Ite, comae, facilemque precor transcurrite pontum,
Ite coronato recubantes molliter auro;
Ite, dabit cursus mitis Cytherea secundos
Placabitque notos, fors et de puppe timenda
5
Transferet inque sua ducet super aequora concha.
Accipe laudatos, iuuenis Phoebeie, crines
Quos tibi Caesareus donat puer, accipe laetus
Intonsoque ostende patri. Sine dulce nitentes
Comparet atque diu fratris putet esse Lyaei.
10
Forsan et ipse comae numquam labentis honorem
Praemetet atque alio clusum tibi ponet in auro.
Pergame, pinifera multum felicior Ida,
Illa licet sacrae placeat sibi nube rapinae
(Nempe dedit superis illum quem turbida semper
15
Iuno uidet refugitque manum nectarque recusat),
At tu grata deis pulchroque insignis alumno
Misisti Latio, placida quem fronte ministrum
Iuppiter Ausonius pariter Romanaque Iuno
Aspiciunt et uterque probant. Nec tanta potenti
20
Terrarum domino diuum sine mente uoluptas.
Dicitur Idalios Erycis de uertice lucos
Dum petit et molles agitat Venus aurea cygnos,
Pergameas intrasse domos, ubi maximus aegris
Auxiliator adest et festinantia sistens
25
Fata salutifero mitis deus incubat angui.
Hic puerum egregiae praeclarum sidere formae
Ipsius ante dei ludentem conspicit aras.
Ac primum subita paulum decepta figura
Natorum de plebe putat; sed non erat illi
30
Arcus et ex umeris nullae fulgentibus umbrae.
Miratur puerile decus uultumque comasque
Aspiciens "Tune Ausonias" ait "ibis ad arces,
Neglectus Veneri? tu sordida tecta iugumque
Seruitii uulgare feres? procul absit: ego isti,
35
Quem meruit formae dominum dabo. Vade age mecum,
Vade, puer: ducam uolucri per sidera curru
Donum immane duci; nec te plebeia manebunt
Iura: Palatino famulus deberis amori.
Nil ego, nil, fateor, toto tam dulce sub orbe
40
Aut uidi aut genui. Cedet tibi Latmius ultro
Sangariusque puer, quemque irrita fontis imago
Et sterilis consumpsit amor. Te caerula Nais
Mallet et apprensa traxisset fortius urna.
Tu, puer, ante omnis; solus formosior ille,
45
Cui daberis". Sic orsa leues secum ipsa per auras
Tollit olorinaque iubet considere biga.
Nec mora. iam Latii montes ueterisque penates
Euandri, quos mole noua pater inclitus orbis
Excolit et summis aequat Germanicus astris.
50
Tunc propior iam cura deae, quae forma capillis
Optima, quae uestis roseos accendere uultus
Apta, quod in digitis, collo quod dignius aurum.
Norat caelestis oculos ducis ipsaque taedas
Iunxerat et plena dederat conubia dextra.
55
Sic ornat crines, Tyrios sic fundit amictus,
Dat radios ignemque suum. Cessere priores
Deliciae famulumque greges; hic pocula magno
Prima duci murrasque graues crystallaque portat
Candidiore manu: crescit noua gratia Baccho.
60
Care puer superis, qui praelibare uerendum
Nectar et ingentem totiens contingere dextram
Electus quam nosse Getae, quam tangere Persae
Armeniique Indique petunt! O sidere dextro
Edite, multa tibi diuum indulgentia fauit!
65
Olim etiam, ne prima genas lanugo nitentes
Carperet et pulchrae fuscaret gratia formae,
Ipse deus patriae celsam trans aequora liquit
Pergamon. Haud ulli puerum mollire potestas
Credita, sed tacita iuuenis Phoebeius arte
70
Leniter haud ullo concussum uulnere corpus
De sexu transire iubet. Tamen anxia curis
Mordetur puerique timet Cytherea dolores.
Nondum pulchra ducis clementia coeperat ortu
Intactos seruare mares; nunc frangere sexum
75
Atque hominem mutare nefas, gauisaque solos
Quos genuit natura uidet, nec lege sinistra
Ferre timent famulae natorum pondera matres.
Tu quoque nunc, iuuenis, genitus si tardius esses,
Vmbratusque genas et adultos fortior artus
80
Non unum gaudens Phoebea ad limina munus
Misisses; patrias nunc solus crinis ad oras
Nauiget. Hunc multo Paphie saturabat amomo,
Hunc noua tergemina pectebat Gratia dextra.
Huic et purpurei cedet coma saucia Nisi,
85
Et quam Sperchio tumidus seruabat Achilles.
Ipsi, cum primum niueam praecerpere frontem
Decretum est umerosque manu nudare nitentes,
Accurrunt teneri Paphia cum matre uolucres
Expediuntque comas et Serica pectore ponunt
90
Pallia. Tunc iunctis crinem incidere sagittis
Atque auro gemmisque locant, rapit ipsa cadentem
Mater et arcanos iterat Cytherea liquores.
Tunc puer e turba, manibus qui forte supinis
Nobile gemmato speculum portauerat auro:
95
"Hoc quoque demus" ait "patriis nec gratius ullum
Munus erit templis ipsoque potentius auro.
Tu modo fige aciem et uultus hic usque relinque."
Sic ait et speculum reclusit imagine rapta.
At puer egregius tendens ad sidera palmas;
100
"His mihi pro donis, hominum mitissime custos,
Si merui, longa dominum renouare iuuenta
Atque orbi seruare uelis! Hoc sidera mecum,
Hoc undae terraeque rogant. Eat, oro, per annos
Iliacos Pyliosque simul, propriosque penates
105
Gaudeat et secum Tarpeia senescere templa".
Sic ait et motas miratur Pergamos aras.