Semiferos partus metuendaque pignora matri
Moenibus et mediis auditum nocte luporum
Murmur et attonito pecudes pastore locutas
Et lapidum duras hiemes nimboque minacem
5
Sanguineo rubuisse Iouem puteosque cruore
Mutatos uisasque polo concurrere lunas
Et geminos soles mirari desinat orbis:
Omnia cesserunt eunucho consule monstra.
Heu terrae caelique pudor! trabeata per urbes
10
Ostentatur anus titulumque effeminat anni.
Pandite pontifices Cumanae carmina uatis,
Fulmineos sollers Etruria consulat ignes
Immersumque nefas fibris exploret haruspex,
Quae noua portendant superi. Nilusne meatu
15
Deuius et nostri temptat iam transfuga mundi
Se Rubro miscere mari? ruptone Niphate
Rursum barbaricis Oriens uastabitur armis?
An morbi uentura lues? an nulla colono
Responsura seges? quae tantas expiet iras
20
Victima? quo diras iugulo placabimus aras?
Consule lustrandi fasces ipsoque litandum
Prodigio; quodcumque parant hoc omine fata,
Eutropius ceruice luat sic omnia nobis.
Hoc regni, Fortuna, tenes? quaenam ista iocandi
25
Saeuitia? humanis quantum bacchabere rebus?
Si tibi seruili placuit foedare curules
Crimine, procedat laxata compede consul,
Rupta Quirinales sumant ergastula cinctus;
Da saltem quemcumque uirum. discrimina quaedam
30
Sunt famulis splendorque suus, maculamque minorem
Condicionis habet, domino qui uixerit uno.
Si pelagi fluctus, Libyae si discis harenas,
Eutropii numerabis eros. quot iura, quot ille
Mutauit tabulas uel quanta uocabula uertit!
35
Nudatus quotiens, medicum dum consulit emptor,
Ne qua per occultum lateat iactura dolorem!
Omnes paenituit pretii uenumque redibat,
Dum uendi potuit. postquam deforme cadauer
Mansit et in rugas totus defluxit aniles,
40
Iam specie doni certatim limine pellunt
Et foedum ignaris properant obtrudere munus.
Tot translata iugis summisit colla, uetustum
Seruitium semperque nouum, nec destitit umquam.
Saepe tamen coepit. cunabula prima cruentis
45
Debet suppliciis; rapitur castrandus ab ipso
Vbere; suscipiunt matris post uiscera poenae.
Aduolat Armenius certo mucrone recisos
Edoctus mollire mares damnoque nefandum
Aucturus pretium; fecundum corporis imbrem
50
Sedibus exhaurit geminis unoque sub ictu
Eripit officium patris nomenque mariti.
Ambiguus uitae iacuit, penitusque supremum
In cerebrum secti traxerunt frigora nerui.
Laudemusne manum, quae uires abstulit hosti,
55
An potius fato causam tribuisse queramur?
Profuerat mansisse uirum; felicior exstat
Opprobrio; seruiret adhuc, si fortior esset.
Inde per Assyriae trahitur commercia ripae;
Hinc fora uenalis Galata ductore frequentat
60
Permutatque domos uarias; quis nomina possit
Tanta sequi? miles stabuli Ptolomaeus in illis
Notior: hic longo lassatus paelicis usu
Donat Arinthaeo; neque enim iam dignus haberi
Nec maturus emi. cum fastiditus abiret,
65
Quam gemuit, quanto planxit diuortia luctu!
"Haec erat, heu, Ptolomaee, fides? hoc profuit aetas
In gremio consumpta tuo lectusque iugalis
Et ducti totiens inter praesaepia somni?
Libertas promissa perit? uiduumne relinquis
70
Eutropium tantasque premunt obliuia noctes,
Crudelis? generis pro sors durissima nostri!
Femina, cum senuit, retinet conubia partu,
Vxorisque decus matris reuerentia pensat.
Nos Lucina fugit, nec pignore nitimur ullo.
