Ausonius ephemeris 3 = IV.3 Schenkl = II.3 Peiper = II.3 Prete = Ultima ad Paulinum Combeaud = Oratio maior Dolveck

Testo base di riferimento: R. P. H. Green, 1999

Cura dell'edizione digitale: A. Prontera, 2023

Altre sezioni


Oratio

Omnipotens, solo mentis mihi cognite cultu,

Ignorate malis et nulli ignote piorum,

Principio extremoque carens, antiquior aeuo

Quod fuit aut ueniet, cuius formamque modumque

5

Nec mens complecti poterit nec lingua profari,

Cernere quem solus coramque audire iubentem

Fas habet et patriam propter considere dextram

Ipse opifex rerum, rebus causa ipse creandis,

Ipse dei uerbum, uerbum deus, anticipator

10

Mundi quem facturus erat, generatus in illo

Tempore quo tempus nondum fuit, editus ante

Quam iubar et rutilus caelum illustraret Eous;

Quo sine nil actum, per quem facta omnia; cuius

In caelo solium, cui subdita terra sedenti

15

Et mare et obscurae chaos insuperabile noctis;

Irrequies, cuncta ipse mouens, uegetator inertum,

Non genito genitore deus, qui fraude superbi

Offensus populi gentes in regna uocauit,

Stirpis adoptiuae meliore propage colendus;

20

Cernere quem licuit proauis, quo numine uiso

Et patrem uidisse datum; contagia nostra

Qui tulit et diri passus ludibria leti

Esse iter aeternae docuit remeabile uitae,

Nec solam remeare animam, sed corpore toto

25

Caelestes intrare plagas et inane sepulchri

Arcanum uacuis adopertum linquere terris.

Nate patris summi nostroque salutifer aeuo,

Virtutes patrias genitor cui tradidit omnes,

Nil ex inuidia retinens plenusque datorum,

30

Pande uiam precibus patriasque haec perfer ad aures.

Da, pater, inuictam contra omnia crimina mentem

Vipereumque nefas nocituri auerte ueneni.

Sit satis, antiquam serpens quod perdidit Euam

Deceptumque adiunxit Adam; nos sera nepotum

35

Semina, ueridicis aetas praedicta prophetis,

Vitemus laqueos, quos letifer implicat anguis.

Pande uiam, quae me post uincula corporis aegri

In sublime ferat, puri qua lactea caeli

Semita uentosae superat uaga nubila lunae,

40

Qua proceres abiere pii quaque integer olim

Raptus quadriiugo penetrat super aera curru

Elias et solido cum corpore praeuius Enoch.

Da, pater, aeterni speratam luminis auram,

Si lapides non iuro deos unumque uerendi

45

Suspiciens altare sacri libamina uitae

Intemerata fero, si te dominique deique

Vnigenae cognosco patrem mixtumque duobus

Qui super aequoreas uolitabat spiritus undas.

Da, genitor, ueniam, cruciataque pectora purga,

50

Si te non pecudum fibris, non sanguine fuso

Quaero nec arcanis numen coniecto sub extis,

Si scelere abstineo errori obnoxius, et si

Opto magis quam fido bonus purusque probari.

Confessam dignare animam, si membra caduca

55

Exsecror et tacitum si paenitet altaque sensus

Formido excruciat tormentaque sera gehennae

Anticipat patiturque suos mens saucia manes.

Da, pater, haec nostro fieri rata uota precatu.

Nil metuam cupiamque nihil; satis hoc rear esse,

60

Quod satis est. nil turpe uelim nec causa pudoris

Sim mihi. non faciam cuiquam, quae tempore eadem

Nolim facta mihi. nec uero crimine laedar

Nec maculer dubio; paulum distare uidetur

Suspectus uereque reus. male posse facultas

65

Nulla sit et bene posse adsit tranquilla potestas.

Sim tenui uictu atque habitu, sim carus amicis

Et semper genitor sine uulnere nominis huius.

Non animo doleam, non corpore; cuncta quietis

Fungantur membra officiis; nec saucius ullis

70

Partibus amissum quicquam desideret usus.

Pace fruar, securus agam, miracula terrae

Nulla putem. suprema diei cum uenerit hora,

Nec timeat mortem bene conscia uita nec optet.

Purus ab occultis cum te indulgente uidebor,

75

Omnia despiciam, fuerit cum sola uoluptas

Iudicium sperare tuum; quod dum sua differt

Tempora cunctaturque dies, procul exige saeuum

Insidiatorem blandis erroribus anguem.

Haec pia, sed maesto trepidantia uota reatu,

80

Nate, apud aeternum placabilis assere patrem,

Saluator, deus ac dominus, mens, gloria, uerbum,

Filius ex uero uerus, de lumine lumen,

Aeterno cum patre manens, in saecula regnans,

Consona quem celebrant modulati carmina Dauid,

85

Et responsuris ferit aera uocibus Amen.

Oratio V E

oratio sancti Ausoni N

oratio matutina ad deum omnipotentem D Girardini

precatio matutina ad omnipotentem deum Z

codices
V = Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, VLF 111 (saec. IX)
D = Cambridge, University Library, Kk. 5.34 (saec. X-XI)
E = Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 18275 (1140-1160) , tantum vv. 59-78 et 58
N = Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 7558 (saec. IX/1)
C = Padova, Biblioteca Capitolare C. 64 (saec. XV)
K = London, British Library, Kings 31 (1475)
L = Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plut. 51.13 (1490-1500)
T = Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, VLQ 107 (saec. XV-XVI)
Z = consensus C K L T

hoc carmen etiam in aliis minoribus mss. extat (e.g. m).