17.

Dum te flebilibus numeris moriturus Iolas

      Cantat, ades vati, candida Hyella, tuo.

Tale mea carmen moduler tibi arundine, quale

      Deficiens dulci gutture cantat olor;

5

Vt tua pastorum volitet vaga fama per ora,

      Dum laetas segetes pinguia rura dabunt,

Dum flores apis, et rivos dum gramen amabit,

      Dum metuet celerem tarda capella lupum.

Digna quidem fueras quam maximus ille Menalcas

10

      Diceret argutis semper arundinibus;

Et quam posthabita Neptunine Galatea

      Cantaret Siculi clara Thalia senis.

Et facerent, si te natam felicibus annis

      Vidissent oculis, candida Nympha, meis.

15

Te iuga Parnassi resonarent, te iuga Pindi:

      Notior Arcadiae nulla puella foret.

Per nemora, et silvas incisum cortice laevi

      Mille tuum nomen viveret arboribus.

Tu quoque par esses Amphionio Aracyntho,

20

      Et par Maenaliis, care Taburne, iugis.

Magne pater, tali fortunatissime alumna,

      Tu viridi servas ossa beata sinu:

At misera ante diem crudeli funere rapta

      Ivit ad infernas non reditura domos.

25

O mihi Threiciam citharam si Musa dedisset,

      Quae potuit silvas ducere montivagas,

Per tenebras Orci, per pallida regna silentum

      Quaesissem manes, cara puella, tuos:

Nec me tergemino terreret Cerberus ore,

30

      Nec torvae anguineis crinibus Eumenides.

Vel mecum vitae repetisses lumina, vel me

      Obrueret Stygio mors violenta lacu.

Sed citharae si nil prodessent fila canorae,

      Movissem fletu numina dura pio.

35

Vidissent umbrae tenues regemque superbum,

      Tisiphonemque malis illacrimare meis.

Sit licet ille fero crudelior angue tyrannus,

      Non vacuum blandi pectus amoris habet.

Ipsum etiam, qui cuncta domat, Cythereius ales

40

      Vicit, et invito lenia corda dedit,

Tempore quo magnae Cereris pulcherrima nata

      Ad nigras Erebi candida venit aquas.

Illa quidem caris Nymphis comitata legebat

      Purpureos flores saltibus, Enna, tuis,

45

Iamque parans in lucidulo se fonte lavare,

      Traxerat e niveo mollia vincla pede,

Cum pavidam, et matrem queribunda voce vocantem

      Abstulit infernis luridus Orcus equis,

Nec veritus natam Iovis est violare supremi;

50

      Tantum forma potest, et violentus amor.

Cur igitur caram mihi non donaret Hyellam?

      Cur lacrimis flecti nollet amantis amans?

O qui pallentes Erebi me ducat ad umbras,

      Et genibus sistat me, pater Orce, tuis!

55

O quales tibi manarent mea lumina fletus!

      Funderet o quantas lingua diserta preces!

Me certe facerent pietasque, dolorque disertum:

      Verba ministraret dulcia dulcis Amor.

Quid loquor infelix? nulla est revocabilis arte,

60

      Cum semel exstincto lumine vita fugit.

Non revocat Syringa suam Pan magnus ad auras,

      Non Phoebus revocat te, Cyparisse, tuus.

Ipse foret quamvis Cybele gratissimus Attis,

      Liquerat infernas non tamen Attis aquas.

65

Ah quoties nato mater Berecynthia dixit:

      Per lac quod dederunt ubera nostra tibi,

Perque uteri tolerata decem fastidia menses,

      Redde oro puerum, Dis, mihi, care, meum.

Non ego, felices superum translatus in oras

70

      Tithoni vivat saecula longa, peto.

Aurorae liceat carum servare maritum,

      Aequalemque deis reddere caelitibus.

At mihi cum paucos Attis serviverit annos,

      Ad tenebras redeat flebilis umbra tuas.

75

Nunc pia templa colens divis operetur, et omnes

      Per populos ritus, et mea sacra ferat.

Dulcia purpureae nunc carpat dona iuventae,

      Nunc decoret silvas candida forma meas.

An magnum est, animam si de tot millibus unam

80

      Des matri, vitam quae dedit ipsa tibi?

Sic lacrimans ait: ille suis immanior umbris

      Maternas dura respuit aure preces.

Vix licuit miserae manes descendere ad imos,

      Atque umbrae dulci basia vana dare.

85

Crudelis Pluto, nimium crudelia fata,

      Quae vitae nullas heu posuere moras!

Cum silvam glacialis hiems spoliavit honore,

      Vere novo silvae laeta iuventa redit:

Occidit Oceani cum Sol demersus in undas,

90

      Nascitur abducto pulchrior ille die:

At nobis nec laeta suo cum vere iuventa,

      Nec mersa immiti funere vita redit.

Vltima cum Parcae legerunt fila severae,

      Vrget perpetuus lumina clausa sopor.

95

Quem tamen aeterno celebrarint carmine Musae,

      Ille vel invita morte superstes erit.

Sic vivis, vivesque aeternum, pulcher Alexi;

      Et tu cum Gallo nota Lycori tuo.

Pan, nemorum decus, et Satyri, Nymphaeque decentes,

100

      Quae blando agrestes uritis igne deos,

Si formosa pie coluit vos semper Hyella,

      Si mea vos semper dulcis avena canit,

Vos facite, ut longum vivant mea carmina in aevum,

      Et cum carminibus candida Hyella meis.