75
Cum forma dilapsus amor; defloruit oris
Gratia: qua miseri scapulas tutabimur arte
Qua placeam ratione senex?" Sic fatus acutum
Aggreditur lenonis opus, nec segnis ad artem
Mens erat officiique capax omnesque pudoris
80
Hauserat insidias. custodia nulla tuendo
Fida toro; nulli poterant excludere uectes:
Ille uel aerata Danaen in turre latentem
Eliceret. fletus domini fingebat amantis,
Indomitasque mora, pretio lenibat auaras
85
Lasciuasque iocis; non blandior ullus euntis
Ancillae tetigisse latus leuiterque reductis
Vestibus occulto crimen mandasse susurro
Nec furtis quaesisse locum nec fraude reperta
Cautior elusi fremitus uitare mariti.
90
Haud aliter iuuenum flammis Ephyreia Lais
E gemino ditata mari; cum serta refudit
Canities, iam turba procax noctisque recedit
Ambitus et raro pulsatur ianua tactu,
Seque reformidat speculo damnante senectus;
95
Stat tamen atque alias succingit lena ministras
Dilectumque diu quamuis longaeua lupanar
Circuit et retinent mores, quod perdidit aetas.
Hinc honor Eutropio; cumque omnibus unica uirtus
Esset in eunuchis thalamos seruare pudicos,
100
Solus adulteriis creuit. nec uerbera tergo
Cessauere tamen, quotiens decepta libido
Irati caluisset eri, frustraque rogantem
Iactantemque suos tot iam per lustra labores
Dotalem genero nutritoremque puellae
105
Tradidit. Eous rector consulque futurus
Pectebat dominae crines et saepe lauanti
Nudus in argento lympham gestabat alumnae.
Et cum se rapido fessam proiecerat aestu,
Patricius roseis pauonum uentilat alis.
110
Iamque aeuo laxata cutis, sulcisque genarum
Corruerat passa facies rugosior uua:
Flaua minus presso finduntur uomere rura,
Nec uento sic uela tremunt. miserabile turpes
Exedere caput tineae; deserta patebant
115
Interualla comae: qualis sitientibus aruis
Arida ieiunae seges interlucet aristae
Vel qualis gelidis pluma labente pruinis
Arboris immoritur trunco brumalis hirundo.
Scilicet ut trabeis iniuria cresceret olim,
120
Has in fronte notas, hoc dedecus addidit oris
Luxuriae Fortuna suae: cum pallida nudis
Ossibus horrorem dominis praeberet imago
Decolor et macies occursu laederet omnes,
Aut pueris latura metus aut taedia mensis
125
Aut crimen famulis aut procedentibus omen,
Et nihil exhausto caperent in stipite lucri:
(Sternere quippe toros uel caedere ligna culinae
Membra negant; aurum, uestes, arcana tueri
Mens infida uetat; quis enim committere uellet
130
Lenoni thalamum?): tandem ceu funus acerbum
Infaustamque suis trusere penatibus umbram.
Contemptu iam liber erat: sic pastor obesum
Lacte canem ferroque ligat pascitque reuinctum,
Dum ualidus seruare gregem uigilique rapaces
135
Latratu terrere lupos; cum tardior idem
Iam scabie laceras deiecit sordidus aures,
Soluit et exuto lucratur uincula collo.
Est ubi despectus nimius iuuat. undique pulso
Per cunctas licuit fraudes impune uagari
140
Et fatis aperire uiam. pro quisquis Olympi
Summa tenes, tanto libuit mortalia risu
Vertere? qui serui non est admissus in usum,
Suscipitur regnis, et quem priuata ministrum
Dedignata domus, moderantem sustinet aula.
145
Vt primum uetulam texere palatia uulpem,
Quis non ingemuit? quis non irrepere sacris
Obsequiis doluit totiens uenale cadauer?
Ipsi quin etiam tali consorte fremebant
Regales famuli, quibus est illustrior ordo
150
Seruitii, sociumque diu spreuere superbi.
