56. ad Marcum Marulum de obitu Valerii fratris
Marule, Socraticae non dispar gloria vitae,
Praevalido fultum robore pectus habens,
Exemplar virtutis, honos, lux, Marule, nostri
Temporis, o patriae vita salusque tuae!
5
Tramite qui recto divinae sedis ad urbem
Tendis et invitans dirigis hinc alios
Quid mandata Dei iubeant; qui solus ad unguem
Observas plures, deinde docere cupis.
Sub pedibus Fortuna tuis regina triumphans
10
Terribiles vinclis ferre coacta manus.
Mors et fata deum, quid sint caelestia nosti
Iura, quid humana conditione subest.
Quam miserum est mortale genus fluitansque caducum,
Vt rosa florigero languet adempta iugo.
15
Nosti quam subito mutantur gaudia luctu.
Alitis acta modo; quam brevis hora fugit.
Confiteor grave sit damnum, gravior quoque poena
Nonnullum ex caris occubuisse tuis.
Frater erat, dices: carissima pectora fratris
20
Heu miser ipse gemo perpetuoque gemam!
Huius nomen erat quanta probitate fideque
Te docet et quali laude ferendus honos!
Quis dubitat clarae quod erat virtutis amator,
Nobilis in bello nobiliorque toga?
25
Huic inerat gratae quaedam praestantia formae;
Ingenium, probitas consiliumque decus.
Non sibi sed patriae carisque vigebat amicis;
Iuverat ignotos auxilioque suos.
Doctus, honoratae meruit praeconia vitae,
30
Mellifluum fundens semper ab ore favum.
Adde quod ille quies studiorum, Marce, tuorum,
Ille tuis curis dulce levamen erat.
Dum fuit hic, dulces Musarum expromere fetus,
Aonidum poteras sollicitare nemus.
35
Sed quid ego haec referens vulnus in vulnera condo,
Et lacrimas lacrimis associare parem?
Oceano fluctus, frondes cur frondibus addo;
Aequoribus pisces, sidera curve polo?
Vivit adhuc neque enim mortales exuit artus
40
Ipse tuus vita frater amabilior.
Improba mors cuius corpus dum dente maligno
Stringeret, horrisonas incutiendo minas,
Sic ait: "Obsequium videor, non vulnera ferre
Huic ego. Cur? Morsus non timet iste meos.
45
Sollicitat quem non duri violentia fati,
Diruet imperium forsitan iste meum."
Cui Valerus placida compostus mente, quieto,
Imperturbato reddidit ore sonos:
"Omnibus esse soles rabida truculentior ursa
50
Quis placuit vitam labe notare suam.
Ferrea qui subeunt pravae retinacula mentis,
Ferentur semper turbidiore metu.
Ast quibus aetherei fervens in vertice caeli
Astrigero mens est, cura perennis, amor;
55
Ast quibus immensum decus immortale per aevum
Fulget et aeternum praemia clara vigent;
Pace tua nunc sit, mors o saevissima, dictum:
Hi tibi nil debent, non meruere mori.
Mortem nemo timet nisi qui cum crimine vixit:
60
Qui bene vivit habet sub ditione necem."
Dixit et in verbo medium sibi protulit unguem
Intrepidus caecae probra futura deae.
Ergo, age continuo non indulgere dolori,
Marce, velis! Lacrimis, Marule, parce piis!
65
Ex quo nil timuit leti discrimina frater,
Certa haec fraternae signa salutis habe.