4. AD IOSEPHVM BOCCAM

Dum te Bocca tenet Rigulanum et vitreus Aesar

      Piscantem in medio flumine saepe videt;

Dum clivus, qui culta tuae prope limina villae est

      Vndique proceris obsitus arboribus,

5

Errantum spectat vestigia pressa ferarum,

      Mane sequi multa per nemora alta cane;

Dumque sub ombrosa platano, qua lene susurrans

      Prosilit e scabro murice rivus aquae,

Sive alta e specula modulantem carmina Faunus

10

      Servat et in viridi cortice verba notat:

Quae mox ingratas referens iterata sub auras,

      Sylvicolas flammis urat Hamadriades;

Sive plagas avibus tendentem, ubi vallis opaca est,

      Luscinia assiduis questibus increpitat.

15

Queis Lyda Ornithium quondam donavit Arachne,

      Vsumque occultos edocuitque dolos,

Ornithium, quem vel misere dilexit et unum

      Optavit certo iungere connubio

Ipsa sibi; verum Ornithius per rura vepresque,

20

      Incautas visco fallere doctus aves,

Ac baculo impositam summo ostentare procacem

      Nyctimenem et varios edere voces sonos,

Spreverat occultos glacie frigentior ignes

      Virginis, oblatos respueratque toros:

25

Implorantis opem donec miserata puellae

      Audiit e coelo vota precesque Venus.

Ergo illum assidue praedas in tecta ferentem

      Captantemque omnes, quas modo vellet, aves,

Aucupio coepit moerentem eludere inani,

30

      Iussit et in vacuas saepe redire casas.

Tum nata ante alias telam componere Arachne

      Et nulli inferior retia texere acu:

"Quid te (inquit) toties, puer o pulcherrime, quid te

      Aucupium frustra iuvit inane sequi?

35

Si merces haec ipsa tuos male grata labores

      Infelixque artes exitus iste manet.

Ipsa ego, quam multi lecto petiere iugali,

      Cuius et a magno Lydia amore perit,

Quamque levi teretes versantem pollice fusos,

40

      Texentem et molli stamina picta manu,

Aemula (quis credat?) praesens mirata Minerva est

      Victaque, si verum confiteatur, abit;

Vt mihi te, cuius vehemens amor urit amantem,

      Hoc uno saltem munere demerear,

45

Retia confeci gracili tenuissima filo,

      Nere quod e Serum vellere nupta solet.

Ipse plagas nodosque aptos miraberis, in quos

      Illapsae pennis impediuntur aves;

Ipse agiles limbos orbesque ex osse sequaces,

50

      Porrectum et multa in brachia nobile opus,

Ipse amiti suspensum alta spectabis utrinque

      Pandere et ingenti colligere arte sinus.

Namque in quincuncem lino distincta tenaci

      Texta patent laxis parte ab utraque plagis,

55

Inque hos praelonga sinuantur harundine nexus

      Hinc atque hinc, cum iam stant posita in mediis

Arboribus miseras passim exceptura volanteis

      Retia, quae pullo tincta colore latent.

Atque his si qua umquam captam sese explicet ales,

60

      Si qua ex occultis avolet insidiis,

Illa eadem accipitres inter traducere vitam

      Tuta queat cunctos effugiatque dolos,

Possit et in visco pennas haerere sequaci

      Libera et e pedica sumere laeta cibum.

65

Haec cape dona puer, tibi quae tibi dedita soli

      Vrsit acu et digitis Idmone nata suis.

Haec cape, quae, nisi me vates praesaga futuri

      Temporis et rerum provida fallit anus,

Retia de nostro quondam cognomine dicta

70

      Ingenium doctae testificentur herae;

Et penes externos, quodcumque hoc nomen, Hetruscos

      Inventum numquam tale perire sinant.

Sed potius, Lydis ceu gens erit orta colonis,

      Sic Lydae usurpet virginis illa dolos.

75

Inque alia nusquam regione frequentior usus

      Istius vigeat nobilis aucupii".

Haec anus Idmoniae cecinit ventura puellae,

      Haec eadem Ornithio Lyda puella suo.

Quae mox coniugio pueri tedisque potita,

80

      Ostendit tenues explicuitque plagas.

Atque illum comes in sylvas persaepe secuta

      Praedam avium innumeram rettulit inde domum.

Dum te igitur nemore in medio atque in valle latentem

      Aut hoc aut aliud, candide Bocca, tenet

85

Dulce voluptatis genus; ac tibi praegravat armos

      Aut avis, aut humero pendet utroque lepus,

Seu positi ripae saliunt in gramine pisces:

      Mi celer egelidis temperat Arnus aquis

Ingenteis aestus et quo non ulla calorem

90

      Maiori potuit surgere messis agris;

Aut etiam in densa recubanti molliter umbra

      Vna aufert curas Calliopea graves.

Nec dolet incassum tantos cessisse labores

      Votaque successus non habuisse ratos:

95

Sed saepe ad versus furtim numerosque relabens,

      Quod famam in longum proroget, urget opus.

Vrget et ad studium clari se suscitat oti,

      Moeroremque animi, qua licet, arte levat.

Spemque facit nostrum non ullo nomen in aevo

100

      Sensurum longi temporis esse situm.

Quod si praestabunt Musae, si rara bonorum

      Turba olim, si me secla fuisse ferent,

Si vixisse meis iucundum semper amicis

      Et sanctam sancte percoluisse Fidem,

105

Atque adeo purae si puriter omnia vitae

      Audiet egisse haec tempora posteritas,

Non ego Pactolus quicquid vehit amnis arenae,

      Quicquid et Ammerice terra beata gerit,

Ammerice, cuius montes et flumina passim

110

      Argento atque auro divite multa fluunt

Tectaque fulgenti splendent onerata metallo,

      Inque pavimentis aurea lamna nitet

Plurima et isignes ornant sua pocula gemmae,

      Perque vias omnes lucidus ardet onyx;

115

Non Arabum sylvas, non quas legit Africa messes

      Optarim, non quas congerit aequor opes.

Et modo mi dulces pandant sua sacra Camoenae,

      Despiciam reges barbara Memphi tuos.