Ludovico Ariosto carmina, 15

Testo base di riferimento: M. Santoro, 1989

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


15. ad Herculem Strozzam

Audivi, et timeo ne veri nuncia fama

      Sit quae multorum pervolat ora frequens.

Scin verum, quaeso? scin tu, Strozza? eia age, fare;

      Maior quam populi, Strozza, fides tua sit.

5

An noster fluvio misere ....? (Heu timeo omnia! at illa,

      Di, prohibete, et eant irrita verba mea;

Et redeat sociis hilari ore, suasque Marullus

      Ante obitum ridens audiat inferias).

Fama tamen vatem, sinuoso vortice raptum,

10

      Dulciloquam fluvio flasse refert animam.

Scin verum, quaeso? scin tu, Strozza? eia age, fare;

      Maior quam populi, Strozza, fides tua sit.

Vt timeo! nam vana solet plerumque referre

      Fama bonum; at nisi non vera referre malum.

15

Quamque magis referat saevum, crudele, nefandum,

      Proh superi! est illi tam mage habenda fides.

Quid potuit gravius deferri hoc tempore nobis,

      Qui sumus in Phoebi Pieridumque fide,

Quam mors divini (si vera est fama) Marulli?

20

      Iuppiter! ut populi murmura vana fluant.

Scin verum, quaeso? scin tu, Strozza? eia age, fare;

      Maior quam populi, Strozza, fides tua sit.

Nam foret haec gravior iactura mihique tibique,

      Et quemcumque sacrae Phocidos antra iuvent,

25

Quam vidisse mala tempestate (improba saecli

      Conditio!) clades et Latii interitum,

Nuper ab occiduis illatum gentibus, olim

      Pressa quibus nostro colla fuere iugo.

Quid nostra an Gallo regi an servire Latino,

30

      Si sit idem hinc atque hinc non leve servitium?

Barbaricone esse est peius sub nomine, quam sub

      Moribus? At ducibus, di, date digna malis,

Quorum quam imperium gliscente tyrannide tellus

      Saturni Gallos pertulit ante truces!

35

Et servate diu doctumque piumque Marullum;

      Redditeque actutum sospitem eum sociis;

Qui poterit dulci eloquio monitisque severis,

      Quos musarum haustus plurimo ab amne tulit,

Liberam et immunem (vincto etsi corpore) mentem

40

      Reddere, et omne animo tollere servitium.

Sit satis abreptum nuper flevisse parentem:

      Ah! grave tot me uno tempore damna pati!

Tarchaniota aura aetheria vescatur; et inde

      Caetera sint animo damna ferenda bono.

45

Scin verum, quaeso? scin tu, Strozza, eia age, fare;

      Maior quam populi, Strozza, fides tua sit.

At iuvat hoc potius sperare, quod opto: Marullum

      Iam videor laeta fronte videre meum.

An quid obest sperare homini dum grata sinit res?

50

      Heu lacrimis semper sat mora longa datur.