2. Isotta Ariminensis regi et divo suo
Sigismundo Pandulpho Mal. sal. pl. d.

Quam tibi mittit amans, princeps animose, salutem,

      Non nisi cum reditu mox habitura tuo est.

Fabor? An Isottae nisi margine scripta supremo

      Nomina iam lacrymis legeris uda meis,

5

Et nisi consueto signatam videris auro,

      Non erit haec oculis littera nota tuis?

An tacitae primum cum solves vincla tabellae,

      Cognosces animi pignora cara tui?

Impiger aerias emensus diceris arces,

10

      Qua Tyberis Thuscum verberat unda fretum.

Consilio infestum celeri dum praeripis hostem

      Atque tua instantis comprimis arte minas,

Raptus es hinc nostris vix dum bene notus ocellis,

      Nec sum discessus praescia facta tui.

15

Non potui caro prius addere brachia collo,

      Dicere nec moestis blandicias precibus;

Non mandata prius miseris commixta querelis,

      Humida nec lacrymis oscula deinde dedi.

Nam saltem si non poteram tua vota morari,

20

      Te poteram precibus commonuisse meis,

Vt vafer adversos urgeres cautius hostes

      Et saevos premeres stans procul ipse viros.

Aedibus et patria cessisti incognitus urbe,

      Nec tibi qui "valeas" diceret ullus erat.

25

Postera lux aderat, iam tota diceris urbe

      Apenninicolas transiliisse nives:

Iam premere hostiles praesenti numine turmas,

      Qua fugerent hostes te quoque parte sequi.

Rumor ut ad nostras pervenit certior aures,

30

      Vix potui lacrymas dissimulare meas.

Sed potui pallere magis quam laeta videri

      Et mox incomptis tristior esse comis.

Quid facerem? Hinc gemitus dolor excutiebat, at inde

      Vrgebat questus conscia flamma novos.

35

Saepe mihi comites, genitor mihi saepe "quid", inquit,

      "Tristis es et fletu pectora cara madent?"

Erubui finxique aliam mox anxia causam

      Quodque animi fuerat, corporis esse malum.

Iam mihi non auro pictas suspendere vestes,

40

      Comere odoratas non mihi cura comas.

Cuinam ego flaventes componam sola capillos,

      Cui studeam cultu sola placere meo?

Ille meae spectator abest, dii parcite, formae,

      Ille mei cultus gloria solus abest.

45

Dux meus infestos furit indefessus in hostes

      Audet et intrepida praelia dura manu.

Ipsa igitur pictis grata spatiabor in umbra

      Vestibus, aestivum sufferet ille canem?

Ipsa velim festis secura vacare choreis,

50

      Ille inter primos conferet arma viros?

Squalida sim potius, sim nullo sordida cultu

      Adventumque mei tristis adusque ducis.

Vos modo, bellorum quibus est data summa potestas,

      Aequa, dii, tanto mente favete duci.

55

Pro reduci Eoos liceat perfundere odores

      Crassaque adoratis solvere vota deis.

Te quoque, cui tanti commissa est sarcina belli,

      Cuius et auspiciis credita summa rei,

Per si qua est nostrae, mea spes, tibi cura salutis,

60

      Per vitae superest spes tibi si qua meae,

Per si qua Italiae te tangit cura cadentis,

      Cuius nunc oneri sola columna subes;

Parce precor saevo propius te credere Marti

      Comminus et fortes conseruisse manus.

65

Me miseram horresco repetens quae nuper Amynthas

      Clara tua nobis rettulit acta manu;

Scilicet excelsis vidisse in moenibus unum

      Mille inter fortes fervere caede viros;

Avulsa demum muri cum parte cadentem

70

      Cum pede conspicuum te violasse caput.

Desine, dive, tuis aliena reposcere sceptra,

      Desine, dive, tuis vincere vulneribus.

Externos tua ne faciat iactura potentes

      Neve tuo quisquam sanguine dives eat.

75

Si bene fortunam, bene si metiris et hostem,

      Cum fortunato sunt tibi bella duce,

Quem quanvis bello, quanvis tu vincis et armis,

      Ille unum invictus te tamen ante fuit.

Inde ducem invictum bellatoremque superbum

80

      Italiae vinci solus in orbe doces.

Magna quidem fateor, sed non est gloria tanti,

      Vt subeas animo mille pericla tuo.

Ast ea si certae iam stat sententia menti,

      Martius ut cupias horrida bella sequi,

85

Te retine infestis miscere cohortibus, hostem

      Consiliis tantum vincere quaere tuis.

Tantum acie compone equites, compone maniplos,

      Et peditem cornu sistere coge suo;

Caetera parce precor saevo, dux inclyte, bello:

90

      Sic satis officio feceris ipse tuo.

Sic tua sic nostram complebit gloria mentem

      Laetaque sic potero laudibus esse tuis.

Iamque vale et nostros nisi iam contemnis amores,

      Dive redi aut nostris utere consiliis.