Cernite, quem Latiis poscant adnectere fastis
Cuius et eunuchos puduit! sed uilior ante
Obscurae latuit pars ignotissima turbae,
Donec Abundanti furiis -qui rebus Eois
155
Exitium primumque sibi produxit ab imis
Euectus thalamis summos inuasit honores.
Quam bene dispositum terris, ut dignus iniqui
Fructus consilii primis auctoribus instet.
Sic multos fluuio uates arente per annos
160
Hospite qui caeso monuit placare Tonantem,
Inuentas primus Busiridis imbuit aras
Et cecidit saeui, quod dixerat, hostia sacri.
Sic opifex tauri tormentorumque repertor,
Qui funesta nouo fabricauerat aera dolori,
165
Primus inexpertum Siculo cogente tyranno
Sensit opus docuitque suum mugire iuuencum.
Nullius Eutropius, quam qui se protulit, ante
Direptas possedit opes nullumque priore
Perculit exilio solumque hoc rite peregit,
170
Auctorem damnare suum. Postquam obsitus aeuo
Semiuir excelsam rerum sublatus in arcem,
Quod nec uota pati nec fingere somnia possunt,
Vidit sub pedibus leges subiectaque colla
Nobilium tantumque sibi permittere fata,
175
Qui nihil optasset plus libertate mereri,
Iamiam dissimulat dominos alteque tumescunt
Seruiles animi. procerum squalore repletus
Carcer et exulibus Meroe campique gemescunt
Aethiopum; poenis hominum plaga personat ardens;
180
Marmaricus claris uiolatur caedibus Hammon.
Asperius nihil est humili cum surgit in altum:
Cuncta ferit dum cuncta timet, desaeuit in omnes
Vt se posse putent, nec belua taetrior ulla
Quam serui rabies in libera terga furentis;
185
Agnoscit gemitus et poenae parcere nescit,
Quam subiit, dominique memor, quem uerberat, odit.
Adde, quod eunuchus nulla pietate mouetur
Nec generi natisue cauet. clementia cunctis
In similes, animosque ligant consortia damni;
190
Iste nec eunuchis placidus. Sed peius in aurum
Aestuat; hoc uno fruitur succisa libido.
Quid neruos secuisse iuuat? uis nulla cruentam
Castrat auaritiam. paruis exercita furtis
Quae uastare penum neglectaque sueuerat arcae
195
Claustra remoliri, nunc uberiore rapina
Peccat in orbe manus. quidquid se Tigris ab Haemo
Diuidit, hoc certa proponit merce locandum
Institor imperii, caupo famosus honorum.
Hic Asiam uilla pactus regit; ille redemit
200
Coniugis ornatu Syriam; dolet ille paterna
Bithynos mutasse domo. suffixa patenti
Vestibulo pretiis distinguit regula gentes:
Tot Galatae, tot Pontus eat, tot Lydia nummis;
Si Lyciam tenuisse uelis, tot millia ponas,
205
Si Phrygas, adde; parum! propriae solacia sorti
Communes uult esse notas et uenditus ipse
Vendere cuncta cupit. certantum saepe duorum
Diuersum suspendit onus; cum pondere iudex
Vergit, et in geminas nutat prouincia lances.
210
Non pudet heu, superi, populos uenire sub hasta
Vendentis certe pudeat, quod iure sepultum.
Mancipium tot regna tenet, tot distrahit urbes.
Pollentem solio Croesum uictoria Cyri
Fregit, ut eunucho flueret Pactolus et Hermus?
215
Attalus heredem uoluit te, Roma, relinqui,
Restitit Antiochus praescripto margine Tauri,
Indomitos curru Seruilius egit Isauros
Et Pharos Augusto iacuit uel Creta Metello,
Ne non Eutropio quaestus numerosior esset?
220
In mercem ueniunt Cilices, Iudaea, Sophene
Romanusque labor Pompeianique triumphi.
