Giovanni Quatrario bursa exilii, 30

Testo base di riferimento: G. Pansa, 1912

Cura dell'edizione digitale: Federica Giacomin


30.

Nec te quem nostri vexant agitata procellis

      Linthea decrevi sucticuisse o Buti

Hoc me tempestas affiligit tristius omnis

      Qui gemitu patior nil sine nempe tuo,

5

Corporibus quamquam distemus forte remotis

      Mente sedes mecum quaque feramur aqua,

Non tua quo merear pravus consortia iusti,

      Sed genus et mores te facit esse pium.

Nobilium longa serie nam cretus avorum,

10

      Despicis inficte quam male mundus amat,

Ossequiis animas pascis latebunda per urbem

      Pauperies vestro, stat reparanda libro.

Maiorum valvas celeri cervice graduque

      Effugis, invisus suspicis astra pius

15

Non aliter quam cum scopulus vitatur in undis

      Blandum Neptuno nauta celeum canit,

Alloquio frueris divo cum matre beata,

      O quales hominum contegit arcta domus,

Iugera cui cedant amplexa palatia longis

20

      Porticibus placidis solicitata malis.

O tecum cum scribo loquor tecumque sacello

      Quo fueram totiens sum meditando tuo

Divitiis sancte † paupertatis aventur,

      Nam superant arabas mente redire iuvat

25

Istic diva quies nullo vexata cliente

      Pauperis a sola ianua pulsa manu.

Non timet an vigiles latro per compita merces

      Digreget, et damnis immoritura luat.

Spiritibus variis sufflans an belliger ether

30

      In sua que pelago carbasa misit eat.

O felix hominum multarum nescia rerum

      Conditio paucis exagitata malis,

Furta lupi nescis, pecudes porcosque bovesque

      Nulla quidem novit quisquis per arva tuos.

35

Pauca tuum mordet ferrum sarmenta liei,

      Saturni vitam pheuda vetusta ferunt.

Pars tua Cansani quid vult tibi reddit et ultro

      Nec tibi contingant astra citata regant,

Nam dominum cernunt Ihesu doctore ministrum

40

      Ossequio natum sancta monendo patrem,

Non tibi bos moriens, mugit percussa securi

      Nec tibi sub cultro calcitrat icta pecus.

Non possunt armenta tibi maledicta precari,

      Ventibus in nostris que tumulanda cadunt,

45

Nam satis est censes gratis quid donat ovile,

      Caseus et vellus lac sine cede data,

Nec tua gallinam manus est agressa misellam,

      Que dominum certat posse nutrire suum.

Non celi calles volucres vada scita fereque

50

      Inveniunt laqueis falsificata tuis,

Quid iuvat in longo gustus sermone morari,

      Aut olus aut ciceres quisque patella tua est,

Sanctaque vibici sileo certamina lori

      Artubus affixi quos fera lana tegit,

55

Et pecudum vellus rigidum quo textus amictus

      Ingruit a nulla cui sedet arte color.

An lacus austeram tipodam quamquam benignet

      Marsus an et fluvius quod fateamur abest,

Nam neque nos venetum mare nec romana plagaque

60

      Pisce beant, varium respiciente diem.

Hic madidum Thetis surgentem cernit ab undis,

      Hic siccum Oceano succubuisse videt,

Nescio que careat vitiorum abstenius omni,

      Si reficit mancam carneque pisce quatram,

65

Si mare pro carnis damno rimabimur omne,

      Ingluvies alio sit reparata cibo.

Quid iuvat a mensis absit citharea volucris,

      Et Iunonis avis dedalis atque lepus

Si iaceat Rumbus, Scaurus, Conchilea, Squille

70

      Alec per patinas ostrea mullus adest

Pectinibus pascat mistis acipenser achinus

      Appositum tundi non sine ventre caput,

Si murena teres spiris sinuata atino

      Procerusque lupus gausapa nostra replent,

75

Sed lupus in pontes tiberis captatus ab evo

      Piscibus in cuntis esca suprema fuit.

