2. itaque Deo svpplica

Obserua supplex iussum hoc uenerabile, primum,

      Sit tuus in Christum cultus, et omnis amor.

Parentes ama.

Et multa pietate tuos uenerare parentes,

      Quorum praeceptis officiosus eris.

Cognatos cole.

5

Cognatosque tuos patria bonitate colendos,

      Dilige, sit carus sanguinis ordo tui.

Datam serua.

Mendatumque tuae fidei sacer accipe custos,

      Depositam domino postmodo redde suo.

Pare foro.

Conueniasque foro, et causae grauis, atque togatus,

10

      Vt summos fasces dignus honore geras.

Cum bonis ambula.

Et sancta probitate uiros sectari uerendos,

      Exemplisque bonis instituendus eas

Ne accesseris ad concilium, donec uocerit.

Tu neque conciliis alienis improbus, instans,

      Intereris, nisi te res aliena uocet.

Raro conuiuare.

15

Vt tua res patitur celebres conuiuia, parce,

      Ne prosternat opes prodiga mensa tuas.

Da mutuum; cui des uideto.

Promeritisque tui tribuas bona mutua census,

      At bene quis dederis sit tibi nota fides.

Mundus esto.

Munditias habitu seruet tua forma uirilis,

20

      Femineum fucum, mollitiemque fuge.

Saluta libenter.

Saepe salutato socios, et comis, amicos,

      Vt fidos facias, conciliesque tibi.

Quod satis est dormi.

Quod satis est dormi, fugias foeda otia fulcri,

      Segnities animum ne premat aegra tuum.

Ama coniugem.

25

Vxorem thalami sociam, rerumque, tuarum,

      Dilige, deuinxit si tibi castus hymen.

Cede locum maiori.

Cedito maiori, quem sors, siue inclyta uirtus,

      Ad summas uires, extulerit ue gradus.

Iusiurandum serua.

Serua, ni scelus est? siquid iuraueris una,

30

      Per Stygios latices fallere crede nefas.

Magistrum metue.

Non secus ac patrem sanctum reuerere magistrum.

      Qui sophia, et uitam construit arte tuam.

Te uino tempera.

Abstemius fueris, uel mixtum flumine Bacchum,

      Ebibe, ne stimulans ignis in igne furat.

Verecundiam serua.

35

Teque uerecundum seruet puerilis honestas,

      Ne maculet flammis te Cytheraea suis.

Pugna pro patris.

Pro patria pugnes, et protege publica iura,

      Te canat ut patriae ciuica turba patrem.

Custodi rem tuam.

Custodi res ipse tuas, neque parta profundas,

40

      Disiectis opibus ne uelut Hyrus eas.

Diligentiam adhibe.

Omnia nec stolide spernas ceu friuola, sed sit

      Omnibus in rebus sedula cura tibi.

Nil temere credideris.

Haud umquam temere narrantibus omnia credas,

      Ne uideare rudis, credulus, atque leuis.

Tu te consule.

45

Consule te, et pendas trutina rationis amica,

      Quae facis, ac uires noueris ipse tuas.

Familiam cura.

Respiciat uigilem te cura domestica, prolem,

      Impensis modicis, consilioque rege.

Meretrices fuge.

Dedecus ut Veneris uites fuge Thayda, uerbis,

50

      Blandula quae laqueos in tua damna parat.

Lege libros: memento quae legeris.

Egregii tituli studiosus perlege libros,

      Et relege memori pectore lecta tuo.

Disce litteras; erudi liberos.

Secteris sophiae studium laudabile, natos

      Artibus ingenuis erudiasque tuos.

Blandus esto.

55

Haud fastosus eris, nec inani gloria fuco

      Te uehat, at semper blandus, et aequus eris:

Benefacito bonis.

Diuitiisque tuis foueas benefacta bonosque

      Dilige, et officiis promereare tuis.

Noli ab re irasci.

Non nisi de causa te feruidus excitet ardor,

60

      Ire pone tamen frena, modumque tuae.

Neminem irriseris.

Neu miserum delude procax, quem supprimit imis

      Impia sors, humilem tu miserare pius.

Maledicus ne esto.

Iurgia nec iacias, neu carptor liuidus esto,

      Respice sed pondus quod tua terga premunt.

Aestimationem retine.

65

Et grauitatis onus retine sectator honesti,

      Criminis in foueam ne tua fama cadat.

Iudicio adesto; pare foro.

Iudicio, praeerisque foro, benefidus amicos

      Iure patrocinii saepe tuere tuos.

Aequum iudica.

Arbiter electus sententia iudicet aequum,

70

      Ne tua depereat nobilis aere fides.

Ad praetorium stato.

Assistas iusti solio praetoris, et aulae,

      Vt discas legis, iustitiaeque, modum.

Nil mentire.

Veridicus fueris, nec sis aretalogus, aut Cres,

      Socraticus sermo desinat ore tuo.

Consultus esto.

75

Et consultus eris, sapias et pectore pleno,

      Nec quicquam temere dixeris, aut facies.

Iracundiam tempera.

Et ratio, et uirtus tua diram temperet iram,

      Ne ruat in praeceps corpus, et umbra tua.

Vtere uirtute.

Romulidas ueteres sequere, et sine fraude, dolisque

80

      Virtutis pateant nomina celsa tuae.

Lude trocho, aleas fuge.

Lude trocho, nucibus, licet hoc puerilibus annis,

      Sueta sit damnis alea nulla tuis.

Minorem te ne contempseris.

Nec nimis elatus fastu contemne minores,

      Fortuna uarias noueris esse uices.

Nil arbitrio uirium feceris.

85

Viribus aut opibus fretus uelut ipse tyrannus

      Fortunis cumulis non aliena tuis.

Patere legem, quam tu ipse tuleris.

Moribus, exemplo Numa sis, iustusque Licurgus,

      Et serua sociis condita iura tuis.

Accepti beneficii memor esto.

Officii meritique boni memor esto, uicissim

90

      Maiori cumulo reddere dona decet.

Pauca conuiuio loquere.

Nec fueris conuiua loquax post pocula, torrens

      Isaeus factus ne uideare mero.

Noli miserum irridere; minime iudica.

Nec derisor eris, mordax, nimiumque seuerus,

      Iudicium uitiet nulla libido tuum.

95

Per scelus haud quicquam cupias, alienaue raptes.

      Esto pii, et puri, iustitiaeque tenax.

Illud stude agere quod bonum est.

Quae bona sunt facias semper, finemque notabis,

      Et facias aliis quae tibi facta uelis.

Paule tui Acrimati serua haec dictata magistri.

100

      Sic eris aeterna posteritatis honor.