51. de adventu Petri Cyppici,
patricii Spalatensis, hecatonstichon
Buxea multiforas nunc nunc age, tibia, voces
Concine; Threiciis concordent aurea nervis
Plectra; coronato prodeas, cantator Apollo,
Vertice, non humeris desit genialis amictus
5
Purpureis, Phrygiae sed habens contegmina pallae.
Talis ades, celsi qualis veneranda Tonantis
Exhilaras sacro nitidus convivia cantu.
Eia age Castalio coeant e fonte sorores
Sicelides, nimio quatiant age verbere terram.
10
Applaudantque simul iuvenes puerique puellae
Et matrona, graves vultus sed ponat opertae
Frontis ac obductas hilarent pia carmina rugas.
Permutentque genas tantum dum munera divis
Rite celebrati reddantur debita voti.
15
Dum nivei centum maculentur caede iuvenci,
Dum tibi turicremis cumulentur cinnama flammis,
Iupiter, astrigeri residens qui vertice Olympi
Cuncta regis, decimum prospectans lumine mundum;
Qui mare velivolum, terras qui lege gubernas
20
Perpetua et liquidus quicquid complectitur aether.
Quod Petro dilecta suum remeasse penatum
Limina, quod reduci licuit tetigisse carina
Optatos patriae portus, dulcissima natos
Pignora facundi constringere pectora fratris
25
Moribus et nulli cessurae coniugis almam
Conspicuamque fidem, superat quae nobilis omnes
Hesperias Graiasque nurus probitate decori
Corporis. Hanc niveam contendat quisque Lacaenam
Esse, peregrinis tamen at remorarier oris
30
Nil timuit placidi constans reverentia Petti.
Nec timuisse procos decuit telasque retextas
Coniugis absentis. Felix cui casta pudicum
Praeservat fortuna torum taedasque iugales,
Seu licet ad Gangem, gelidas seu tendat ad arctos,
35
Vel super Hesperiae loca disiunctissima Thules,
Amne Canopaeo vel qua fluit aequore Nilus.
Nulla timoris erit spiritus in pectore fixa
Composito, nullis libeat mihi ponere lustris
Temporibusve modum semper tibi fida manebit
40
Vxor, amica tuae servabit munera vitae.
Nec properare domum fama cogeris iniqua:
Eximium patriae decus et generosa nepotum
Gloria, Petre, tuum, properavit publica gressus
Cura tuos, propriae postponens munera causae.
45
Dum miseris conferre putas, dum quaeris amicis
Obsequium patriam firmo munimine fulcis
Dumque tuam, dignis patriae te quisque parentem
Laudibus ad summi perducit sidera caeli.
Perducantque precor victuri semper in aevi
50
Saecla. Nec immerito: quis enim gravitate Catonis,
Religione Numae, Bruti pietate perennis
Moribus aut Laeli meruit maiora diserti.
Num Ciceronis honos, divi num Caesaris almum
Nomen, an excelsi praestantia clara Metelli
55
Tot meruere, sacrae quot habet praeconia laudis
Noster Amyntorides, nostri prudentia Iani,
Qui ratione moves geminas in vertice frontes,
Praeteriti retinens quicquid praecesserit aevi
Quicquid et est subita venturum clade repellis.
60
Ingenio volvens quid sit tolerare, negandum
Quidve, per adversos truculenti numinis aestus
Magnanimus calcas, sapienti corde refrenas
Fumiferos animi motus tenebrosaque mentis
Damna, sub Hectoreo possunt si talia cerni
65
Pectore. Tot oculi tibi sunt, quot, maxime, summis
Rebus agis, cauda, quot habet Iunonius ales;
Clara serenato fulgent quot sidera caelo,
Littore Mygdonio numerantur quotve lapilli.
Non amor aut odium certant, non muneris in te
70
Praemia, vaniloquae non fallax gloria pompae,
Non dolus aut dubiam lacerantia fulmina mentem;
Ast honor et pietas, cordato pectore virtus
Nobilis, egregium decus et veneranda deorum
Religio placidi simul et mens conscia recti.
75
Qua soleas, iusta perpendens omnia lance,
Solvere quid deceat, turpi quid distet honestum,
Quid sumus et quantos humana negotia motus
Exagitant, - scelus oh! - variat quam caeca rebelles
Alternans fortuna vices, quo turbine fertur
80
Vita hominum, brevibus nimium conclusa diebus.
Quis modo divini memoret reverenda Platonis
Dogmata? Num Samii docuerunt talia vatis
Scripta? Stagireo num sunt haec digna magistro,
Quae tibi longa dedit rerum experientia, longus
85
Vsus et ex summis prudentia condita libris?
O quantum et quotiens felix, o mente benigna,
Qui procul amota causas caligine rerum
Perspicis, heroas contemnens, sceptra, tyrannos,
Divitias Fulvi vel crimina sacra Metelli.
90
Hoc melius quam si Gadibus remeare subactis,
Litus ad Eoum properes, Rhodopeia Martis
Regna, simul Babylon, vel quae spolianda trophaeis
Ausoniis invicta manet; si sub iuga mittas
Tot populos, quot Roma suis submisit alumnis
95
Martia. Praecipui sunt haec monumenta triumphi
De propria virtute suos quod quisque parentes
Sublevat ac titulos statuat non caede rubentes,
Vrbibus eversis non vi neque fortibus armis,
Laude sed aeterna, facis ut, meritisque togaque,
100
Nestoreos Phrygiosque precor victurus in annos.