Quo struis hos auri cumulos? quae pignora tantis
Succedent opibus? nubas ducasue licebit:
Numquam mater eris, numquam pater; hoc tibi ferrum,
225
Hoc natura negat. te grandibus India gemmis,
Te foliis Arabes ditent, te uellere Seres:
Nullus inops adeo, nullum sic urget egestas,
Vt uelit Eutropii fortunam et membra pacisci.
Iamque oblita sui nec sobria diuitiis mens
230
In miseras leges hominumque negotia ludit.
Iudicat eunuchus; quid iam de consule miror?
Prodigium, quodcumque gerit. quae pagina lites
Sic actas meminit? quibus umquam saecula terris
Eunuchi uidere forum? sed ne qua uacaret
235
Pars ignominia neu quid restaret inausum,
Arma etiam uiolare parat portentaque monstris
Aggerat et secum petulans amentia certat.
Erubuit Mauors auersaque risit Enyo
Dedecus Eoum, quotiens intenta sagittis
240
Et pharetra fulgens anus exercetur Amazon
Arbiter aut quotiens belli pacisque recurrit
Alloquiturque Getas. gaudet cum uiderit hostis
Et sentit iam deesse uiros. incendia fumant,
Muris nulla fides, squalent populatibus agri
245
Et medio spes sola mari. trans Phasin aguntur
Cappadocum matres, stabulisque abducta paternis
Caucasias captiua bibunt armenta pruinas
Et Scythicis mutant Argaei pabula siluis.
Extra Cimmerias, Taurorum claustra, paludes
250
Flos Syriae seruit. spoliis nec sufficit atrox
Barbarus: in caedem uertunt fastidia praedae.
Ille tamen (quid enim seruum mollemque pudebit?
Aut quid in hoc poterit uultu flagrare ruboris?)
Pro uictore redit: peditum uexilla sequuntur
255
Et turmae similes eunuchorumque manipli,
Hellespontiacis legio dignissima signis.
Obuius ire cliens defensoremque reuersum
Complecti. placet ipse sibi laxasque laborat
Distendisse genas fictumque inflatus anhelat,
260
Puluere respersus tineas et solibus ora
Pallidior, uerbisque sonat plorabile quiddam
Vltra nequitiam fractis et proelia narrat:
Perque suam tremula testatur uoce sororem,
Defecisse uagas ad publica commoda uires;
265
Cedere liuori nec sustentare procellas
Inuidiae; mergique fretis spumantibus orat.
Exoretque utinam! dum talia fatur ineptas
Deterget lacrimas atque inter singula dicta
Flebile suspirat: qualis uenit arida socrus
270
Longinquam uisura nurum; uix lassa resedit
Et iam uina petit. Quid te, turpissime, bellis
Inseris aut saeui pertemptas Pallada campi?
Tu potes alterius studiis haerere Mineruae
Et telas, non tela pati, tu stamina nosse,
275
Tu segnes operum sollers urgere puellas
Et niueam dominae pensis inuoluere lanam.
Vel, si sacra placent, habeas pro Marte Cybeben;
Rauca Celaenaeos ad tympana disce furores.
Cymbala ferre licet pectusque illidere pinu
280
Inguinis et reliquum Phrygiis abscidere cultris.
Arma relinque uiris. geminam quid diuidis aulam
Conarisque pios odiis committere fratres?
Te magis, ah demens, ueterem si respicis artem.
Conciliare decet. Gestis pro talibus annum
285
Flagitet Eutropius, ne quid non polluat unus,
Dux acies, iudex praetoria, tempora consul!
Nil adeo foedum, quod non exacta uetustas
Ediderit longique labor commiserit aeui.
Oedipodes matrem, natam duxisse Thyestes
290
Cantatur, peperit fratres Iocasta marito
Et Pelopea sibi. Thebas ac funera Troiae
Tristis Erechthei deplorat scaena theatri.
In uolucrem Tereus, Cadmus se uertit in anguem.
