Giovanni Aurelio Augurelli sermonum libri 2, 9

Testo base di riferimento: M. Niero, 1986-87

Cura dell'edizione digitale: Ketty Peruch


9. imminentium temporum querela

Qui motus animorum aut quae haec conamina? Quorsum

Vndeve praecipitat tantus furor omnia late

Horrendum in facinus misceri et ducere secum

Exiguo in spacio permixtum ignobile vulgus

5

Principibus rerum quibus est permissa potestas?

Ipse ego, qui risu condire et spargere cuncta

Iam soleo, nunc a lachrymis vix tempero, nanque

Maiore haud unquam vexata turbine verti

Res hominum sensit quae proxima prodiit aetas.

10

Non ne vides ut nos subito circunvenit atra

Tempestas, ferit ex alto nam comminus atrox

Ira deum dirusque furit manifestius ignis

Et fatalis ovans cervicibus imminet ensis?

Heu male quam miseris fuerit mortalibus actum,

15

Iam quibus innumerae mortes et bella parantur,

Non habitura modum prius ac miseranda animantium

Ingenti de clade manus vix parva supersit!

Heus quos, infelix genus, inclinamus ad annos!

Sed quid inexpletae voces lamentaque tanta

20

Profuerint, si fata iubent et sydera monstrant

Exitium infandum et nulli exuperabile monstrum,

Sive inferna virum coetus Bellona fatiget,

Horrenda Eumenidum soror et Discordia vexet,

Vel pater ipse acuat bellorum in praelia Mavors?

25

Vt varia et solitae prorsus sententia dispar

Insedit nobis, quos servata per annos

Alma quies dulci dudum sub pace fovebat!

In manibus ferrum, nemo non praelia iam nunc

Exercet meditans secum, nec respicit atram

30

Post cladem, quae dira fames, quae dura pestis,

Et quae praecipiti sequitur violentia passu.

Non ita praeteritis vitam produximus annis,

Haec aberant et tanta diu clementia coeli

Praefuerat rebus, terris ut cuncta vigerent:

35

Quin artes crevere bonae, nec defuit ulli

Quo quantum vellet posset perdiscere tantum.

Hic placidis morum tot cultus urbibus extant

Et tanta agricolis agris cultura colendis;

Hinc illa accessit librum numerosa facultas

40

Et miranda viris rerum solertia venit.

Post haec quin etiam quaedam rediere minora,

Sed grata et multis hominum oblectantia mentes,

Vt quae marmoribus vivos imitantia vultus

Aere vel, aut liquido simulant quae cuncta colore,

45

Quaeve sonis mire mulcent et cantibus aures,

Et quae perpetuis renovant ornatibus urbes,

Artificumque manus variae quae molliter addunt

Aut ebori argentove decus, quin multus in auro

Iam labor, ut sese multo pretiosius extet,

50

Et nova nativis superaddita gratia gemmis.

Scilicet illa potens aetas iam prisca redire

Coeperat, astrorum volvendis cursibus acta;

Nunc eadem retro citius sublapsa refertur

Quam nova tantarum rerum primordia poscant.

55

Implacidum sydus nobis hoc vulnus inurit:

Sed si causa manet coelo, non illa subire

Vim fati subigit quenquam, nec diva voluntas

Servili nisi sponte iugo dat libera colla.

Nos igitur quaecunque parent, quaecunque minentur

60

Sydera, prudentes non evitare nequimus.

Sunt ea, ni fallor, quae impendent, dira nec ulli

Non gravia et variis non inconnexa periclis,

Sed vitanda tamen, possunt ea quippe minora

Reddi, si contra divinitus addita nobis

65

Mens erit et fato rerum prudentia maior.