Est locus ex omni medius quem credimus orbe,
Golgotha Iudaei patrio cognomine dicunt:
Hic ego de sterili succisum robore lignum
Plantatum memini fructus genuisse salubres:
5
Non tamen hos illis qui se posuere coloni
Praebuit, externi fructus habuere beatos.
Arboris haec species: uno de stipite surgit
Et mox in geminos extendit bracchia ramos,
Sicut plena graues antemnae carbasa tendunt
10
Vel cum disiunctis iuga sunt ad aratra iuuencis.
Quem tulit hoc primo maturo semine lapsum
Concepit tellus: mos hinc (mirabile dictu)
Tertia lux iterum terrae superisque tremendum
Extulerat ramum uitali fruge beatum.
15
Sed bis uicenis con firmiter ille diebus
Creuit in immensum caelumque cacumine summo
Contigit et tandem sanctum caput abdidit alte,
Dum tamen ingenti bis senos pondere ramos
Edidit et totum spargens porrexit in orbem,
20
Gentibus ut cunctis uictum uitamque perennem
Praeberent mortemque mori qui posse docerent.
Explicitis etiam mox quinquaginta diebus
Vertice de summo diuini nectaris haustum
Detulit in ramos caelestis spiritus aura:
25
Dulci rore grauos manabant undique frondes.
Ecce sub ingenti ramorum tegminis umbra
Fons erat: hic nullo casu turbante serenum
Perspicuis illimis aquis, et gramina circum
Fundebant laetos uario de flore colores.
30
Hunc circum innumerae gentes populique coibant,
Quam uarii generis sexus aetatis honoris,
Innuptae nuptaeque simul uiduaeque nurusque,
Infantes puerique uiri iuuenesque senesque:
Hic ubi multigenis flexos incumbere pomis
35
Cernebant ramos, auidis attingere dextris
Gaudebant madidos caelesti nectare fructus:
Nec prius hos poterant cupidis decerpere palmis,
Quam lutulenta uiae uestigia foeda prioris
Detererent corpusque pio de fonte lauarent.
40
Ergo diu circumspatiantes gramine molli
Suspiciunt alta pendentes arbore fructus:
Tunc si quae ex illis delapsa putamina ramis
Et dulces multo rorantes nectare fructus,
Vescuntur, ueros optantes sumere fructus:
45
Ergo ubi caelestem ceperunt ora saporem,
Permutant animos et mentes perdere auaras
Incipiunt dulcique hominem cognoscere sensu.
Insolitum multis stomachum mouisse saporem,
Vidimus et fellis commotum melle uenenum,
50
Reiecisse bonos turbata mente sapores,
Aut auide sumptum non dilexisse diuque
Et male potatum tandem euomuisse saporem.
Saepe quidem multi renouatis mentibus aegros
Restituere animos et quas se posse negabant
55
Pertulerant fructumque sui cepere laboris.
Multi etiam sanctos ausi contingere fontes
Discessere iterum subito retroque relapsi
Sordibus et caeno mixti uoluuntur eodem.
Multi uerum bono portantes pectore totis
60
Accipiunt animis penitusque in uiscera condunt.
Ergo quique sacros possunt accedere fontes
Septima lux illos optatas sistit ad undas,
Tingunt in liquidis ieiunos fontibus artus:
Sic demum illuuiem mentis uitaeque prioris
65
Deponunt labem purasque a morte reducunt
Illustres animas caelique ad lumen ituras.
Hinc iter ad ramos et dulcia poma salutis,
Inde iter ad caelum per ramos arboris altae.
Hoc lignum uitae cunctis credentibus. amen.