Curre per Euboicos non segnis, epistola, campos,
Hac ingressa uias qua nobilis Appia crescit
In latus et molles solidus premit agger harenas;
Atque ubi Romuleas uelox penetraueris arces,
5
Continuo dextras flaui pete Thybridis oras,
Lydia qua penitus stagnum nauale coercet
Ripa suburbanisque uadum praetexitur hortis.
Illic egregium formaque animisque uidebis
Marcellum et celso praesignem uertice nosces.
10
Cui primam solito uulgi de more salutem,
Mox inclusa modis haec reddere uerba memento:
"Iam terras uolucremque polum fuga ueris aquosi
Laxat et Icariis caelum latratibus urit;
Ardua iam densae rarescunt moenia Romae.
15
Hos Praeneste sacrum, nemus hos glaciale Dianae,
Algidus aut horrens aut Tuscula protegit umbra,
Tiburis hi lucos Anienaque frigora captant.
Te quoque clamosae quaenam plaga mitior Vrbi
Subtrahit? aestiuos quo decipis aere soles?
20
Quid tuus ante omnis, tua cura potissima, Gallus,
Nec non noster amor (dubium morumne probandus
Ingeniine bonis)? Latiis aestiuat in oris
Anne metalliferae repetit iam moenia Lunae
Tyrrhenasque domos? quod si tibi proximus haeret,
25
Non ego nunc uestro procul a sermone recedo:
Certum est, inde sonus geminas mihi circumit aures.
Sed tu, dum nimio possessa Hyperione flagrat
Torua Cleonaei iuba sideris, exue curis
Pectus et assiduo temet furare labori.
30
Et sontes operit pharetras arcumque retendit
Parthus et Eleis auriga laboribus actos
Alpheo permulcet equos et nostra fatiscit
Laxaturque chelys: uires instigat alitque
Tempestiua quies, maior post otia uirtus.
35
Talis cantata Briseide uenit Achilles
Acrior et positis erupit in Hectora plectris.
Te quoque flammabit tacite repetita parumper
Desidia et solitos nouus exsultabis in actus.
Certe iam Latiae non miscent iurgia leges,
40
Et pacem piger annus habet, messesque reuersae
Dimisere forum. nec iam tibi turba reorum
Vestibulo querulique rogant exire clientes.
Cessat centeni moderatrix iudicis hasta,
Qua tibi sublimi iam nunc celeberrima fama
45
Eminet et iuuenis facundia praeterit annos.
Felix curarum, cui non Heliconia cordi
Serta nec imbelles Parnasi e uertice laurus,
Sed uiget ingenium et magnos accinctus in usus
Fert animus quascumque uices: nos otia uitae
50
Solamur cantu uentosaque gaudia famae
Quaerimus. En, egomet somnum et geniale secutus
Litus, ubi Ausonio se condidit hospita portu
Parthenope, tenues ignauo pollice chordas
Pulso Maroneique sedens in margine templi
55
Sumo animum et magni tumulis adcanto magistri:
At tu, si longi cursum dabit Atropos aeui
(Detque precor Latiique ducis sic numina pergant,
Quem tibi posthabito studium est coluisse Tonante,
Quique tuos alio subtexit munere fasces
60
Et spatia obliquae mandat renouare Latinae),
Forsitan Ausonias ibis frenare cohortes
Aut Rheni populos aut nigrae litora Thules
Aut Histrum seruare datur metuendaque portae
Limina Caspiacae. nec enim tibi sola potentis
65
Eloquii uirtus: sunt membra accommoda bellis,
Quique grauem tarde subeant thoraca lacerti:
Seu campo pedes ire pares, est agmina supra
Nutaturus apex; seu frena sonantia flectes,
Seruiet asper equus. nos facta aliena canendo
70
Vergimur in senium: propriis tu pulcher in armis
Ipse canenda geres paruoque exempla parabis
Magna Getae, dignos quem iam nunc belliger actus
Poscit auos praestatque domi nouisse triumphos.
Surge, agedum, iuuenemque, puer, deprende parentem,
75
Stemmate materno felix, uirtute paterna.
Iam te blanda sinu Tyrio sibi Curia felix
Educat et cunctas gaudet spondere curules".
Haec ego Chalcidicis ad te, Marcelle, sonabam
Litoribus, fractas ubi Vesuius erigit iras
80
Aemula Trinacriis uoluens incendia flammis.
Mira fides! credetne uirum uentura propago,
Cum segetes iterum, cum iam haec deserta uirebunt,
Infra urbes populosque premi proauitaque toto
Rura abiisse mari? necdum letale minari
85
Cessat apex. procul ista tuo sint fata Teate,
Nec Marrucinos agat haec insania montes.
Nunc si forte meis quae sint exordia musis
Scire petis, iam Sidonios emensa labores
Thebais optato collegit carbasa portu
90
Parnasique iugis siluaque Heliconide festis
Tura dedit flammis et uirginis exta iuuencae
Votiferaque meas suspendit ab arbore uittas.
Nunc uacuos crines alio subit infula nexu:
Troia quidem magnusque mihi temptatur Achilles,
95
Sed uocat arcitenens alio pater armaque monstrat
Ausonii maiora ducis. trahit impetus illo
Iam pridem retrahitque timor. stabuntne sub illa
Mole umeri an magno uincetur pondere ceruix?
Dic, Marcelle, feram? fluctus an sueta minores
100
Nosse ratis nondum Ioniis credenda periclis?
Iamque uale et penitus uoti tibi uatis honorem
Corde exire ueta. nisi enim Tirynthius, almae
Pectus amicitiae: cedet tibi gloria fidi
Theseos, et lacerum qui circa moenia Troiae
105
Priamiden caeso solacia traxit amico.