3. AD MARCVM TVLLIVM BEROIVM

Quod tibi nondum etiam grates persolvimus ullas,

      Vllaque nec nostri munera detulimus

Ingenii, tanto quae par fuit intervallo

      Mittere, non parvi foenoris aucta mora,

5

Nolim id me fecisse putes, quod fastus inani

      Vento inflet multumque ipse mihi tribuam,

Aut quoniam omnino vita iam deside fractus

      Ipse mei nusquam sim memor officii:

Officii, cuius capient oblivia me tum

10

      Denique, cum in noctem lumina perpetuam

Occludam, neque iam quicquam coelestibus ullis

      Debentem ipsa suo terra teget gremio.

Sed quia tantarum memet praeconia laudum

      Et numeris abs te carminibusque tuis

15

Mandata et magnum in primis testantia amorem,

      Quem meus in te mi conciliavit amor

Perpetuus, suspensum animum tenuere, tuo qua

      Merces ingenti munere digna foret,

Quam me pro innumeris meritis proque indole tanti

20

      Ingenii expensam ferre tibi esset opus.

Nec te incusare et tacite reprehendere posses,

      Quod, quae vix magnis vatibus attribuas,

Sic mi impertieris, ut quamquam conscia mens est

      Ipsa sibi, talem me tamen esse rear,

25

Beroi, qualem tua pagina praedicat et me

      Decipere hac animum credulitate iuvet.

Sed certe (quid enim dubitem tibi dicere verum?

      Aut quid, quod notum est omnibus, inficier?)

Me mea Castaliae cultissima numina quondam

30

      Squalentem ignavo deseruere situ

Et longum dixere vale; quia rarior arteis

      Illarum, meus ut mos erat ante, colo:

Frigidaque obrepens membrisque animoque senecta

      Inculti vireis atterit ingenii;

35

Quodque poetarum commercia grata frequentem

      Interdum atque ipsi me mihi surripiam,

Inque nemus sylvamque abdam, quae plurima Phoebo

      Floret et aeternis perstrepit alitibus,

Increpat, et rudibus vix hos inscribere chartis,

40

      Quos tibi nunc meditor, versiculos patitur.

Huc etiam accedit, quod postquam Hetruria bello est

      Vexata atque atris litibus implicuit

Roma orbem armorumque innexuit improba causas,

      Et pax exul abit finibus Ausoniis,

45

Nullus honos Musis, ratio non ulla laborum

      Est habita et nulli praemia proposita

Doctrinae et studiis merces ablata bonarum

      Artium et earumdem semper amica parens

Concidit, heu, regum larga et prolixa voluntas,

50

      Nilque adeo, quo se iam tueantur, habent.

Non secus ac Scythiae cum barbarus incola terrae

      Everso Latii funditus imperio

Obtinuit regnum in media (proh dedecus) urbe,

      Pressit et Italiae libera colla iugo,

55

Expulsisque bonis procul undique disciplinis,

      Invasit foedans omnia barbaries.

Quare, etsi forsan non infeliciter arteis

      Tractarem quondam maxime Phoebe tuas

Carminaque assidue canerem, nunc fractus et expes

60

      Huius curam omnem deposui studii.

Quo tamen ut residemque animum ingeniumque labori

      Desuetum multo tempore post revocem,

Saepe precor Musas supplex, dent se mihi quales

      Tum dederant, cum aetas florida ver ageret

65

Atque incredibili laudum flagraret amore

      Speque bona in primis credula sese aleret.

Quod certe ipse quidem valde cupioque voloque,

      Si quid valde alias, aut volui, aut cupii,

Non satis ut tantum faciam tibi, cui satis uni

70

      In primis factum magnopere esse volo,

Verum ut, quae in manibus multos male providus annos

      Informata habeo, protinus absolvam

Perpoliamque acri tandem simul omnia lima et

      Nil imperfectum, nil rude sit reliquum.

75

Atque hoc si mihi contingat votumque secundent

      Hoc mihi si vatum numina Pierides,

Pendebit mea tum sublimi e fornice templi

      Fistula et haud uno tibia nota sono.

Tuque adeo meritas possis ibi dicere laudes

80

      Et de me carmen condere veridicum,

Postera quod quondam secum mirabitur aetas

      Vllaque non umquam secla perire sinent.

Nunc itaque ingentem vestigia pone Maronem

      Certa preme et nullum suspice praeterea.

85

Illum unum admirare, unum cole, et, ut facis, unum

      Esse putes, reliquis quem omnibus anteferas.

Atque ita, quas laudes large mihi contribuisti,

      Convenient in te tum magis atque magis.

Iisque adeo, quae tum facies, assurget Homerus

90

      Carminibus, dum acres cogit in arma duces,

Congressumque tuum non dedignabitur Orpheus,

      Orpheus Oeagri filius Ismarii.

Qui cum nec Stygia Eurydicem revocare palude

      Nec cantu infernas flectere posset heras,

95

Toto animo, toto suspirans pectore fertur

      Dulcius haud umquam concinuisse lyra.

Bistoniae sedenim, nimium turba improba, matres,

      Infensae numeris flebilibusque modis,

Absciderunt vati caput a cervicibus atque

100

      Coniunctum citharae, ut fluctibus aequoreis

Erraret misere duro transfixum adamante

      Moxque ita caeruleis obrueretur aquis,

In mare iecerunt. Verum per marmora vectum

      Ad Methymnaeos applicuit scopulos

105

Calliope mater, quos inter candida cursus

      Vox capitis, vox est ingeminata lyrae

Saepius et dulci sonuerunt littora cantu

      Et positae medio insulae in Ionio.

Accurrere viri, moestae accurrere puellae,

110

      Et sacrum tumulo composuere caput.

Atque una iunxere lyram, quae garrula monteis

      Traxerat atque undas lenierat Stygias.

Illo igitur Lesbi, qui post sunt tempore nati,

      Et cantu et citharae mentem animumque sono

115

Magnopere oblectare solent, praeque omnibus uni

      Et canere et dulci dulce sonare lyra.

At Thracum, postquam illa datum est resciscere facta,

      Ingens invasit pectora moestitia.

Signa ergo impressere suis uxoribus omnes

120

      Tum primum et tanti ut nunc quoque sint memores

Flagitii poenasque luant ita manibus Orphei:

      Foeda notant foedis omnibus ora notis.