29. ad Ioannem Franciscum Federitium
Foederice, fori lepor et sol, delitiumque,
Qui tenes haud humile ex meritis a Foedere nomen
Praesidiumque reis decus, et solamen amicum
Cuius et in Fratrem pietas avosque parentes
5
Ac Patriam spectata satis post funera sera
Aetheream insigni spondet cum nomine vitam,
Invideas nobis (etenim sunt omnia cordi
Pulchra, et rara tibi) si novis qualia quanta et
Quot numero nostris una sint auribus hora
10
Exausta ingenti verborum pondere dum nos...
Nudius hinc quartus cum tu incitatus eodem
Quam parvos dixti turdos te praehendere malle.
Detinuit logicis interpres vocibus artis
Quae methodumque modumque aliis praescribit habendis
15
Effectus proprios narrans et singula quaeque,
Quae sunt huius opis causas, primordia, metas;
Nam primum logices metam, finemque, scopumque
Syllogismum esse asseruit, quo tendit et artis
Omnis dirigitur sermonum visque potestasque,
20
Esseque connexis quiddam rationibus unum
Proposito constans medioque, et fine retorto
Partibus hinc geminis constare extantia nomen
Huic posuisse, ast obtingentia parte secunda
In vocesque decem hanc, quae praedicamina recto
25
Res universas signantes ordine partim
Proposita, in partim divisam rursus, et illam
In varias, alium nam simplicis esse figurae
Demostrativae hunc, dialectica nomen at illi
Imposuisse, sophistica cetera, falsaque dici
30
Non magis utendi, quam causa reiciendi
Sermonum ambages, et inextricabile pondus
Discenda ut medicum ut curet tractare venena,
Has species variis tractatas ordine probe
Esse voluminibus, diversaque nomina libris
35
Indita pro rebus de vocibus esse, decemque
Verbis praedicamentorum grande volumen
Demonstrativum e specie manasse priorum.
Posteriorum autem dialectica composuisse,
Ast elenchorum falsis constare libellum
40
Hunc demum Logices, finem detexit et usum
Architecti exemplo illustrans singula quaeque
Disserat, ambiguos dissolvat, ordine, nodos
Distinguat multo, nec non diffiniat usu,
Vtque et operta illustret et omnia dividat apte,
45
Iudicet et cunctis seriem det denique rebus.
Multaque praeterea numero comprehendere, quae mi
Nec licuit, nec si conducant scribere lasso
Pondere curarum vacet, haec tibi paucula visum est...
Vt senes nobis nil prorsus te sine gratum
50
Velleque communis Patriae communia tecum
Haec, et honesta et utilia respectu fore nobis.
Quid dicam quod amas nos tutarisque benignus,
Absentem quid amicos, quid numeremve propinquos
Comuneis nobis? Quo mi, carissime, circa
55
Te obsecro et obtestor paulum clamoribus istis
Subducas Fori furatus te tibi nugis,
Dum refoves lassas praebens his vocibus aureis,
Quae iucunda simul fuerint et idonea vitae.
Quid? Pudet? Ignorasne senem didicisse Catonem
60
Cumque Platone illum qui sero accessi reprehensus,
Expediam tanto citius, respondit ab his me
Vive diu felix, Patriae communis amice.