5. Admetus

Iactabat tristes nemorosa in valle querelas

Atque iras Domini Battus deflebat acerbas

Qua pater Eridanus spumoso exaestuat amne,

Italidum rex undarum; Eridanitides alnis

5

Voces et teneris Nymphae excepere salictis,

Quas et capripedes legerent in cortice Fauni,

Et Dryadum chorus errantum, montanaque Oreas.

Ipsae etiam rupes, et sylvifer Apenninus

Fleverunt tali moerentem carmine Battum:

10

Tu me has in latebras, tu me haec in lustra ferarum,

Inque hos invisum misisti Admete recessus;

Crudelis, nimium o crudelis, maximus idem

Pastorum, quos lata amplis Insubria regnis

Pascit, et imperio gentes cohibere superbas

15

Concessit. Tantum tibi nostra haec carmina surdent

Carmina, quae Nimphae quondam audivere Latinae

Et quae Tyrrhenis Arnus non sprevit in antris.

Hic lucem invisam aspicio, non montibus altis

Amissos errare greges, et flumine noto

20

Hic tantum surdas miserabilis alloquor umbras,

Quas viridi ex humero rapidi ripa eicit amnis

Et sol decedens clauso iam duplicat orbe.

Hei mihi purpureos cum sole abeunte colores

Vernantes agri amittunt, et roscida rura

25

Dum nox humantes expandit frigida crines.

Mox rursus croceos vigil sol aureus ortu

Restituitque diem, atque oblatum rebus honorem.

At mihi te semel amissum, ereptumque nefandis

Fortunae insidiis quando aspexisse licebit

30

Cura Deum Admete, et coelestem cernere vultum?

Quo curarum aestum, tempestatesque serenas

Crudelem vitam, et miseros lugentibus annos.

Aurae quae levibus coelum percurritis alis

Terrarum e gremio, atque imis e vallibus ortae,

35

Vos Aurae Admetum placidis invisite pennis

Vindelicos inter populos, et Pannonas acres,

Seu paci ille studet, seu bella horrentia tractat

Vt Geticum nostris avertat finibus hostem,

Et claras redimat Solymas Oriente subacto,

40

Dicite moerentem Battum in convalle reposta

Quam Padus humectat liquidis argenteus undis

Quod Domino spretus vivat, tabescere luctu,

Dum mortem increpitat seram, tenebrasque morantes

Pallentis leti et cunctantis sydera fati.

45

Ite aurae vobis beneolenti e flore corollas

Albaque Puniceis intexam lilia sertis,

Et statuam ripa hac nivei carchesia lactis.

Batte quid insanis? Quidve irrita somnia fingis,

Somnia quae gelidi discerpunt omnia venti?

50

Nam tuus Admetus bella inter Martia duris

Insedit castris, fulgentesque aere catervas

Ducit, ut Italiae patriis longe arceat oris

Regnatorem Asiae, et glacialis fontibus Istri,

Ne timeat fractis hostem Germania claustris

55

Iamque tuum Domini efluxit de pectore nomen.

Ne mihi sit de te, ne sit mihi credere tantum

Admete Ausoniae decus, et mea maxima cura,

Vt me servitio invisum reieceris omni.

Nam neque te immanis gelidi sub rupe Lycaei,

60

Aut ubi nymbosum tollit caput Apenninus

Fovit aper natum, nec praebuit ubera Tygris,

Nec me servitio dives contempsit Iolas,

Cui centum pascit pingues in littore tauros

Mincius, et riguis foecundat pascua rivis.

65

Tecum Admete libens vel mille pericula vitae

Vltro obeam, alpinis nivibus, atque aggere clausus.

Te praeter neque servitio me speret Iolas,

Nec iaculo insignis Lycidas, nec doctus Amyntas

Seu calamis malit, seu cantu vincere Faunos.

70

At tu quid procul hinc gelidoque sub axe moraris

Pannoniae magno armatus pro Caesare semper?

Nec te ullae glacies, nec te horrida castra fatigant,

Ah ne te algentis premat inclementia caeli,

Nam perhibent illis Aquilonem surgere ab Oris,

75

Ah ne te rapidi glacies olim aspera fallat

Dannubii. Nereus tibi, et Portunus in undis

Invideat partos fugiente ex hoste triumphos.

Huc ades, et positis tandem laeta otia curis

Excipe, victricis lauri tibi fronde coronam

80

Naiades intexunt, immortalique amaranto

Sylvanus picto fiscellas vimine nectit.

Hinc placidi dulces uvas, et caerea Fauni

Pruna ferunt, celeres hinc aurea mala Napaeae

Et calathos implent ferrugineis hiacynthis,

85

Atque croco, et violis puro lucentibus auro.

Ipse tibi ingentem viridi de cespite ponam

Hic aram, et nitidum viva sub imagine marmor,

Quam molli casia, lauroque halante quotannis

Rite colam, atque tuas accingar dicere laudes

90

Carmine, quo victus nuper mihi cesserat Idmon,

Idmon harundinibus nostris non ultimus oris,

Admetum hinc semper montes, sylvaeque loquentur,

Et liquidi tacito iactabunt murmure rivi,

Admetum Eridanus vitreis resonabit in undis.