corda sonabunt.