7. ad Iohannem Antonium Scholam:
cum eidem varia amorum genera declaraverit,
ad id, quod praestantissimum est, adhortatio

"Quo feror? Vnde abii? Quae malesana cupido

Immutat miserum? Cur non eadem mihi cordi

Quae nimis atque diu tantum modo grata fuerunt?

Cur quod displicuit dudum, nunc omnibus oro

5

Suppliciis superos ut idem concedere nobis

Dignentur, votisque omnes veneratus ad aras

Procumbo et solum hoc duro cum corde volutans

Imprecor ut votis cedant contraria vota?

Ah fatuum sperare diu mortalibus ullum

10

Incolume! Ah quid misero mihi tale timerem,

Cui promissa fides et tot servata per annos

Tam cito fortunae fuerit resoluta veneno

Concideritque brevis momento protinus horae?"

Haec ego praeteriens, Antoni, verba querentem

15

Audivi iuvenem, memori quae mente notavi,

Et mecum illius sortem miseratus iniquam

Accessi et propius, quod erat mihi forte sodalis,

Percunctor tanti quae nam sit causa doloris.

Ille autem neque ad haec mihi respondere neque ullas

20

Tum consolantis voces demittere ad aures,

Immodicam sed vim lachrymarum effundere, meque

Inspicere, amplectique amens, donec prece victus

Tandem, vix posito fletu, sic hiscere coepit:

"Heu, duram alterius sortem ne quaere doceri,

25

Vllo quae nunquam valeat mollescere pacto

Et nihil infidum credas magis esse neque atrox,

Quam muliebris amans animus, si forte parumper

Intentumque prius solidumque remittat amorem".

Haec tantum; et rursus lachrymis complexus obortis

30

Discedens ultro miserantem me ille reliquit.

Quo nunc attonitus facto, vix credere possum

Vllam adeo ingratae mentis, quae fallere tantum

Nedum permittat, sed dedignetur amantem.

Ecquis tam patiens, nanque omnia scimus, amavit

35

Tamve diu tantos potuit perferre labores?

Quis coluit dominam numeris potioribus et quis,

Pressius ut dicam, plura illo dixit in usum,

Aut fecit cuiquam? Sed enim sic cuncta vicissim

Orbe rotant et praecipue vertuntur amores.

40

Quare quo tenera est aetas magis haec tua, tanto

Est mihi par super his te per nonnulla morari,

Quae tibi nunc prosint et forte salubrius olim

Adsint, cum veniet eadem maturior annis.

Principio mollem quandam mortalibus aegris

45

Natura indulsit curam, quod amare vocatur,

Adiecitque acri permixtos dulcibus ignes

Illecebris, varium ne non foret illud idemque

Inter se adversis pugnaret partibus iisdem.

Inde fit ut qui amant secum ipsi saepe volentes

50

Dissideant, et mox diversa prioribus optent.

Nec pene invenias quenquam multumque diuque

Dilexisse, licet fuerit dilectus et ipse,

Qui non incassum, tandem frustratus amarit.

Ipsa quoque in pluris partes diducta cupido

55

Permulto sese varioque auctore tuetur.

Nanque adeo quosdam turpis iuvat una libido,

Vt nihil hac reputent homini magis esse petendum,

De quis turpe loqui tam est nobis, quam facere illis

Obscoenum, quos et consulto praetereamus,

60

Ne quibus incipiat maculis sordescere sermo.

Sunt et quos genialis habet fertque impetus idem

Imprimis, sed eos ratio comitatur et ultra

Quam fas est non ire sinit, licet ii quoque saepe

Declinent iter expositum et per devia tandem

65

Praecipites latum in barathrum quandoque ferantur.

Quorum ideo varios numero comprendere mores

Haud facile, his aliud quoniam persuadet amando

Nunc animus, nunc mens aliud, quae victa subinde

Succumbit laxasque illi permittit habenas.

70

Pars vero, quae nunc tamen est rarissima, solam

Miratur speciem, siquam natura crearit

Eximiam ac nostro visendam ostenderit orbi.

Quos spectatores formarum dicere nemo

Abnuat egregios, et eosdem nolit amantes

75

Laudibus aeternum dignos praestantibus esse.

Hinc aliquis miro ingenio seu condere versus

Praestans, seu vitam concinnus moribus omnem

Ducere, seu modulo virtutis qualibet uti

Aptus, in haec quotiens descedit ludicra, nedum

80

Horum ullam amittit, verum meliora quothoris

Illa, favore novo adiutus, potioraque reddit.

Nec minus hinc valido praecinctus robore pectus

Ipse etiam interdum vires sibi sumit amator.

Quae quoniam in multis te iam legisse putamus,

85

Nunc ne priscorum per trita exempla moratus

Detineam, quae plura patent quaerentibus, audi

Quae tuus hic nuper reverendus avunculus usque

Orbis ad extremum terrarum, rettulit illhic

Vidisse, egregiam dum operam navaret honeste

90

Pontifici Xisto, quam nunc et pluribus annis,

Alterius Summi Patris ut pia iussa facessat,

In Venetis bene cultus agit et gratus utrinque.

Hic ergo, ut quandoque solet cum seria ponit,

Comiter hoc nobis narrare occoepit amantis

95

Mirandum facinus, cui, dum se iactat amicae

Omnia facturum quae iusserit, illa repente

Iusserat ut caeso ternum caput hoste referret.

Hunc itaque ex illo confisum aiebat amoris

Viribus ivisse et medio certamine quenque

100

Praevalidum fortemque lacessere protinus ausum

Tris leto iuvenes valido mox ense dedisse

Ternaque, spectaculum horrendum, madida ora recenti

Sanguine adhuc turpique simul squallore pudicos

Ante pedes uno religata in fasce tulisse.

105

Haec ille. Atqui nil aliud movisse videtur

Fortiter ut faceret adeo studiosus amator,

Quam dominae species et quae persederat illi

Semper et ante oculos obversabatur imago.

Quod si unquam talis te forte affectus habebit,

110

Nam petit ingenio praestantem et moribus, hic tu

Virtutem imprimis omni venerabere cultu,

Divinae specimen dehinc contemplabere formae,

Siqua erit e superis ad nos delapsa venustis,

Quae tibi perpetuo succensum lumine pectus

115

Excitet et vitiis alienum vendicet una.