Scylla nouos mirata canes. hunc arbore figit,
295
Eleuat hunc pluma, squamis hunc fabula uestit,
Hunc soluit fluuio. numquam spado consul in orbe
Nec iudex ductorue fuit! quodcumque uirorum
Est decus, eunuchi scelus est. exempla creantur
Quae socci superent risus luctusque cothurni.
300
Quam pulcher conspectus erat, cum tenderet artus
Exsangues onerante toga cinctuque grauatus
Indutoque senex obscaenior iret in auro:
Humani qualis simulator simius oris,
Quem puer arridens pretioso stamine Serum
305
Velauit nudasque nates ac terga reliquit,
Ludibrium mensis; erecto pectore diues
Ambulat et claro sese deformat amictu.
Candida pollutos comitatur curia fasces,
Forsitan et dominus. praebet miracula lictor
310
Consule nobilior libertatemque daturus,
Quam necdum meruit. scandit sublime tribunal
Atque inter proprias laudes Aegyptia iactat
Somnia prostratosque canit se uate tyrannos.
Scilicet in dubio uindex Bellona pependit,
315
Dum spado Tiresias eneruatusque Melampus
Reptat ab extremo referens oracula Nilo.
Obstrepuere auium uoces, exhorruit annus
Nomen, et insanum gemino proclamat ab ore
Eunuchumque uetat fastis accedere Ianus:
320
Sumeret illicitos etenim si femina fasces,
Esset turpe minus. Medis leuibusque Sabaeis
Imperat hic sexus, reginarumque sub armis
Barbariae pars magna iacet: gens nulla probatur,
Eunuchi quae sceptra ferat. Tritonia, Phoebe,
325
Terra, Ceres, Cybele, Iuno, Latona coluntur:
Eunuchi quae templa dei, quas uidimus aras?
Inde sacerdotes; haec intrat pectora Phoebus;
Inde canunt Delphi; Troianam sola Mineruam
Virginitas Vestalis adit flammasque tuetur:
330
Hi nullas meriti uittas semperque profani.
Nascitur ad fructum mulier prolemque futuram:
Hoc genus inuentum est ut seruiat. Herculis arcu
Concidit Hippolyte; Danai fugere bipennem,
Penthesilea, tuam; claras Carthaginis arces
335
Creditur et centum portis Babylona superbam
Femineus struxisse labor. quid nobile gessit
Eunuchus? quae bella tulit? quas condidit urbes?
Illas praeterea rerum natura creauit,
Hos fecere manus: seu prima Semiramis astu
340
Assyriis mentita uirum, ne uocis acutae
Mollities leuesue genae se prodere possent,
Hos sibi coniunxit similes; seu Parthica ferro
Luxuries uetuit nasci lanuginis umbram
Seruatoque diu puerili flore coegit
345
Arte retardatam Veneri seruire iuuentam.
Fama prius falso similis uanoque uideri
Ficta ioco; leuior uolitare per oppida rumor
Riderique nefas: ueluti nigrantibus alis
Audiretur olor, coruo certante ligustris.
350
Atque aliquis grauior morum: "si talibus, inquit,
Creditur et nimiis turgent mendacia monstris,
Iam testudo uolat, profert iam cornua uultur;
Prona petunt retro fluuii iuga; Gadibus ortum
Carmani texere diem; iam frugibus aptum
355
Aequor et assuetum siluis delphina uidebo;
Iam cochleis homines iunctos et quidquid inane
Nutrit Iudaicis quae pingitur India uelis."
Subicit et mixtis salibus lasciuior alter:
"Miraris? nihil est, quod non in pectore magnum
360
Concipit Eutropius. semper noua, grandia semper
Diligit et celeri degustat singula sensu.
Nil timet a tergo; uigilantibus undique curis
Nocte dieque patet; lenis facilisque moueri
Supplicibus mediaque tamen mollissimus ira
365
Nil negat et sese uel non poscentibus offert;
Quod libet ingenio, subigit traditque fruendum;
Quidquid amas, dabit illa manus; communiter omni
Fungitur officio gaudetque potentia flecti.
