2. versus magistri Tanti cancelarii respondentis
ad predicta carmina magistri Muxati poete paduani

O "ducat", o verbum positum breve, ni tuearis,

      Dedecus es scribe, fratribus atque patri.

Tu quoque despectum vilesces, aut Libitina

      Indignum fies te rapiente nichil.

5

Inter honorandi pretiosa poemata vatis

      Morsibus obtrectat te prosa sagax.-

Criminor ante; faties incognita fallere fecit

      Culpantem; latuit unde propager eum.-

Inter sic et non distantia maxima; iusto

10

      Causarum meritis mota querella silet.-

O tu lux de monte Thabor, tu Thebe repertor

      Carminis et cithare, Thespiadesque novem,

Tu quoque Palla Iovis de vertice nata, venite;

      Criminor a prosa falsificasse metrum.

15

Subdimur arbitrio quorumlibet; inde remotum

      Auribus enormem poscimus esse Midam.-

Assumus en liti. quid fare? crepusculet ipsam;

      Finis ei dabitur lucidus absque Mida.

De duce sermo notans regimen quinquene profatur

20

      "Annus lustralis quo ducat iste fuit".

Imperat imperialis apex, rex regnat et ipse

      Dux ducat; hoc Veneta famen in urbe vetus.

Dux ducat exercens regimen; dux ducit euntem

      Vt vir honus, cecum femina, nauta ratem.

25

Qui ducit servit, sed qui ducat, hic dominatur.

      Dux famulans ducit, dux dominando ducat.

Forsitan equivoco fallit duce, tempora mutat,

      Fucus inest? cernat, "duco ducoque" sumus.

Non venit a "duco ducis" "dux"; est pater eius

30

      "Duxi", preteritum, sicut in arte patet,

Cui, quamvis primam longet positura, coegit

      Hanc natura brevem; "dux" imitatur eam.

Propter id accentum veterum profertur acute,

      Casibus in cunctis abreviatur item.

35

"Rex" vero e contra non a "rego" gignitur; eius

      Est genitor "rexi"; vox nec acuta fuit

Sed circumflexam veteres cecinere videntes

      Natura longam, nec positura iuvat;

Longa fit obliquis etiam prior. unde recessi

40

      Regredior; valuit "dux" generare "duco";

Istius est "duco" proavus, cui longior etas,

      Sillaba longa datur, in pronepote brevis;

Sic proavo pronepos; felicior hic regit, ille

      Ducit. id antiquis assimilare potes

45

None Thare pater est Habrae? patre grandior hic est

      Hic Isahac legitur, hic genuisse Iacob;

Iste Ioseph genuit, qui sub Pharaone Canopo

      Prefuit. huic caruit prima propago pari,

Sicque "duco" pronepos proavum superavit honore.

50

      Proque nutrire "ducat" equivocatur ei

"Dux" fuit exarcus patiens; meminisse valemus

      Si revelasset eum sors velut ante fuit.

Vt Nabucodonosor rem sub brevitate volentis

      Enarare vide sermo quis aptus erit?

55

Qui fuit exarcus reducavit sive reduxit?

      Rem prior eloquitur, nubilat alter eam.

Non est ergo "ducat" quod "ducat"; noscitur autem

      Pro nutrire magis; "educat" inde venit

Si tamen insolitum novitas id dicere temptet,

60

      Argus Aristorides quippe licere facit.-

Qui subrident? veniat sententia qualis

      Cumque; vel hic discam, vel metra clara micant.-

Altera pars distans nequit alegare quod obstat

      Ludit ac inditio parvula prosa suo;

65

Vidit enim quartum casum post "ducat" euntem;

      Non eget adiuncto significare "ducat";

Nec, licet Alani violenta licentia longet

      Hic derivatum nomen, adheret ei,

Nil titubans casum; servat nativius illud

70

      Finibus inmensis aurea dragma ducum.

Vnica dumtaxat reperitur abusio longans

      Illud compositum cum preheunte manu

"V" dempta, sed nec veterum fuit ullus in ausu

      Illud iuncturis associare metris.

75

Nonne recordaris Dominum iusisse quod ulla

      Non pateretur agi conditione sacrum?

Cur Habrae natum, quem iussit sacrificari,

      Parentem vetuit sacrificare patrem?

Temptativa fuit tantummodo iussio; temptat

80

      Sic te prosa sagax, sic imitata Deum.