26. Nicolao Pontico patritio Veneto
Iuliensium prasidi Aegle

Aeriae rupes, Latio quas agmine Caesar

Eduxit quondam coelo et radiantibus astris

Belliger undosi prope saxa nitentia Turri,

Vos, inquam, rupes, vos instaurata minaci

5

Culmina Pannonio tenues ad carmina vires

Nubigenis excite iugis, quando enthea porro

Calliope manet et Tyrias pater incolit urbes

Cui citharae cordi, cui lotos et innuba laurus.

Sic Turrus genitor vitreis argenteus undis

10

Perpetuos latices aeternaque flumina ducat,

Nec formidati metuat incendia Phoebi

Saeva Cleonaeumque iubar; sic Hunnia pubes

Aeternum vos laeta colat melioribus annis

Fonsque suburbano qui ducitur advena colle.

15

Interea, quae divinis afflatibus Aegle

Maxima nympharum patrii sub marmore Turri

Dixerit, Aonides, dictate vagantibus auris;

Vos auris, aurae nobis haec carmina passim,

Nos dabimus seris dictata nepotibus olim.

20

Iam pater Hadriaco solvebat ab aequore navem

Ponticus et Carnis felicia regna ferebat

Euganea vectus pinu, quom talibus Aegle

Prima salutavit venientia carbasa virgo:

"Quod votum, Neptune, tibi fumantibus aris

25

Hunniadum cortina dabit? Quae munera cives

Digna ferent nostrumque forum, dispendia postquam

Vrbe fugas tota patriaeque labantibus oris

Depositum sublime vehis, cui pascua late

Iulia, cui silvae arrident frondentibus umbris

30

Ceu nemus Aonidum Phoebo et Latonia rura,

Ceu Tenedos Lyciaeque minacia saxa, Chimaerae,

Seu redit Ortygia, geminae seu moenia Cirrhae

Deserit aut gelida Boreae divertit ab ora?

Ite, nurus Veneris magnae et solemnia dona

35

Ferte coronatumque merum, nec floribus ipsis

Parcite, quos Zephiritis hiulco vulnere mater

Infecit quondam, quos flumineis Narcissi

Eduxere vadis et ferro saucius Aiax

Et disco, puer infelix, dum Cynthius acta

40

Ludit Amyclaea vel Abantius orat Vlixes.

Ite, piae matres et ovantem carmine multo

Neptunum canat ista dies rediviva quotannis.

Ille fluentisono quia ducit a pectore nobis,

Ille pium nobis heroa gementibus infert

45

Qui regat hos fines et Iuli moenia Turro

Circumplexa vago raucumque sonantibus undis

Pectore nil servile tenens, qui fortibus ausis

Aerias Vtini rupes et nobile sumat

Imperiumque latasque fori ditione secures,

50

Egeriae qualis senior convivia postquam

Romulus excepit divorum et nectare multo

Abluit auratum caput unde potentior omni

Flumine purpureum Tiberinus obambulat aequor,

Aequor agens Tiberinus aquas ubi sedula Circe

55

Tyrrhenas cantusque virentes inficit herbas,

Vertere sueta homines in corpora dura ferarum

Sive lupos aprosque velis, praesepia sive

Vrsorum portentificis ululata figuris,

Sive leonigenas animoso pectore fetus.

60

It secum Virtus comes, it Sapientia latos

Exsertans humeros, exsertans enthea rerum

Dogmata quae senior dirae post fata cicutae

Actaeis fertur liquisse penatibus et vos

Quae Samiae docuistis aves, seu maximus ille

65

Panthoides Euphorbus erat praecordia subter

Sive potens genius naturae aut Delius autor.

Quin et Aristoteles graditur secum arduus et, qui

Huic Sophiae praecepta dedit, Plato, suscipit unde

Argolis aeternas doctrinae Academia vires,

70

Vnde patent nobis arguta volumina magnos

Et complexa deos et operto grandia quicquid

Concipiunt elementa sinu, vel lacteus orbis,

Vel rerum natura parens, cui plurimus ordo

Sanctum pectus alit, cui se pater optimus aethrae

75

Insinuat totisque volens diffunditur alis.

Adde quod hunc Theophrastus et hunc Babylonius Horus

Sectantur spretisque senex Epicurus Athenis

Et Megara satus Euclides et Thracius heros

Cui Geticos Abdera sinus et moenia pandit,

80

Cui risum placuisse ferunt. Nec tristior ille

Cultor abest Ephesi lacrimis comitatus amaris,

Divorum involvens atris arcana tenebris.

Praeterea vates Solymo qui pectine coeli

Fata canit primae referens exordia pugnae

85

Divisumque Chaos divisaque pectora Nerei,

Dum Menelaei fugit impia tela Canopi;

Vt pater omnipotens superos effinxerit, ut vir

Primus Avernalis tulerit dispendia ripae

Deceptus malo dapibusque nocentibus atri

90

Serpentis, mors unde pedem mortalibus aegris

Intulit assiduusque labor; ut Martius heros

Divorum Stygios angues superaverit et mox

Laeta sere nato ductaverit agmina coelo.