Hoc quoque conciliis peperit meritoque laborum,
370
Accipit et trabeas argutae praemia dextrae."
Postquam uera fides facinus uulgauit Eoum
Gentibus et Romae iam certius impulit aures,
"Eutropiumne etiam nostra dignabimur ira?
Hic quoque Romani meruit pars esse doloris?"
375
Sic effata rapit caeli per inania cursum
Diua potens unoque Padum translapsa uolatu
Castra sui rectoris adit. tum forte decorus
Cum Stilichone gener pacem implorantibus ultro
Germanis responsa dabat, legesque Caucis
380
Arduus et flauis signabat iura Suebis.
His tribuit reges, his obside foedera sancit
Indicto; bellorum alios transcribit in usus,
Militet ut nostris detonsa Sygambria signis.
Laeta subit Romam pietas et gaudia paene
385
Mouerunt lacrimas tantoque exsultat alumno:
Sic armenta suo iam defensante iuuenco
Celsius assurgunt erectae cornua matri,
Sic iam terribilem stabulis dominumque ferarum
Crescere miratur genetrix Massyla leonem.
390
Dimouit nebulam iuuenique apparuit ingens.
Tum sic orsa loqui: "Quantum te principe possim,
Non longinqua docent, domito quod Saxone Tethys
Mitior aut fracto secura Britannia Picto;
Ante pedes humili Franco tristique Suebo
395
Perfruor et nostrum uideo, Germanice, Rhenum.
Sed quid agam? discors Oriens felicibus actis
Inuidet atque alio Phoebi de cardine surgunt
Crimina, ne toto conspiret corpore regnum.
Gildonis taceo magna cum laude receptam
400
Perfidiam et fretos Eoo robore Mauros.
Quae suscepta fames, quantum discriminis urbi,
Ni tua uel soceri numquam non prouida uirtus
Australem Arctois pensasset frugibus annum!
Inuectae Rhodani Tiberina per ostia classes
405
Cinyphiisque ferax Araris successit aristis.
Teutonicus uomer Pyrenaeique iuuenci
Sudauere mihi; segetes mirantur Hiberas
Horrea; nec Libyae senserunt damna rebellis
Iam transalpina contenti messe Quirites.
410
Ille quidem soluit meritas (scit Tabraca) poenas,
Vt pereat quicumque tuis conflixerit armis.
"Ecce repens isdem clades a partibus exit
Terrorisque minus, sed plus habitura pudoris
Eutropius consul. pridem tolerare fatemur
415
Hoc genus, Arsacio postquam se regia fastu
Sustulit et nostros corrupit Parthia mores.
Praefecti sed adhuc gemmis uestique dabantur
Custodes sacroque adhibere silentia somno;
Militia eunuchi numquam progressa cubili,
420
Non uita spondente fidem, sed inertia tutum
Mentis pignus erat. secreta monilia seruent,
Ornatus curent Tyrios: a fronte recedant
Imperii. tenero tractari pectore nescit
Publica maiestas. numquam uel in aequore puppim
425
Vidimus eunuchi clauo parere magistri.
Nos adeo sperni faciles? orbisque carina
Vilior? auroram sane, quae talia ferre
Gaudet, et assuetas sceptris muliebribus urbes
Possideant; quid belliferam communibus urunt
430
Italiam maculis nocituraque probra seueris
Ammiscent populis? peregrina piacula forti
Pellantur longe Latio nec transeat Alpes
Dedecus; in solis, quibus exstitit, haereat aruis.
Scribat Halys, scribat famae contemptor Orontes:
435
Per te perque tuos obtestor Roma triumphos,
Nesciat hoc Thybris, numquam poscentibus olim
Qui dare Dentatis annos Fabiisque solebat.
Martius eunuchi repetet suffragia campus?
Aemilios inter seruatoresque Camillos
440
Eutropius? iam Chrysogonis tua, Brute, potestas
Narcissisque datur? natos hoc dedere poenae
Profuit et misero ciuem praeponere patri?
