9. imminentium temporum querela
Qui motus animorum aut quae haec conamina? Quorsum
Vndeve praecipitat tantus furor omnia late
Horrendum in facinus misceri et ducere secum
Exiguo in spacio permixtum ignobile vulgus
5
Principibus rerum quibus est permissa potestas?
Ipse ego, qui risu condire et spargere cuncta
Iam soleo, nunc a lachrymis vix tempero, nanque
Maiore haud unquam vexata turbine verti
Res hominum sensit quae proxima prodiit aetas.
10
Non ne vides ut nos subito circunvenit atra
Tempestas, ferit ex alto nam comminus atrox
Ira deum dirusque furit manifestius ignis
Et fatalis ovans cervicibus imminet ensis?
Heu male quam miseris fuerit mortalibus actum,
15
Iam quibus innumerae mortes et bella parantur,
Non habitura modum prius ac miseranda animantium
Ingenti de clade manus vix parva supersit!
Heus quos, infelix genus, inclinamus ad annos!
Sed quid inexpletae voces lamentaque tanta
20
Profuerint, si fata iubent et sydera monstrant
Exitium infandum et nulli exuperabile monstrum,
Sive inferna virum coetus Bellona fatiget,
Horrenda Eumenidum soror et Discordia vexet,
Vel pater ipse acuat bellorum in praelia Mavors?
25
Vt varia et solitae prorsus sententia dispar
Insedit nobis, quos servata per annos
Alma quies dulci dudum sub pace fovebat!
In manibus ferrum, nemo non praelia iam nunc
Exercet meditans secum, nec respicit atram
30
Post cladem, quae dira fames, quae dura pestis,
Et quae praecipiti sequitur violentia passu.
Non ita praeteritis vitam produximus annis,
Haec aberant et tanta diu clementia coeli
Praefuerat rebus, terris ut cuncta vigerent:
35
Quin artes crevere bonae, nec defuit ulli
Quo quantum vellet posset perdiscere tantum.
Hic placidis morum tot cultus urbibus extant
Et tanta agricolis agris cultura colendis;
Hinc illa accessit librum numerosa facultas
40
Et miranda viris rerum solertia venit.
Post haec quin etiam quaedam rediere minora,
Sed grata et multis hominum oblectantia mentes,
Vt quae marmoribus vivos imitantia vultus
Aere vel, aut liquido simulant quae cuncta colore,
45
Quaeve sonis mire mulcent et cantibus aures,
Et quae perpetuis renovant ornatibus urbes,
Artificumque manus variae quae molliter addunt
Aut ebori argentove decus, quin multus in auro
Iam labor, ut sese multo pretiosius extet,
50
Et nova nativis superaddita gratia gemmis.
Scilicet illa potens aetas iam prisca redire
Coeperat, astrorum volvendis cursibus acta;
Nunc eadem retro citius sublapsa refertur
Quam nova tantarum rerum primordia poscant.
55
Implacidum sydus nobis hoc vulnus inurit:
Sed si causa manet coelo, non illa subire
Vim fati subigit quenquam, nec diva voluntas
Servili nisi sponte iugo dat libera colla.
Nos igitur quaecunque parent, quaecunque minentur
60
Sydera, prudentes non evitare nequimus.
Sunt ea, ni fallor, quae impendent, dira nec ulli
Non gravia et variis non inconnexa periclis,
Sed vitanda tamen, possunt ea quippe minora
Reddi, si contra divinitus addita nobis
65
Mens erit et fato rerum prudentia maior.