Vos quoque facundis animae concentibus auctae

95

Romani per rostra fori et subsellia circum,

Vos animae Ciceronis euntem fluctibus udis

Ambitis puppim, nec abest Hortensius aut qui

Orantes medio latus exeruere theatro,

Sulpitius, Messalla, Cato, geminusque Cethegus;

100

Quinetiam Graiae Pytho quae fulmina linguae

Cecropiis audire iugis et Nestoris optat

Inspectare nives Ithacique fluentia regis

Ora, Dicarcheo stupuit quae marmore Siren,

Classe peregrinas dum iacta circuit urbes.

105

Vnde Melesigenes arguta poemata vates,

Phoebe, tibi Cirrhaeque piis suspendit ephebis

Errores et facta canens, ut lumina magni

Cyclopis media solers a fronte revellit,

Lumina Threicio late sordentia Baccho,

110

Tethyos ut natam septena aestate Calypso

Perfidus elusit, ut caeruleo Sirenas

Gurgite luctanteis et magnum saevus Achillem.

Quid te, cana Fides, memorem? Quid te loquar, ingens

Erigone? Servatis enim divae ardua magni

115

Ora viri, nec grata polo Clementia defit,

Nec Syrii cortina Dei qui paupere tecto

Bethlemiae rupis vacuas ululavit in auras,

Tanta movet superos pietas. Hoc Ponticus ergo

Victor Iuleas moderabitur agmine turres

120

Et patrii dumeta fori quo sospite numquam

Iis poterit versare dolos aut fingere crimen

Orator, seu verba locat, seu carcere sontes

Luctifico raptare parat imisque latebris;

Sed pia Saturni requies dominabitur et tu,

125

Pax summos amplexa deos rutilantibus alis,

Pax hominum gavisa bonis et fertilis anni

Dum vero titulos gemmantibus excipit aris

Et supero dat vota Iovi solemnia circum.

Ite, pii vates quos Aones Hippocrene

130

Virginea roravit aqua et Tegeaticus ales,

Quos pater aprico circumfluit aequore Turrus.

Ite, Sophoclei vates et fingite carmen.

Tu, genitor vatum, Corneli, Heliconia plectra

Accipe vocalesque deos, nec legibus istam

135

Caesaris absume diem sed carmine blando,

Carmine quod torrens pluvioso gurgite Cormus

Admiratur, ubi flaventia cornua ripis

Educit nostramque tumentior aspicit urbem.

Tu noto, Percote, acies duc ordine, quando

140

Aemiliae novus ardor agit Parnasia rura

Instaurare modis et amatum condere nomen,

Nomen Hamadryades quod saepius admiratae

Plausibus excepere virenti margine Turri.

Accedat numeris Susana decentibus ille

145

Qui Latios fontes invitat et advehit urbi

Arguta comptus cithara, nec transfuga Nais

Abnuit urbano posuisse cubilia rivo,

Et qui facundo Charites in pectore versat,

Civiles et opes sermonibus intonat aureis

150

Melsius, Euganeae moderatus facta iuventae.

Praeterea succo tabem languentibus aegris

Demulcens Oldovinus, qui saepius imis

Pallentes animas tenebris et carcere Ditis

Eripuit; nec se comitem neget impiger istis

155

Regulus, occultas pestes et pharmaca suetus

Aonidum vincire modis et pectine leni.

Mox alii centum, docto qui barbiton auro

Impediunt Nysaeque iugis pallentibus instant:

Portius attollens humeros et carmina coelo

160

Dum vada Pierias subterlabentia cautes

Incolit assistens Phoebi nemoralibus Vmbris,

Quinetiam Gozedinus, quem Valla canoris

Ornat arundinibus quoties Theumesia Bacchi

Rura subit Musasque tholo meliore coronat,

165

Et qui magnanimos ad carmina ducit ephebos

Insignis testudinei modulamine plectri

Calderinus et exiguo sub pectore magnas

Occultans vires Fiducius, enthea sive

Argumenta canit Graiis animata figuris,

170

Seu numeris extendit ebur quos Romula pubes

Sacravit Phoebo Musisque faventibus olim".

Haec effata comas undis salientibus Aegle

Mersit; Iuleae plauserunt gurgite nymphae

Et pater eduxit maiora volumina Turrus.

175

Si vacat, haec summo deducta poemata clivo

Excipe, semotis Venetorum, Pontice, rebus,

Nec rudis Ambracii sordescat Apollinis ardor.

Non etenim Thymbraeus adhuc sub pectore cursat,

Nec casti regina chori vehit avia circum

180

Dircaei pineta iugi saltusque virenteis.

Nobiscum Pylios vivas ita Nestoris annos

Cumaeosque situs; quamvis te Martia rupes

Malit Aricinumque nemus, licet aureus illi

Assistat Caesar maternaque sidera firmet,

185

Virbius huic delubra colat frondentia mystes.