Anonimo di Sulmona fragmenta, 5

Testo base di riferimento: G. Pansa, 1912

Cura dell'edizione digitale: Federica Giacomin


5.

Quae mihi Pieridus persolvere grata solebant

      Quum canerem placido verba pudica sono,

Hae modo quae fugiunt solitum praebere favorem

      Castalios latices et mihi ferre negant,

5

Nam tenet ora pudor veteri servatus ab aevo

      Qui sibi virginibus corpora sacra fovet,

Et mea nunc cupiunt alienos pingere mores

      Obscenos nimium carmina lesa tamen:

Cedite divae igitur, stigiae properate sorores

10

      Ad mea vota simul munera vestra cano:

Vos mihi lenonis turpissima gesta referre

      Carpere nostra miser qui benefacta solet:

Spiritus es cupidum genuit quem Cassia furem,

      Et renuit tenerum corpus Alunda tuum,

15

Sed via longa foret totam conscribere vitam

      Al † et calamus tot malefacta loqui,

Tunc ea complectar summo damnanda coturno

      Videro quum linguam nolle silere tuam,

Nunc ea sat fuerit tenui dictasse cicuta

20

      Quae geris aut nuper turpia gesta vigent,

Ergo, ubi iam invenies, aetas cumulaverat annos.

      Ducitur infelix uxor inique tibi,

O misera hunc fedum multis habitura maritum

      Annis, heu poteras hunc retinere thoro:

25

Oscula nunc poteras obscenis iungere labris

      Nausea quum fieret turpis in ore tuo?

Quoque modo stratis infelix tuta iacebas

      Horrifica premeret quum tua membra manu?

Nec et enim non est humano semine cretus

30

      Pasiphem sequitur sed sua mecca parens:

Illa est formosi correpta cupidine tauri

      Ast ircum o monstrum te genuisse reor:

Non ego ne versu videar simulare protervo

      En natura parens lucida signa dedit:

35

Non tibi dependent presso cum pondere nares

      Simulus ut fias? Sic pater ircus erat,

Ille fuit nimium luxu deperditus: at tu

      In luxu superas o sodomita patrem,

Preterea quum nam reliquerat unum

40

      Instaurat coniux illud et auget opus,

Cornua non dederat signum nam † parentes

      Hec tibi sed coniux inguine celsa dedit,

Namque ubi non poterat sedis

      Exiluit talammo te renuit quoque vi,

45

Non tibi blanditie nec verba precantia prosunt,

      Nec iuvat indignas tunc reclamare minas:

Proh scelus infandum patriis excedere iussit

      Vxor et e laribus protinus ipse fugis,

Non ea sola fugis meretrix que femina posset

50

      Hanc quoque sed iuvenes cervi dedere fugam

Qui tua ni fugeres sparsissent munera campis

      Tutius ut possent coniugis ore frui.

His modo non tantum coniux tua porrigit ora

      Quin et facilis crura supina movet:

55

Sic ea sic iuvenes agitant convivia leti,

      Et variant furti nocte dieque vices:

Flora tot ad cubitum nunquam pellexerat olim,

      Quot tua nunc coniux convocat una viros,

O miser et tandem Vulcania Retia tende

60

      Et capias homines cepit ut ille deum

Sed Venus ut novit turpem formosa maritum,

      Sic renuit corpus corniger illa tuum:

Quid facis, o demens, pulsus quo denique tendes?

      Ipse licet voles dedecus orbis eris,

65

Non iuvet exilium prae seditione referre

      Exul es ob formam dedecorose tuam:

Sunt alii patria, propriis es sedibus exul,

      Hi fugiunt fines te domus una fugat,

† ficto sub nomine causam

70

      † et mundi devius arva petis

† lingua mordes ac moribus illos

      Quae viciis o Spinx iam vacat tuis,

Quis tibi non hostis norit modo quicquid inique

      Feceris, et vitam quam geris ipse tuam:

75

Postquam diversas maculasti profugus urbes

      Nec potes in quoque tutus adesse loco,

Huc fugis et tandem placidis allaberis oris

      Nursinus patriae regna propinqua tuae:

Hic ego te video vultus gestare superbos

80

      Hic mihi consiliis credis abesse tuis:

O Rabula et cecis pestis religanda sub andris,

      O Canis, o Strabo, tu mea gesta premis,

Ausus es urbanas voluisse rescindere leges

      Ingenio quonam ductus ad alta furis,

85

Omnia credideras temere hec tibi facta licere,

      Vt potuit coniux te removere domo:

Sed furis in cassum munus mihi tempora complent.

      Rumpitur at ceptum munus inepte tibi:

Invidia quamvis nobis dum rumperis obstes

90

      Et mea coneris subdere facta tuis:

Ipse tamen letis invito te invidie rebus

      Exubero: sed rumperis invidia:

Hac duce deliras et paupertate coactus

      Quid furis ab codro paupere pauperior?

95

Sexcupide semper lacerant tibi debita corpus

      Et nimio squalent livida †

Vox tibi rauca sonat clusis que †

      Dives es hac tantum qua † et † eris,

Hac igitur rauca carpis mea carmina voce

100

      Dicis et a doctis me rapere illa viris:

Ergo haec inspicias alto celeberrime sensu

      Et videas a quo sint ea rapta viro:

Sed videas quaenam studiis inimice latinis

      Carmina quae noscam insipiens asine:

105

Dic mihi qua prosa egisti vel versibus umquam

      Doctus ut existas, quis tibi testis erit?

Non pudet o Baratrum resolutis hiscere labris

      Quum numquam noris dogmata grammaticae,

Tu ne tibi docti cupias ascribere omen

110

      Quem fugit historia, fabula quemque fugit:

Hoc modo novisti pueros precidere molles,

      Hic viget ingenium maxima cura tui,

Hoc opus exosum toto te reddidit orbi

      Atque tuos mores sexus uterque fugat,

115

Diis quoque tu superis infensus es omnibus orci,

      Te refugit tellus, ethera te fugiunt:

Tu quoque corrumpis Christi Omnipotentis honorem,

      Templa dei numquam vel sua sacra petens:

Ergo hunc o cives infandum tollite morbum

120

      Inficit hic urbem tetra venena vomens,

† et forman qua te namque scelestum

      † idit, ut populo fabula pulcra fores

† ut exignum tibi permanet, unde

      † vix humeris iam retinenda iacet

125

† glauco parvi clauduntur in orbe

      Stantque genae lassae parvaque barba tumet,

Haec inter magno dependent pondere nasus

      Herens et latus, sic tibi † ades:

Vox tibi rauca sonat clausis que naribus exit

130

      At sinuas frontem dum cupis ipse loqui:

Hec quota pars fedi macularum corporis extat

      Talia sed cunctis turpiter usque patent,

Saxa volent iuvenes, scelerosum his pellite corpus,

      Tollite vel facibus ne retro Phoebus eat:

135

Vos quoque matronae, pueri inductaeque puellae

      Sollicitate viros, sollicitate patres:

Vt properent hanc pestem exurere sulfure crasso,

      Sed prius a lento vimine cesus eat:

Inde cinis vacuis subito spargatur in agris,

140

      Vmbraque sic properet ad Flegitontis aquas:

Ossaque preterea vili componite terra

      Et super inscriptum marmore carmen erit:

Coniuge pulsus eram infeci quum moribus orbem

      Spiritus hic modo sum Cassia quem genuit.