Giorgio Cichino carmina 2, 22

Testo base di riferimento: Laura Casarsa, 1976

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


22.

Tandem sydereo delabens Phoebus Olympo

      Excepit iustas supplicis aure preces,

Non laeva ille gerens arcus, non spicula dextra,

      Sed cytharae cantus plectraque amata lyrae;

5

Secum herbas secumque tulit succinctus odores

      Et quicunque levat tabida membra liquor.

Iam, Leonarde,vales: macies pallorque recessit,

      Crura nec infesta debilitate labant.

Primus hic ostendit medicas mortalibus artes:

10

      Ante etenim nulli cognita dona deo,

Corpora queis tristi morbo servantur, et iisdem

      Post redit amissus ad sua membra vigor.

Ni fuerint, sine luce dies ageremus iniquis

      Oppressi curis, luctibus et gemitu.

15

Quid radiis solem terras lustrare iuvaret?

      Quid tenebras triplicem luce aperire deam?

Quid segetes Cererem, vites monstrasse Lyaeum?

      Quid serere effosso dulcia poma solo?

Sed quoniam deus inventis nos muniit istis,

20

      Delectant homines munera grata deum.

Hinc festas agimus luces, hinc saepe choreas

      Iungimus, exiliunt pectora pulsa modis.

Hinc Venus exercet vires, hinc tela Cupido

      Suggerit. Ah saevus te quoque fixit Amor!

25

Quamvis nec melior quisquam vel tenderet arcum,

      Dirigeretve hosti spicula adunca manu,

Immatura tamen mors cursum obtruncat acerbo

      Stamine, falce mala quaeque inimica secans.

Hanc neque qui cultos passim latuere: per agros

30

      Effugiunt, neque qui moenia celsa colunt;

Non prosunt gemmae mensasque onerantia vasa

      Aurea, non mollem semper inire thorum.

Haec nos letifera insanos accendit ad arma,

      Instigans facibus ferrea corda virum.

35

Heu miserum genus ad gladios et proelia natum,

      Non satis est alia fata subire via?

Non ita Getulum in sylvis quatit ira leonem,

      In pecudes urget cum male suada fames;

Non ita aper, summis aut acta e montibus ursa

40

      Venantum contra Martia tela furit;

Ipse ut mortalis bellum mortalibus infert,

      Ardet enim magno turbine felle dolor.

Ponite crudeles gladios, tela impia dextris

      Ponite, nec Phoebi posthabeatur honos;

45

Hic numeros docet ad cytharam sociare poetas,

      Hic facilem dominam reddere ab igne pari,

Hic iter ad Musas aperit vitreosque liquores,

      Qua pia deducens carmina turba sedet,

Vnde oritur laudanda quies et gloria vera,

50

      Gloria, quae nullo tempore victa cadat.

Foelix, cui licuit fontes aperire beatos

      Et viridi ornatum fronde operire caput;

Tum vitium procul omne et turpis pellere curas

      Ingenioque artes excoluisse iuvat.

55

Ille quidem, maculas exutus, crimina versans

      Nulla, sibi ad coeli limina pandit iter;

Ergo Latous merito dicatur honore,

      Sive attollit equos aequore sive premit.

Ornentur lauro postes, ornentur et arae

60

      Floribus; ante alios, dulcis amice, fave.

Te deus, e tenebris revocatum immanibus Orci,

      Incolumem voluit lumine posse frui,

Lydia quo gaudet fulvos incompta capillos,

      Laedebat teneras quae modo maesta genas;

65

Nunc demum roseum pectus niveasque papillas

      Exornat strophio, nunc ligat arte comas,

Queis tibi non facili superaddit vincula nodo,

      Pastori ut quondam Thessala nympha deo.

Quamvis illa fuga pernici fugit amantem,

70

      Tu iuveni optatos, Lydia, pande sinus;

Nanque, tuis precibus commotus, Delius ipse

      Concordes uno vos iubet esse thoro.

Instaurate igitur laudes, date thuris honores

      Contentique bona vivite sorte diu.