8. Priapus

Ante alias omnes, meus hic quas educat hortus,

      Vna puellares allicit herba manus:

Quam rapiunt, non ut capiti dent ferre corollas

      Et niteat multo flore revincta coma;

5

Laeta nec ut festi velentur limina templi,

      Cum facit ad patrios plebs venerata Deos;

Nec phiala ut molles capiat conclusa maniplos

      Guttaque supposito stillet odora foco.

Atque ea non beta est, non brassica, non amaranthus,

10

      Non quae flaventi lumine caltha micat;

Lubrica non lapathus, non est Cereale papaver;

      Adiuvat aut medicas quae panacea manus;

Nec Baccho cynara et mensis accepta secundis,

      Artificum nec qui surgis, acanthe, labor;

15

Nec quae cum rapidi vertit se lumine Phoebi,

      Nec quae de pueri nomine nomen habet.

Longe alia est longeque alios aptatur in usus,

      Nam primum bifido nititur illa pede.

Enodem tenta in caulem, resupinaque tota,

20

      Et patulum minio sparsa rubente caput,

Est eadem, gelidis albet cum terra pruinis,

      Est, cum sydereo finditur usta cane.

Nil refugit, nulloque potest non tempore pangi,

      Nullis non apte conseriturque locis.

25

Certa nec ulla soli ratio est, cultusque serendae:

      Foecundum, subigas tu modo, semen habet.

Semina seu mandes sulcis, seu fossa feraces

      Accipiat plantas, utraque tuta via est.

At cum iam prima coepit pubescere sylva,

30

      Exaltatque opibus luxuriatque suis.

Tum vero lachrymae summo de vertice manant,

      Mella quibus cedant, Sicelis Hybla, tua.

Quin etiam digitis contrectarique superne

      Gaudet et attactu crescit ab ipsa tuo.

35

Nec minus hanc (quae cuncta mihi licet usque tueri,

      Nam me posse loqui foemina nulla putat)

Quamlibet ingenuae gaudent tetigisse puellae,

      Et mediam tenera continuisse manu;

Saepe iuvat summae prono dare basia vultu,

40

      Lentam sollicita saepe fovere mora.

Dumque fovent, tenues planta risere tumente

      Per tunicas agilem surgere, perque manus.

Tum mirata novam faciem non rustica virgo,

      Praegrandesque toros insolitumque decus:

45

"Te veneror, gramen magni mihi numinis instar,

      Teque meum columen, te mea sceptra puto",

Dixit; nec cunctata diu vestemque reducit

      Et bibulam inducto sedula fonte rigat.

Illa madet fusa circum sua vimina vena,

50

      Quasque haurit, largo foenore reddit aquas,

Cultricumque sinus laetis proventibus implet,

      Perfugium in multis una reperta malis.

Nam quae, longiquas sponso volitante per undas,

      Carpitur indigno sola relicta situ,

55

Et macet in viduo pertabescitque cubili,

      Fibra se multum graminis huius alit.

Molle iecur tacita quae deperit icta sagitta,

      Plurimam in epoto semine sentit opem.

Cui facies pallet, caulem si prandet opimum,

60

      Prandenti gratus serpit in ora rubor.

Et quae turgidulos flendo corrumpit ocellos,

      Vt temere in lachrymas hoc genus ire vides,

Rore inspersa levi, summa qui prosilit herba,

      Laetitias animo luminibusque facit.

65

Et quam nigra malis terrent insomnia visis,

      Admorso placidus germine somnus habet.

Dudum habilis tum si qua viro est, materque vocari

      Expetit, ignavos conqueriturque dies,

Olim ne sterilem postrema redarguat aetas,

70

      Auxilium radix, tempore sumpta, venit.

Denique si qua suo mulier male culta marito est,

      Hanc vorat atque assis non sua damna facit.

Quamque magis digitos implet capientis et ore

      Manditur oppleto, tam magis illa placet.

75

In molli latet umbra aliis, mihi semper aperta est:

      Tam bona non debet graminis herba tegi.

Nomine si cupias cognoscere, Menta pusilla est.

      Rides? Sic illam Roma diserta vocat.

Sed quae, docti homines cum dicunt, Menta pusilla est,

80

      Haec mihi non docto maxima vel nimia.

Parcite Romulidae, verbo sum lapsus in uno:

      An cuiquam nimium tale quid esse potest?