Pietro Bembo carmina, 7

Testo base di riferimento: M. Scorsone, 1990

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


7. Galatea

Pana Deum Siculi per iniquas littoris undas

      Eludit tarda dum Galatea fuga,

Seque adeo, spe provectus studioque sequendi

      Plus medium infido tingueret ille mari:

5

"Quo fugis, o Galatea? mane, mane o Galatea:

      Non ego sum, dixit, non ego, Nympha, Cyclops,

Qui flavum avulsis iaculatus rupibus Acin,

      Saevitiae liquit tristia signa suae.

Pastorum pecorisque Deus, cui garrula cera

10

      Prima dedit varios fistula iuncta modos,

Quem gelidi frondosa colunt pineta Lycaei

      Laetaque Maenalio Parrhasis ora iugo,

Vnam de cunctis te diligo Neptuninis:

      Galatea, mane, o iam Galatea mane",

15

Ille loquebatur; fundo declive maligno

      Littus erat: gressum non tenuere pedes.

Sed pelagi dum caeca urget male cautus, et instat

      Qua refugit pendens, subtrahiturque solum,

Labitur, et summas dorso converrit arenas:

20

      Labentem intortis obruit unda fretis,

Vtque Deam, Galatea iterans, Galatea, vocabat,

      Implerunt tenues ora vocantis aquae.

Tum primum latices epotavisse marinos

      Pana ferunt, ponti nec latuisse Deum,

25

Sed quia Nereidas ibat vexare puellas.

      Offensum fluctus non tenuisse suos.

Ergo illum nandi insuetum glauca excipit alto

      Vnda sinu: exultant irrequieta vada.

Marmora ter superare manu conatus amara,

30

      Ter circumfusis est revolutus aquis;

Nympha Dei lapsum cupidis spectabat ocellis,

      Gratior et pulchro risus in ore fuit.

Spectarant, sparsi ut steterant per littora, Fauni,

      Pan, comites Fauni, grataque turba tua,

35

Et mixtus Faunis, cordi cui semper amores

      Nympharum et querulo tibia rauca sono,

Incubus, et Satyri, et coniferae Sylvanus

      Arboris agresti cinctus honore caput.

Qui simul atque ipsum gentis videre parentem

40

      Pana sub impuris mergier aequoribus:

"Nympha redi, Galatea redi, neu desere amantem",

      Ingeminant omnes, "candida Nympha redi.

Ah tantum ne admisse tuis sit dedecus undis,

      Quod taceant nulli post, Galatea, dies",

45

Ingeminant Divi; clamoribus icta resultat

      Arida pumiceum qua lavit Aetna pedem.

Illa metum fallax simulare et tendere in altum

      Et vanas surda reiicere aure preces;

Quo magis ii tristes moesti versare querelas,

50

      Et pelagi expertes dicere amore Deos.

Pectora pars pulsare manu, pars currere in undas

      Cedit, et argutos tardat arena pedes.

Omnia quae obliquo, lente nans, respicit ore,

      Vnaque tot gaudet fallere Nympha Deos.

55

Vtque satis lusit: "Certe sat lusimus, inquit,

      Successuque mei non caruere doli".

Atque ita iactatis relegit freta versa lacertis,

      Pronaque non longum vincere tendit iter.

Summa secant pulsae fluctu saliente papillae,

60

      Spumea sub niveo murmurat unda pede.

Tum summo apprehensum cornu sustollit: at illi

      Clauserat insolitus lumina victa sopor,

Vt rediit cum luce animus: "Quo percitus oestro

      Coniugium affectas, dixit, inepte, meum?

65

Perque ausus vada salsa sequi regna invia vobis,

      Invitam pergis sollicitare Deam?

Numen aquae gaudet tumidarum numine aquarum,

      Conveniunt votis vota propinqua meis.

Tu pete montivagas, quarum es de gente, capellas,

70

      Parte tui, et nostros linque, proterve, toros".