Sub ruptum capitur pontem cui subdita crescit

      Insula, qua rapide retro ferantur aque.

Certe ego si cedas talis mihi sabbata cene,

80

      Do tibi qui sequitur quisquis amice diem

Sed neque lurconi contigit sola voluptas,

      Gaudet deliciis aspera vita suis,

Immo prius fauces certis placare furentes,

      Quam dubius cena sit variante sapor.

85

Dum varia irritant offendunt fercla palatum,

      Multiplici minor est quisque sapore sapor,

Excedit dubiam simplex alimonia cenam,

      Vivitur hac, illa sepe sepulcra patent.

Hec animum pennis agitatis tollit in altum,

90

      Illa velut capsis detinet arctus humi,

O felix, felix, o terque quaterque beata

      Virgo domus nato, castaque matre deo,

Ex qua nullius nares sensere culinam,

      Quamquam vestibulo sit sociata vie

95

Si cur ista tibi faciam preconia queras

      Vt tua sit patre gloria vita tue,

Nam cum damnaris pellacis cetera mundi

      Non tibi blanditiis complacuisse putem,

Sed nimio sermone moror iam tempora psalmis

100

      Secta vocant sacris nulla tacenda tibi,

Iam cruce signatus celso blandiris olimpo,

      Auxilio intentum poscis adesse deum

Festinare rogas divum prestare favorem,

      Gloria post trino redditur una deo,

105

O levibus sublata polo tua cantica pennis,

      Quas sibi materne composuere preces

Pro quo amicizie Mutio cum fratre colebas,

      Qua non sum dignus crimine nempe meo,

Per pia nostrarum condam commercia matrum,

110

      Per quamcumque mihi sepe tulistis opem,

Cum genibus flexi lacrimis sub nocte penates

      Flectitis ad vestras mente trahente preces

Peccatis veniam nostris mercare precando,

      Indignum quamquam sit tibi cura rei,

115

Non quod non patiar, patiar, sed et illa rogato

      Que valeant humeri mensque tenere mei.

Sint quecumque mihi vivam dum nossia firmus

      Atque ut nunc sum, sim corpore mente potens,

Nec me quo patrie referant lenire labores,

120

      Id faciant nutu te reticente suo,

Ante velim seni quo sunt nox unica menses,

      Atque unus totidem pulsus adire dies,

Aut hac trasflatum capiat me antiscora tellus

      Si qua est, ytalico dogmate dicta sene,

125

Dememi vel forte modo vacuare ocellis

      Et numquam cuperem reperiisse iubar,

Quam cernam varios cives tumultu

      Atque bonos trepide succubuisse malis,

Cernis ut horremus vacuatum mente cadaver

130

      Illius cuius vita benigna fuit † .

Non aliter postquam libertas vanuit, odi

      Que fuerat patriam gaudia viva michi;

Inde animo exhalat nostro tam dura mephitis,

      Ethnea quo nomen sit mihi pena suum.

135

Compatior vobis quorum tam feda libido

      Paucorum subigit libera colla iugo.

Tandem vir nostre patiens incommoda terr,

      Parce duo nobis corripienda rude.

Primum que misse scribo tibi carmine Muse

140

      Cuius de nido plumidus astra petis.

Ac velut Ambrosii timeasque flagella prophete

      Qua cecinit vitas cantica sancta lyram.

Est aliud, quum loquimur tibi fine libelli,

      Principio cuius forte locandus eras.

145

Finge precor mecum, sint hec quecumque coegi,

      Parva ratis vario concutienda mari.

In prore validum posui tutamine nautam,

      Te puppi, temo quod bene rectus eat,

Vlterius nobis unumque rogare benignus

150

      Inter tot vestras hanc mihi funde preces.

Cum scandes sancti ad cellam super ardua petri

      Divino Honufrio me memorare velis,

Qui miris semper nostris succurrit agendis,

      Et desperatam circiter addit opem.