6. de Hercule et Hyla

Quid mirare, tuo si regnat corde Lycinna,

      Nec cessat tantis te cruciare malis?

Crede mihi, non solus amas; Veneris puer omnium

      Est divum, atque hominum maxima pernicies.

5

Audisti ne, humeris caelum qui sustulit altis,

      Ausus et inferni regna subire dei?

Ille idem tanto puerum dilexit amore,

      Vt, seu nox alto surgeret Oceano,

Seu roseo terras vestiret lumine Titan,

10

      HERCVLE cum magno candidus esset HYLAS.

Nulla dies miserum puero sine vidit amantem,

      Nec cum tergemini corpora Geryonis

Sterneret, atque alios invictus mille labores

      Imperio duri susciperet domini.

15

Quin etiam Colchos peteret cum pulcher Iason,

      Amphytrioniadae tunc comes ibat HYLAS.

Ibat HYLAS, clavamque gerens, Libycamque pharetram.

      Qualis cum molli parthenice pluvia

Stat gravis, ac Phoebi radiis aspersa nitentem

20

      Dat lucem, Paphiae rarus honos Veneris.

Et iam Pleiades caelo caput attollentes

      Linquebant sacras Nereidum choreas,

Cum Pagasae curvis e litoribus digressi

      Currebant celeri per vada salsa rate;

25

Quos comitabantur cinctae fulgentibus armis

      Pallas, et ipsa potens caelicolum domina.

Iamque volans undis Nerei mirantibus, Argo

      Mysorum claris urbibus appulerat.

Hic iuvenes pictis e puppibus egredientes,

30

      Deponunt altis membra sub arboribus,

Et molles sibi quisque toros bene olentibus herbis

      Exstruit: intonso creverat herba solo.

At formosus HYLAS taciti per devia montis

      Ibat luciduli sumere fontis aquam.

35

Fons erat in silva puris argenteus undis,

      Quem bicolore tegit populus alta coma.

Ac circum Paphiae densant umbracula myrtus,

      Et parit assiduas aura benigna rosas,

Narcissumque, crocumque, immortalemque amaranthum,

40

      Et te flebilibus scriptum, hyacinthe, notis.

In medio faciles nodato corpore Nymphae

      Ludebant sparsis per rosea ora comis;

Quae puerum cupido miratae lumine, cum vix

      Illius molles tingeret unda pedes,

45

Arreptum subito vitreum traxere sub amnem;

      Vt quondam veris tempore purpurei

Stella volans, caelo noctis delapsa per umbram

      Emicat, inque alto conditur Oceano;

Tunc laetus clamat summa de puppe magister,

50

      Candida felici pandite vela Noto,

Pandite; nam caelo superi bona signa dedere.

      Sic ait, et placidis per mare fertur aquis.

At miser Alcides casu perculsus acerbo

      Amissum toto litore clamat HYLAM:

55

Litore HYLAM, furibundus HYLAM per devia quaerit;

      Qualis turicremas parva iuvenca deum

Concidit ante aras: sed fati nescia mater

      Non iam frondifero pascitur in nemore,

Nec dulcem puri libavit fluminis undam;

60

      Sed fertur celeri per nemora alta pede,

Omnia mugitu complens, si forte veniret

      Bucula maternis obvia luminibus.

Sic heros, HYLA ingeminans, HYLA omnia replens

      Errabat dubio per loca sola pede.

65

Quantas ille fero profudit corde querelas!

      Pallenti quantas ore dedit lacrimas!

Cum saepe optaret scopulo se mittere ab alto,

      Aut vitam rapidis ponere fluminibus.

Interea curvo solvens de litore funem,

70

      Colchorum fines iverat Aesonides;

Quem desiderio pueri confectus inani

      Mox sequitur lacrimans Amphytrioniades.

Hos tu sollicitos heroum doctus amores,

      Disce libens durae ferre iugum dominae;

75

Nec te iam pigeat quemvis perferre laborem.

      Omnis amor longo vincitur obsequio.