6. ad Antonium Vonicam Tarvisinum
"Quo me, quo Silides rapitis per flumina Nymphae?
Nec fluitantis equi teneo iam lora, nec ipse
Consilii compos valeo discernere qua me
Parte regam, sic hinc terrent maiora fluenta,
5
Hinc obstat coenosa palus et lenta tenaxque
Et qua quadrupedis possit vix ungula velli!"
Haec ergo, vectoris dum vi ducebar in amnem;
Sed timor omnis erat tamen ut ne gurgite in alto
Mergeret atque expes ferrer quacunque sub undas.
10
Nam neque erat spes ulla mihi neque certa fidelis
Auxilii ratio, ingenti sed plena pavore
Omnia et expositis passim manifesta periclis.
Ac neque quem Graii quondam finxere poetae
Quove lyram plectrumque tenens est vectus Arion
15
Auxilio poterat mihi tum se ostendere delphin,
Nare nec exiguis contento in flumine ripis
Immanis qui me, sublato gutture, cetus
Deglutiret, uti vatem iam mirus Ionam
Cepit hianti ore ac vasto sub ventre recondit.
20
Ille Dei haud parens monitis qui iusserat urbem
Hunc petere extemplo Ninivem mandataque ferre
Horrenda, in Tharsos cum declinaret ut ipsum
Tanquam forte Deum, cernit qui cuncta, lateret,
Navem conscendit pavidus seseque sub imum
25
Ipse gubernaclum recipit pavitansque recondit.
Interea magno misceri murmure pontus
Incipit, exhorrent nautae, timet ipse magister,
Et nunc cum sociis supplex in vota precatur,
Nunc tempestatis subitae perquirere causam
30
Conatur sortesque iacit, simul orat Ionam,
Quem sors ipsa super persederat, ut sibi et una
Omnibus ex aequo bene consulat. Ille salubre
Consilium dare ait, si se cuncti agmine facto
In mare praecipitem iaciant: nanque unius esse
35
Nomine cuncta suo quae nunc incommoda ferrent,
Qui non iussa Dei subito perfecerit amens.
Illi ergo, ut trepidis sese servare potestas
Offertur, rapiunt sublimem atque aequor in altum
Proiiciunt puppe ex alta, quem protinus amplo
40
Ore ingens monstrum vorat atque in viscera condit.
Quid faceret? Quo per latebras et caeca per exta
Se ferat? Auxilio cuius nitatur ut inde
Exeat aut caeli procul illinc lumina cernat?
Quod superest prorsus sapiens mox expedit unum:
45
Orando supplex veniam petit, at Deus ultro
Imperat: ille levi siccaque exponitur alga
Illaesus, quanquam ipse truci detentus in alvo
Iam triduum terna pariter cum nocte fuisset.
Ergo iterum populorum urbem rerumque potentem
50
Iussus adit profertque palam minitantia verba.
Illi continuo pavitant ac iussa facessunt
Et scelera his rite Deus expurgata remittit.
Parcere subiectis novit Pater et pius idem
Humano quondam generi commissa pepercit
55
Immeritamque luit nostro pro crimine poenam.
Mortem adiit ternosque dies iacuisse sepulchro
Substinuit totaque super mox gente salutem
Attulit atque viam supera ad convexa reclusit.
Huic etiam quocunque loco, quo tempore cunque
60
Magna vel aut iam parva velis, sunt omnia curae.
Nam quis me potuit tantis arcere periclis,
Caelestis ni tum favor afforet et Deus ipse?
Tu mecum, Antoni, precor, haec Vonica videto
Atque eadem prudente diu cum mente voluta.
65
Nam dum ipse angustis agitabar talibus, ecce
Assistunt iuvenes duo protinus inque fluenta
Prosilit alter ovans, ripa se continet alter
Sedulus; ille feri dextra capit et tenet aurem
Ac mihi: "Ne metuas!" inquit. Procedit et una
70
It mitis prius asper equus ripaeque propinquat
Vnde manum exponit placidus qui restitit ante,
Meque ambo incolumem sicca tellure reponunt.
Deinde alacres abeunt, illis dum reddere conor
Ac superis meritas imo de pectore grates.
75
Hos ego non ulla memini regione videre;
Sed mihi tum primum visi nec contigit ultra
Vidisse hos alias, quorum si forte requiris
Scire habitum: viridi florebat uterque iuventa.
Sed mihi qui mediis praesens haerebat in undis
80
Altior, ut qui equitem me tunc aequaret eundo
Et latis ingens humeris incederet heros.
Quem vero attentum ripae de margine dixi
Expectare manumque ultro praebere roganti,
Hic agilis dexterque et agendis omnibus aptus
85
Rebus erat vultuque omnem praestabat honorem.
Quid geminos olim Pollucem et Castora iactet
Prisca aetas multis praesentes saepe fuisse
Auxilio? Non hos etiam mihi fingere divos
De facie atque omni prorsus virtute liceret?
90
Verum haec non adeo nos commentemur, amice,
Sed nostris persaepe Deum succurrere rebus,
Qui pius afflictis hominum miseretur et aegris
Et male pro meritis nobis benefacta rependit.