Riccardo Luisini carmina, 211

Testo base di riferimento: Giordana Zenarolla, tesi di laurea Università di Trieste, 1975-76

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


211. in obitum Alphonsi Belgradi vatis,
iurisconsulti et oratoris Vtinensis celeberrimi

Invadunt miseros homines timor, ira, dolorque,

      Hosque angunt variis nocte dieque modis.

Alphonsum his curis divum pater atque hominum rex

      Eripuit, cessent hinc lacrimae et gemitus.

5

Spiritus et corpus certant, dum vescimur aura

      Aetheria, varius undique et hostia adest.

Alphonsus longe a bello est, sedesque petivit

      Sidereas felix, pax ubi et alma quies.

Spiritus in terris obscuro est carcere clausus,

10

      Donec fata vocant sidera ad alta pium,

Carcere at hoc caeco Alphonsum moderator Olympi

      Eripuit, gaudent angelicique chori.

Corporis in mole heu languet dum spiritus, almi

      Lumina non potis est cernere clara dei.

15

Hinc Alphonsus ait: "Valeant mea membra polique,

      Spiritus astrigeri lumina conspiciat."

"Si in terris fueris, Veronae, Alphonse, sedebis,

      Si in caelis, poteris rate sedere polo."

Iuppiter haec; spernit terras Alphonsus et astra,

20

      Advolat, hinc luctus sit procul atque dolor.

Non tua ploramus, nam te nunc vivere caelo,

      Quin, Belgrade, laetor, sed mala nostra magis.

Mergitur ut puppis celebri viduata magistro,

      Heu tua sic sine te naufraga nunc patria est.

25

Nostrum quisque miser mundi dum navigat aequor,

      Extimet heu ventos, monstraque cum scopulis.

Alphonsus portum obtinuit tutusve quiescit,

      Hinc pater Alphonsum desine flere tuum.

Expavet heu saevos latrones, frigora et aestus,

30

      Dum per dira facit arva viator iter,

Erroresque viae varios anguesque ferasque

      Vesanamque famem pertimet atque sitim,

Non haec Alphonsus metuit, nam sidera adivit,

      Iam felix fruitur luminibusque Dei.

35

Te pater heu plorat, coniux, natique minores,

      Te quoque nunc luget maxima turba reum,

Et merito, quisnam te nato teque patrono,

      Iudice te melior, te patre, teque viro?

Alphonse, hos solare omnes, vitaeque dolores

40

      Pande hominum et summi gaudia vera poli.

Marmore sub gelido ergo iaces, Alphonse, iacentes

      Tecum tollebas astra qui ad usque alios.

Ergo iaces solus, turba comitante solebas

      Ausoniae, qui urbes ire per eximias;

45

At iacet hic corpus, mens non, mens sidera adivit,

      Gaudet et innumeris iam comitata animis.

Aequoris ut quondam insanis Leander ab undis

      Infelix iuvenis obrutus ecce fuit,

Sic modo curarum obrueris Leander ab undis

50

      Morte tui Alphonsi, qui tibi carus erat.

Iuppiter at postquam hunc ad sidera summa vocavit,

      Mitte precor, gemitus, mitte, precor, lacrimas.

Bello erat Alphonsi gradus ut, dum carperet auras,

      Sic pace est, domini dum loca summa colit,

55

Felix, cui licuit post bella ingentia Caeli

      Pace frui aeterna, luminibusque dei.

"Dignius est caelum Verona", Iuppiter inquit,

      Alphonsum his dictis sidera ad alta vocat.

Hoc iacet Alphonsus Belgradus marmore, maior

60

      Carmine quo nullus, legibus, eloquio.

Hunc vocat Alphonsum Belgradum Iuppiter altus,

      Namque gravem meritis hunc satis esse videt.

Quis fuit Alphonso Belgrado iustior unquam?

      Quisque magis prudens? Hinc tenet astra modo.

65

Mors prior Alphonsum vicit, quin corpora tantum,

      Non animam, quae nunc possidet astra et ovat.

Quae tenet Alphonsus caelestia regna, paravit

      Legibus, eloquio, carminibusque novis,

Hic sita sunt membra Alphonsi, sed spiritus astra

70

      Possidet, indigna hoc terra misella fuit.

Quid, Leandre pater, ploras nunc omnibus horis?

      Desine flere, tuus sidera natus habet.