5. ser Nicolao de Montevarchi
Rura sues pingues faciunt et rude colenti
Ingenium fecere tibi, set in urbe morantem
Vrbs facit expertum si quid virtutis in illo est.
Quid facias in rure putem, nisi rure vagando
5
In lepores agitare canes, nunc fallere visco
Nunc et aves laqueis, globulis nunc sepe sagiptis?
Te penes est Arnus, quo flumine sepe trahendo
Aut pisces iactando capis, seu conditis hescis
Decipit hamus eos, pelago seu calcibus ambre
10
Iactis plena domum revehis tua vasa reversus.
Talibus in nugis perit inreparabile tempus;
Quodque ego crediderim forsam nova detinet uxor.
Quid facis, agricola? surge. expergiscere tandem
Quodque datur proprium virtutibus utere tempus.
15
Nonne putas quantum fugiat velocibus alis
Et numquam revehat vestigia versa retrorsum?
Dum iuvenis, dum sanguis inest iuvenilis et etas,
Disce vel utilibus impendere tempora rebus.
Fac oneret te bursa gravis cum pondus alendi
20
Grata superveniet tua pignora cura, vel ipsa
Cum morbis optata venit longeva senectus.
Hec hominem curvat faciens de renibus arcum.
Membra senum tremulant; scipione iuvatur eundo,
Quo sine sepe cadit; oculi lacrimantur, et absque
25
Dentibus hos fetet. naso ut ab ymbrice gucte
Pendent. sepe spuit, et pectora tussit; anhelat.
Nocte nequit dormire senex. si forte podagra
Yliacus vel morbus eum vexaverit, omnis
Impletur clamore domus. sine viribus ullis
30
Menbra iacent. sed lingua potens garrire nec umquam
Desinit, et cito quod querit nisi detur in iram
Versus et in rabiem. baculum si forte propinquum
Viderit, arripiet fugientibus inde ministris
Si quis adest. frustra vacuam quoque percutit auram.
35
Filius et fratres omnisque domestica turba
Dum garrit deridet eum mortemque precantur.
Preterea coniunx cuius labor esse videtur
Maior, ait, "Numquam Satanas hec tedia nostra
Subtrahet a facie?" tacitoque immurmurat ore.
40
Tedia conficiunt in tantum denique cunctos
Vt sit opus mercede data conducere quemquam.
Quo viso rapida subito mage concitus ira
Clamat et "O quicumque potes deus erue tristem
Hanc animam, quicumque potes, de corpore tristi,
45
Postquam quos genui quosque ipse labore nutrivi
Me linquunt, fratresque senem vicinus et uxor
Despiciunt audentque meum exiluisse cerebrum
Dicere cardinibus, et me nunc esse reversum
In puerum. sed ni fuerim lumbagine passus
50
Et manuum ciragra dolor vexaret acutus,
Natis sumpta baculo foret ultio iusta.
Et si cauda salax velut olim erecta solebat
Sic michi nunc esset, solitumque libidinis usum
Piga daret, tibi nempe foret valitudinis, uxor,
55
Sedulitas attenta magis. quia deficit humor
Nunc est cura minor. quid si substantia rerum
Deficeret magno iuveni michi parta labore?
Proicerer fosso canibus data preda vorandus.
Hinc igitur cuncti discedite meque ministris
60
Linquite. iam vobis tabulis nichil ipse relinquam;
Pauperibus testabor enim bona cuncta measque
Res ubicumque forent, neque vos gaudebitis illis.
Si vobis glutire placet durate laborem.
Nam video servire michi michi parta, deumque
65
Laudo quod hec etas in adultis contulit annis."
Surge igitur dum tempus habes, ne tempora perdas
Ne rebus vacuum videat te mesta senectus.
Fors tibi iam citius enixa puerpera coniunx
Natorum quam rere gregem, grave pondus, alendum
70
Parturiet. si forte bonos, solamen habebis
Ipse senex. olim meminisse iuvabit in illis
Expedisse. quidem pariet si forte malignos,
Tu poteris nec pauper eris. nunc ergo labores.