Prudentius cathemerinon 12

Testo base di riferimento: J. Bergman, 1926

Cura dell'edizione digitale: G. Dalla Pietà, 2009

Altre sezioni


Quicumque Christum quaeritis

Oculos in altum tollite!

Illic licebit uisere

Signum perennis gloriae.

5

Haec stella, quae solis rotam

Vincit decore ac lumine,

Venisse terris nuntiat

Cum carne terrestri deum.

Non illa seruit noctibus

10

Secuta lunam menstruam,

Sed sola caelum possidens

Cursum dierum temperat.

Arctoa quamuis sidera

In se retortis motibus

15

Obire nolint, at tamen

Plerumque sub nimbis latent.

Hoc sidus aeternum manet,

Haec stella numquam mergitur

Nec nubis occursu abdita

20

Obumbrat obductam facem.

Tristis cometa intercidat

Et, si quod astrum Sirio

Feruet uapore, iam dei

Sub luce destructum cadat.

25

En Persici ex orbis sinu

Sol unde sumit ianuam,

Cernunt periti interprete

Regale uexillum magi.

Quod ut refulsit, ceteri

30

Cessere signorum globi

Nec pulcher est ausus suam

Conferre formam Lucifer.

"Quis iste tantus" inquiunt

"Regnator astris imperans,

35

Quem sic tremunt caelestia,

Cui lux et aetra inseruiunt?

"Inlustre quiddam cernimus,

Quod nesciat finem pati,

Sublime celsum interminum,

40

Antiquius caelo et chao.

"Hic ille rex est gentium

Populique rex Iudaici

Promissus Abrahae patri

Eiusque in aeuum semini.

45

"Aequanda nam stellis sua

Cognouit olim germina

Primus sator credentium,

Nati inmolator unici.

"Iam flos subit Dauiticus

50

Radice Iessea editus

Sceptrique per uirgam uirens

Rerum cacumen occupat."

Exim sequuntur perciti

Fixis in altum uultibus

55

Qua stella sulcum traxerat

Claramque signabat uiam.

Sed uerticem pueri supra

Signum pependit inminens

Pronaque submissum face

60

Caput sacratum prodidit.

Videre quod postquam magi,

Eoa promunt munera

Stratique uotis offerunt

Tus myrram et aurum regium.

65

Agnosce clara insignia

Virtutis ac regni tui,

Puer o cui trinam pater

Praedestinauit indolem.

Regem deumque adnuntiant

70

Thensaurus et flagrans odor

Turis Sabaei, at myrreus

Puluis sepulcrum praedocet.

Hoc est sepulcrum quo deus,

Dum corpus extingui sinit

75

Atque id sepultum suscitat,

Mortis refregit carcerem.

O sola magnarum urbium

Maior Bethlem, cui contigit

Ducem salutis caelitus

80

Incorporatum gignere!

Altrice te summo patri

Heres creatur unicus,

Homo ex tonantis spiritu

Idemque sub membris deus.

85

Hunc et profetis testibus

Hisdemque signatoribus

Testator et sator iubet

Adire regnum et cernere,

Regnum quod ambit omnia,

90

Dia et marina et terrea

A solis ortu ad exitum

Et tartara et caelum supra.

Audit tyrannus anxius

Adesse regum principem,

95

Qui nomen Istrahel regat

Teneatque Dauid regiam.

Exclamat amens nuntio:

"Successor instat, pellimur.

Satelles, i ferrum rape

100

Perfunde cunas sanguine!

"Mas omnis infans occidat,

Scrutare nutricum sinus

Interque materna ubera

Ensem cruentet pusio.

105

"Suspecta per Bethlem mihi

Puerperarum est omnium

Fraus, ne qua furtim subtrahat

Prolem uirilis indolis."

Transfigit ergo carnifex

110

Mucrone districto furens

Effusa nuper corpora

Animasque rimatur nouas.

Locum minutis artubus

Vix interemptor inuenit

115

Quo plaga descendat patens

Iuguloque maior pugio est.

O barbarum spectaculum!

Inlisa ceruix cautibus

Spargit cerebrum lacteum

120

Oculosque per uulnus uomit,

Aut in profundum palpitans

Mersatur infans gurgitem,

Cui subter artis faucibus

Singultat unda et halitus.

125

Saluete flores martyrum

Quos lucis ipso in limine

Christi insecutor sustulit

Ceu turbo nascentes rosas!

Vos prima Christi uictima,

130

Grex inmolatorum tener,

Aram ante ipsam simplices

Palma et coronis luditis.

Quo proficit tantum nefas,

Quid crimen Herodem iuuat?

135

Vnus tot inter funera

Inpune Christus tollitur.

Inter coaeui sanguinis

Fluenta solus integer;

Ferrum quod orbabat nurus

140

Partus fefellit uirginis.

Sic stulta Faraonis mali

Edicta quondam fugerat

Christi figuram praeferens

Moses, receptor ciuium.

145

Cautum et statutum ius erat

Quo non liceret matribus,

Cum pondus alui absoluerent

Puerile pignus tollere.

Mens obsetricis sedulae

150

Pie in tyrannum contumax

Ad spem potentis gloriae

Furata seruat paruulum,

Quem mox sacerdotem sibi

Adsumpsit orbis conditor

155

Per quem notatam saxeis

Legem tabellis traderet.

Licetne Christum noscere

Tanti per exemplum uiri?

Dux ille caeso Aegyptio

160

Absoluit Istrahel iugo,

At nos subactos iugiter

Erroris imperio graui

Dux noster hoste saucio

Mortis tenebris liberat.

165

Hic expiatam fluctibus

Plebem marino in transitu

Repurgat undis dulcibus

Lucis columnam praeferens.

Hic proeliante exercitu

170

Pansis in altum bracchiis

Sublimis Amalec premit,

Crucis quod instar tunc fuit.

Hic nempe Hisus uerior,

Qui longa post dispendia

175

Victor suis tribulibus

Promissa soluit iugera,

Vi ter quaternas denique

Refluentis amnis alueo

Fundauit et fixit petras,

180

Apostolorum stemmata.

Iure ergo se Iudae ducem

Vidisse testantur magi,

Cum facta priscorum ducum

Christi figuram pinxerint.

185

Hic rex priorum iudicum

Rexere qui Iacob genus,

Dominaeque rex ecclesiae

Templi et nouelli et pristini.

Hunc posteri Ephrem colunt,

190

Hunc sancta Manasse domus,

Omnesque suspiciunt tribus

Bis sena fratrum semina.

Quin et propago degener,

Ritum secuta inconditum,

195

Quaecumque dirum feruidis

Bahal caminis coxerat,

Fumosa auorum numina,

Saxum metallum stipitem,

Rasum dolatum sectile,

200

In Christi honorem deserit.

Gaudete, quidquid gentium est,

Iudaea Roma et Graecia,

Aegypte Thrax Persa Scyta;

Rex unus omnes possidet.

205

Laudate uestrum principem

Omnes, beati ac perditi,

Viui inbecilli ac mortui;

Iam nemo posthac mortuus.

83

tonantis

tonanti O S