Giovanni Quatrario bursa exilii, 4

Reference basis text: G. Pansa, 1912

Editing of the digital edition: Federica Giacomin


4.

Ecce dies resonis vatum celebranda choreis,

      Qua Latii magnum convenit omne decus.

Qua tenebras paciens longo gens itala questu

      Exuit et certo lumine sparsa nitet.

5

O sidus latiale sacrum regumque propago,

      Inter tot parvum suscipe carmen opes.

Inter tot fremitus mistos clangoribus alme

      Respicias iuvenis parvula dicta lyre.

Rex novus in solio renitebit vertice compto,

10

      Quo deus et virtus imposuere tua.

Cuius ab aspectu regnum pendebit ovanter,

      Credentes stupidi nempe videre Iovem.

Assimilis iuxta cernetur diva virago,

      Moribus in cuius Inno beata viget.

15

Lilia gemmatis foliis sua tempora circum

      Accipient regni pignora magna tui.

Certabit fulgor radiis hinc inde duorum,

      Neuter ab alterius lumine victus erit,

Alter in alterius splendebit nempe decore,

20

      Vt solet in nitido cum vibrat ere iubar

Alludet medio divus puer ora parentum,

      Vincislaus herens presciet esse virum.

Accipiet circlo ex auro gemmisque ducatum

      Iam Calabrum, regis signa locata manu.

25

Assistent proceres, quorum formosa catherva

      Conferet, ut verum crederis esse polum.

Assistent quos digna coli sapientia tollit

      Et mistum vulgus pro novitate pavens.

Illic magnatum Musas resonare videbis,

30

      Et latibunda diu mistaque sistra lyris.

Non aliam celi preberet regia formam,

      Iuppiter alloquium petit omne suum.

Non opus est regno peregrinas poscere Musas,

      Indigenis semper floruit orbe viris.

35

Illic nativus sparthani Archita Tarenti,

      Per successores dogmata sacra canet.

Stabit et Exchilius siculo resonatus in ore,

      Carminibus gravidis tristia magna loquens.

Monte Siracusio celebratus carmine pastor

40

      Cui successorem Mantua diva dedit.

Inde quidem genitus mensuram conferet omnem,

      Archimides orbem qui dedit arte quantum.

Empedocles animum cupiens fierique deumque

      Ethnei qui se iecit in antra regni

45

Blanda quidem nulli documenta diogenis aspri

      Tunc aderunt, dictus nempe epicarmus erit.

Qui proprio carmen primum sed laude superbum

      Canpanus sculpsit Nevius in tumulo.

Brundisio geniti Latiis nova Musa solutis

50

      Qui cecinit nexo carmina nempe pede.

Assimilis studio terra productus eadem

      Pacuvius mestos qui dedit ore duces.

Crotonias in priscos memorabitur Almeon

      Pithagoras iuvenis cum fuit ipse senes.

55

Qui liricis primus latias demulserat aures

      Carminibus sapida voce verendus erit.

Laurea Sulmone placidis decorata camenis

      Ingenio cuius fata maligna nimis.

Non deerit satirus linquentum morsor Aquinas

60

      Exilium duplici carmine passus homo.

Vt taceam reliquos quos nunc mihi mentis egestas

      Denegat immemoris dinumerabo duos.

Arpini genitos ceu sidera magna nitentes,

      Quorum pro nulla palleat ethera face.

65

Hic Romanorum prestat doctissimus alter

      Guctura cirreis nostra replevit aquis.

Transeo cristicolas venerandos laude magistros

      Quos celebres reddit celica nostra fides.

Vnum nempe virum regni decus omne loquamur,

70

      Pro cunctis solus sufficit ille bonis.

Lumen Aquinatis generis fulgorque beati,

      Dogmatis oscuris fax quoque magna locis.

Scalatii ne te Brutiorum nate silebo,

      Dulcius in psalmos qui canis ore sacros.

75

O felix hominum cetus regioque beata,

      Que tantos potuit progenuisse viros.

Cuius pars Samium que Grecia magna manebat,

      Excepit profugum quem didicere virum.

O felix nimium felix rex inclite priscos,

80

      Iusseris in natis vivere nempe patres.

Iusseris egregie, studium si diligis ipsum,

      Vulgus ad exemplar cunta regentis amat.

Quod placeat regi populi meditantur id ipsum,

      In quo perspicuos surgere crede viros.

85

Arma quidem vobis divino sumpta favore,

      Hoc solium regni nempe dedere sacrum.

Regna sed audimus pilato Marte subacta.

      Sed possessa sacre Palladis arte dee.

Regia celestis iuvenis tua regibus usque,

90

      Mirificos actus prebuit, inde cape.

Fulgidus in toto semper celebrabilis orbe,

      Robertus vigilet sensibus ipse tuis.

Invenies didicisse simul, tenuisse profunde,

      Consulis ascriptum carmen in urbe boni.

95

Cedant arma toge, cum cedat laurea lingue,

      Quo Martem vincit diva Minerva metro.

Illius, si vera loquar, non gloria celum

      Attigit, ut galea conderet ere caput.

Infula depexos servabat rite capillos,

100

      Exemplo cuius canduit omne caput.

O bone rex videas, victoria queque secuta est

      Quos apud emicuit sancta Minerva viros.

A quibus excessit, cum cesserit illa repente,

      Respicias oculis secula cunta tuis,

105

Si veniant fortasse malis felicia curis,

      Deficiunt, iustis parta beata manent.

Ergo sit in cuntis veneratus ductor Apollo,

      Cuius Mars felix nempe sequetur iter.

Testes iunge tuis virtutibus optime musas,

110

      Rex, quibus in melius letior ire puta.

Scipio qui magnis arctat virtutibus orbem,

      Non sine pyeriis miscuit arma viris.

Ennius in mediis secum sotiusque cathervis

      Semper erat celebris solicitudo duci.

115

Et Macedum princeps porrexit vatibus aures,

      Pyeriis novit vivere gesta modis.

Sic tuus ille sacer Robertus morte sepultos

      Erexit vates quos veneratus erat.

Restituit mundo fugientes nempe camenas,

120

      Magna poetantem fecit in orbe virum,

Imposuit capiti cuius Tarpeia laurum

      Quo peregrina diu musa vocata redit.

Carminibus regem plusquam sua sceptra beavit,

      Africa stat titulo diva notata suo.

125

Sic virtute nova vatum celebrabere musis

      Quosve novos facies carmina digna colas,

Hi sunt qui clausos retrahunt a marmore reges

      Qui dant ut vivant morte negante viri.

Certe ego divino iuvenis perflatus amore

130

      Pro quo celestis pugnat ubique favor

Sum miser in sacra tantum quoque laude poesi

      Omina nec possunt nostra lenire dee.

Heu latito confinis ego quo gaudia regni

      Audio, que fuerant forte videnda mihi.

135

Sum miser a vestra distractus nempe corona,

      Quem tua, que mors est, non facit ira reum.

Sed facit iniuste, cui si sit iuppiter equus

      Plus sibi quam capiam protinus hostis erit.

Te precor o numen passis celeste vocatum,

140

      Sit mihi, nam debet, mitior ille Comes.

Quem vereor monstrare, meo ne carmine lesus

      Me petat ut fervens ira Ciclopis Atim.

Et valeas dilecte deo iuvenilibus annis,

      Qui facis ut de te carmina magna canant.