Giovanni Della Casa carmina, 2

Testo base di riferimento: M. Scorsone, 1995

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


2.

Vt capta rediens Helene cum coniuge Troia,

Lento homine atque animi lenis nimiumque remissi

Incidit in caedem ipsam, et funus forte sororis,

Quam praeceps miseri virtus iugularat Orestis,

5

Succisam de more comam missura sepulto

Germanae cineri, fertur dempsisse capillo

Vix tandem e summo paulum, ne forte placeret

Tonsa minus metuens Spartanis improba moechis:

Haud aliter, Galatea, malis erroribus actus

10

Nuper ego, et Phrygios nautas, Paridemque secutus

Aufugi longe: atque idem, rediit tamen ut mens

Ad sese peregre nimium remorata, protervae

Ornamenta fugae sensim lenteque repono:

Parvi etenim refert Venerisne cupidine, ut illa,

15

Incensus, pulchra vel saucius ambitione,

Tramite declinem recto, violemque pudorem.

Debueram dudum crinem secuisse decorum;

Hoc est argentum, comites, et stragula, coenas,

Lususque, et Musas missas fecisse loquaces,

20

Intrepidus nuper curatae mentis, et acer

Corrector: sed enim pravus populi pudor obstat;

Hunc propter pavidi phaleris amicimur ineptis,

Nec sicci madidam audemus, veriti bene potum

Convivam vulgus, collo dempsisse coronam.

25

Dedecus ambitio pulchrum est, vitiumque faventis

Laudatum populi studio: I bone quo tua virtus

Te vocat; i pede fausto, et nomen laudibus auge.

Aequales aiunt comitesque piique propinqui:

Quod si natura, aut ratio virtutis habendos

30

Germanas, propriasque notas evincat honores,

Publice ut aes signant, extemplo ut noscere, nummus

Quanti quisque siet, possint; per turbida Ponti

Curramus rapidi maria, et gelidas properemus

Ipsa hieme in media tantum ad decus ire per Alpes,

35

Obliti podagrae nervos urentis et artus.

Nunc pravos inter tituli discrimen inanes,

Atque bonos nullum signant; saepe et toga pectus

Candidius multo, et maius pulla arctaque texit,

Quam laxi Tyrioque infecti murice amictus:

40

Nam si legitimum nobis virtutis inurant

Fasces et tituli signum, mercetur honores

Ipsa vel vita, informis ne prodeat, inque

Excusus, Priulusque bonus, simplexque Faernus,

Prudens et verae virtutis cultor uterque,

45

Vitrea quos numquam titillat gloria, febris

Purgatos huius. Nos quamvis cesserit horror,

Atque aestus, sani nondum tamen usque valemus;

Sicque animus positam reminiscitur ambitionem,

Vulnus ut obductum prurit tamen, haeret asello

50

Vt nudo clitellis nonnumquam ulcus in armo.

Vos agite, aureolum tondete a vertice crinem

Lascivo huic capiti, atque domi cohibete severi,

Non Menelaus uti, erronem me tu, Priulusque,

Vtroque et melior Polus (quod dicere vestra

55

Pace mihi liceat), nitidaque extrudite Roma

Restantem: ut duri mulam quandoque cerebri

Luctantem in trivio, atque equiti parere negantem,

Sibilo agunt primum et magnis clamoribus; inde

Prosiliunt longis armati fustibus: illa

60

Nixa diu, tandem plagis deterrita currit.