366. in hyemem
Tristis hyems, caeli rabies et dedecus anni,
Quam te conspicio invitus nive tempora cana
Horrida conspersam! Quam te, foedissima rerum,
Odi consputam squallentibus ora pruinis
5
Innexamque comam glacie impexosque capillos!
Vt mallem coleres Scythiam Moeoticaque arva
Regnaque Riphaeo supposta nivosa tyranno,
Aut peteres Tanaim aut glacialis litora ponti!
Optarem nostrum nunquam te invisere caelum:
10
Namque ego te matrem Eumenidum mortisque sororem
Crediderim, emersam diris de faucibus Orci,
Tempore quo Iapetum tellus saevumque Thyphoaea
Progenuit, vel cum pestes immisit acerbas
Iuppiter, ulciscens audacis furta Promethaei.
15
Tu Phoebo invisa es: fugiens te vix videt et se
Oceano condit magno; tunc ima pererrat
Signa, brevesque dies et lucem apportat iniquam.
Tunc circurmfusis contristas nubibus orbem,
Nec per te apparent duratis gramina pratis.
20
Tunc foedae rerum facies et mortis imago:
Expoliata suis viduatur honoribus arbos
Atque, olim celeres, cursus frenantur aquarum.
Te duce concursant impacato aere venti:
Prosternunt sylvas animosi et proelia miscent.
25
Heu male quam teneras defendunt lignea citros
Tecta: suis arent morientia citria ramis!
Agricolae ignavi ducunt longa ocia tectis
Ante focum, nec se pastor magalibus effert,
Nec maria exercet suspensis navita velis;
30
Strymoniaeque grues fugiunt et tranat hirundo
Aequora, nec nostris audet se credere terris.
Quid dicam qualeis etiam contraria vitae
Humanae inducas diversos frigore morbos?
Nam menteis hominum cogis torpere veterno
35
Et patulas resonis imples tinnitibus aures,
Naribus et per te salsus liquor effluit ore.
Ipsa gravi quassas mortalia pectora tussi
Articulosque secas contractis noxia nervis.
Es mihi nunc etiam nodosam excire podagram
40
Ausa - scelus! - quae me assiduis cruciatibus angit
Nec patitur dulceis Musarum carpere fructus
Aut tectis efferre pedes. Huic arida febris
It comes et misero nativum perbibit humorem
Exhauritque suo vitalem fonte calorem;
45
Vsque adeo insinuat sese et pede labitur imo
Humor agens morbum et tendit gravis usque deorsum:
Vt torrens auctus nivibus de monte solutis
Aut pluvia aut vernae liquefactis flatibus aurae,
Aggeribus ruptis, claustra indignatur et omne
50
Indupedimentum tollit, secum omnia volvens,
Et pecus et dominos et raptas cum lare sylvas.
Non herbae aut fomenta queunt lenire dolorem:
Ora cibi, placidi sunt nescia lumina somni,
Praeque dolore sitis fauces exiccat anhelas
55
Et semper querulae volitant ad sydera voces.
Fortunatae, hyemem quae nescivere malignam,
Fortunatae iterum gentes quas aspicit aequis
Sol oculis spectatque nitenti Iuppiter astro
Arridens! Illis non sunt obnoxia morbo
60
Corpora, sed longa solvuntur fessa senecta.
Tantum foecundi demittit Iuppiter imbris
Atque homines caelique bibunt violaria rorem,
Vnde etiam gens illa extentum durat in aevum.
Illis perpetuum ridet ver: mense decembri
65
Exultat laetus volucrum concentus in agris;
Formosa aeternis vestitur floribus arbor
Et rosa semper hiat vernans, clementia caeli
Quam fovet et tepidis demulcent flatibus aurae.