Hoc mihi Ianiculo positis Etruria castris
Quaesiit et tantum fluuio Porsenna remotus?
445
Hoc meruit uel ponte Cocles uel Mucius igne?
Visceribus frustra castum Lucretia ferrum
Mersit et attonitum tranauit Cloelia Thybrim?
Eutropio fasces asseruabantur adempti
Tarquiniis? quemcumque meae uexere curules,
450
Laxato ueniat socium auersatus Auerno.
Impensi sacris Decii prorumpite bustis
Torquatique truces animosaque pauperis umbra
Fabricii tuque o, si forte inferna piorum
Iugera et Elysias scindis, Serrane, nouales.
455
Poeno Scipiadae, Poeno praeclare Lutati,
Sicania Marcelle ferox, gens Claudia surgas
Et Curii ueteres; et, qui sub iure negasti
Viuere Caesareo, paruo procede sepulcro
Eutropium passure Cato; remeate tenebris,
460
Agmina Brutorum Coruinorumque cateruae.
Eunuchi uestros habitus, insignia sumunt
Ambigui Romana mares; rapuere tremendas
Hannibali Pyrrhoque togas; flabella perosi
Aspirant trabeis; iam non umbracula gestant
465
Virginibus, Latias ausi uibrare secures!
"Linquite femineas infelix turba latebras,
Alter quos pepulit sexus nec suscipit alter,
Execti Veneris stimulos et uulnere casti
(Mixta duplex aetas; inter puerumque senemque
470
Nil medium): falsi complete sedilia patres;
Ite noui proceres infecundoque senatu
Eutropium stipate ducem; celebrate tribunal
Pro thalamis, uerso iam discite more curules,
Non matrum pilenta sequi. "Ne prisca reuoluam
475
Neu numerem, quantis iniuria mille per annos
Sit retro ducibus, quanti foedabitur aeui
Canities, unam subeant quot saecula culpam:
Inter Arinthaei fastos et nomen erile
Seruus erit dominoque suos aequalis honores
480
Inseret! heu semper Ptolomaei noxia mundo
Mancipia! en alio laedor grauiore Pothino
Et patior maius Phario scelus. ille cruorem
Consulis unius Pellaeis ensibus hausit;
Inquinat hic omnes. si nil priuata mouebunt,
485
At tu principibus, uestrae tu prospice causae
Regalesque auerte notas. hunc accipit unum
Aula magistratum: uobis patribusque recurrit
Hic alternus honos. in crimen euntibus annis
Parce, quater consul! contagia fascibus, oro,
490
Defendas ignaua tuis neu tradita libris
Omina uestitusque meos, quibus omne, quod ambit
Oceanus, domui, tanta caligine mergi
Calcarique sinas. nam quae iam bella geramus
Mollibus auspiciis? quae iam conubia prolem
495
Vel frugem latura seges? quid fertile terris,
Quid plenum sterili possit sub consule nasci?
Eunuchi si iura dabunt legesque tenebunt,
Ducant pensa uiri mutatoque ordine rerum
Viuat Amazonio confusa licentia ritu.
500
"Quid trahor ulterius? Stilicho, quid uincere differs,
Dum certare pudet? nescis quod turpior hostis
Laetitia maiore cadit? piratica Magnum
Erigit, illustrat seruilis laurea Crassum.
Adnuis. agnosco fremitum, quo palluit Eurus,
505
Quo Mauri Gildoque ruit. quid Martia signa
Sollicitas? non est iaculis hastisue petendus:
Conscia succumbent audito uerbere terga,
Vt Scytha post multos rediens exercitus annos,
Cum sibi seruilis pro finibus obuia pubes
510
Iret et arceret dominos tellure reuersos,
Armatam ostensis aciem fudere flagellis:
Notus ab inceptis ignobile reppulit horror
Vulgus et addictus sub uerbere torpuit ensis."